آفتابنیوز : آفتاب- سرویس سیاسی: با نزدیکشدن به روزهای پایانی مذاکرات هستهای برای دستیابی به توافق سیاسی، دوباره تحلیلگران سیاسی و اکثر رسانهها به ارزیابی نتیجه نهایی این مهلت 4 ماه پرداخته و گزارشهای مختلفی در این زمینه ارائه میکنند. با این حال با بررسی سخنان و مواضع سیاستمداران داخلی و خارجی و رسانههای مختلف، میتوان برخی نشانههای دستیابی به توافق هستهای را در آینده نزدیک مشاهده کرد.
مقام معظم رهبری: من با توافقی که بتواند انجام شود موافقم
به گزارش آفتاب، بدون تردید مهمترین دلیل برای احتمال توافق هستهای سخنان رهبر معظم انقلاب در جمع فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش و پدافند هوایی بود که ضمن تاکید مجدد بر موافقت با ادامه مذاکرات گفتند: "من با توافقی که بتواند انجام شود موافقم اما با توافق «بد» موافق نیستم" و با توجه به حمایت دوباره ایشان از تیم مذاکرهکننده مبنی بر "تلاش بی وقفه مسئولین و هیأت مذاکرهکننده برای خارج کردن حربه تحریم از دست دشمن"، مشخص است که مسئولان مذاکرهکننده هیچگاه زیر بار توافق بد نخواهند رفت.
ظریف: زمینه برای حل موضوع هستهای کاملا فراهم است
یکی دیگر از استدلالها برای چنین استنباطی، بررسی و تحلیل سخنان مذاکرهکننده ارشد کشورمان در روزهای اخیر است. به طوری که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه بعد سفر دورهای خود به 4 کشور آفریقای مرکزی در این زمینه گفت: زمینه برای حل موضوع هستهای کاملا فراهم است من احساس میکنم از یک جهت جای خوشبینی وجود دارد و آن اینکه غربیها هرچه در اظهاراتشان بگویند به این نتیجه رسیدهاند که راه برخورد با برنامه هستهای ایران تحریم نیست.
اعتراف مخالفان توافق هستهای به جشن هستهای دولت
از طرفی این تنها نشانههای وقوع یک توافق بزرگ نیست بلکه در داخل نیز فعالیت گروههای مخالف توافق هستهای همگی نشان میدهد احتمال دستیابی به توافق جامع هستهای بسیار زیاد است زیرا بعد از حملات گسترده و هجمههای سنگین علیه یک پیادهروی دیپلماتیک ظریف با جان کری برخی از مخالفان توافق، کم کم خود را برای توافق هستهای آماده میکنند به نحوی که علیرضا زاکانی از مخالفین سرسخت توافق هستهای در پنجمین شب جشن بزرگ انقلاب در مسجد چهارمردان قم، گفت: "دولت قصد دارد 4 فرودین جشن هستهای بگیرد لذا سوال ما این است چرا موضوع هستهای را به برد و باخت انتخاباتی وصل میکنید." این سخنان یعنی اینکه بخشی از مخالفان دولت از عدم دستیابی به توافق ناامید شدهاند و از همین حالا خبر از جشن هستهای برای دولت میدهند و به فکر نقد توافق هستهای که البته هنوز نوشته نشده، هستند.
بزرگان سیاسی: بدون کوچکترین امتیاری مذاکرات بالاخره به نتیجه میرسد
حمایت چهرههای متنفذ و سرشناس سیاسی کشور و اشارات تلویحی به نتیجه مذاکرات نیز از جمله علائم دیگر برای دستیابی به توافق است بهطوری که آیت الله واعظ طبسی نماینده مجلس خبرگان رهبری در این رابطه میگوید: تحلیل من از بررسی مجموعه مسائل این است که مذاکرات هستهای با حفظ مواضع خودمان و سیاستهای اصولی رهبری نظام و انقلاب بدون این که کوچکترین امتیاز و بهایی در زمینه مسائل اصولی نظام به کسی بدهیم دیر یا زود به ثمر خواهد نشست.
آیت الله امامی کاشانی خطیب جمعه تهران نیز در خطبههای این هفته با بیان اینکه پشتوانه تیم مذاکرهکننده تفکر دینی و اسلامی، ملت و رهبری عظیم الشان است، خاطرنشان کرد: آنها مجبورند با ایران کنار بیایند و نمیتوانند ایران را به زانو در آورند سخنانی که گواه این مدعاست که در صورت دستیابی به توافق هسته ای این غربی ها بودند که مجبور شدند با ایران کنار بیایند.
مونیخ و کمک به تسریع دستیابی به توافق
مذاکرات انجامشده در پنجاه و یکمین نشست امنیتی مونیخ که در آن 20 رییس و 60 وزیر و هیاتهای پارلمانی از سراسر جهان در آن حضور داشند بهخاطر برگزاری گفتوگوهای دوجانبه و چندجانبه میان ایران و اعضای گروه 1+5 از اهمیتی دوچندان برخوردار شده است چرا که به باور تحلیلگران، این دیدارها و گفتوگوها میتواند ضمن کاهش مسائل اختلافی، رسیدن به توافق سیاسی و در نهایت توافق جامع را تسریع بخشد اما بخاطر حضور نداشتن همهی وزرای خارجهی کشورهای عضو گروه 1+5 از جمله روسیه و چین نمیتوان انتظار امضای توافق سیاسی را در حاشیهی این اجلاس داشت.
کری و تاکید بر دستیابی به توافق سیاسی تا یکماه آینده
بررسی واکنشهای دولتمردان آمریکا نیز میتواند نشانههایی از نتیجه مذاکرات پیشرو ارائه بدهد به طوری که وزیر خارجه آمریکا بعد از دیدار با ظریف در حاشیه اجلاس مونیخ بار دیگر بر تمایل آمریکا برای رسیدن به یک چارچوب سیاسی تا پایان ماه مارس تاکید و اعلام کرد دو طرف در پایان این دیدار بر ادامه تماسها با یکدیگر تاکید کرده و احتمال دیدار مجدد آنها در آینده نزدیک بسیار زیاد است.
اوباما رئیسجمهوری آمریکا نیز هر چند در سخنرانیهای اخیر خود احتمال دستیابی به توافق هستهای را 50 درصد اعلام کرده اما موضعگیری سخت و پی در پی او در برابر کنگره آمریکا مبنی بر وتو هرگونه تحریم جدید علیه ایران نشان میدهد که که اوباما نه تنها به طور تلویحی خبر از امضای توافق هستهای با ایران میدهد بلکه برای بهجا گذاشتن یک میراث قابل ذکر از کارنامه 8 ساله ریاستجمهوریش چاره دیگری پیشروی خود نمیبیند تا پایان و حل یکی از بزرگترین بحرانهای بینالمللی را به نام خود تمام کند.
رسانهها نیز برای دستیابی به توافق ابراز امیدواری میکنند
توجه به گزارشها و تحلیلهای رسانههای بین المللی نیز میتواند در مورد نتیجه مذاکرات پیشرو زوایایی پنهانی را نمایان کند به طوری که بی بی سی به نقل از یک تحلیلگر سیاسی اعلام کرد که اگرچه در موضوع هستهای رهبر ایران حرف آخر را میزند اما سیاستهای مختلف خارجی در دورههای ریاست جمهوری قبلی نشان داده که دولتها و روسای جمهوری نقش دارند بنابراین روی اینها حساب میکنند.
از طرفی ریچارد نفیو" رییس پیشین بخش ایران شورای امنیت ملی امریکا، مدیر بخش اقتصاد، تحریم و بازار انرژی در مرکز سیاستگذاری انرژی بینالمللی در دانشگاه کلمبیا و عضو پیشین تیم مذاکرهکننده هستهای با ایران در فاصله اوت سال 2013 تا دسامبر سال 2014 میلادی با انتشار مقالهای در سایت "سی ان ان"در یادداشتی هشدار میدهد که افزایش تحریمها بر علیه اعتدالیون و به نفع تندروها تمام خواهد شد لذا بهترین راهکار را امضا توافق هستهای میداند.
نگرانی وزیر جنگ رژیم اسرائیل از توافق قریب الوقوع
اما شاید بتوان گفت تیر خلاص احتمال دستیابی به توافق هستهای ایران و 5+1 را موشه یعلون وزیر جنگ اسرائیل بر زبان راند و بدون آنکه مستقیما به رئیسجمهور آمریکا اشاره کند گفت که «یک نفر» در حال نادیدهگرفتن فعالیتهای منطقهای ایران است و تاکید کرد «یک نفر» سعی دارد به توافق بد با ایران برسد سخنانی که نشان میدهد رژیم اسرائیل نیز توافق جامع هستهای ایران با قدرتهای جهان را پذیرفته و چارهای جز اعتراف به این واقیت نه چندان دور ندارد.
در هر صورت در شرایطی که همه نشانهها و علائم حاکی از دستیابی قریبالوقوع ایران و گروه 5+1 به توافق جامع هستهای است برخی رویکردهای افراطگرایانه میتواند دستیابی به توافق را به مخاطره بیاندازد بهطور مثال تهیه گزارش از طرف یکی از رسانههای داخلی در مورد خبر تکذیبشده رویترز مبنی بر اینکه ظریف گفته آینده سیاسی دولت تدبیر و امید به نتیجه مذاکرات گره خورده، نشان میدهد خیلی از رسانهها و افراد تمایل بسیاری دارند تا این خط فکری را القا کنند که آینده سیاسی دولت به مذاکره گره خورده در شرایطی که در حال حاضر و بدون اینکه توافق جامع هستهای وجود داشته باشد و بر اساس نظرسنجیها روحانی، اعضا کابینه و بسیاری از وزرا در بالاتریت کیفیت و محبوبیت سیاسی قرار دارند و قطعا آینده نظام بینالملل و وضعیت زندگی مردم به نتیجه مذاکرات بستگی دارد نه آینده سیاسی کابینه یازدهم.