آفتابنیوز : آفتاب: در یادداشت این روزنامه آمده است: فرقی نمیکند آلودگی هوا باشد یا ریزگردها؛ هدف تضعیف رقیب است و اگر ریزگردها هم بتوانند به این موضوع کمک کنند چه بهتر؛ این متأسفانه تفکر و منش رفتاری بخشی از مخالفان دولت است که در روزهای اخیر و در شرایطی که میلیونها نفر در استانهای غربی کشور و بویژه شهرهای استان خوزستان با مشکلات فراوان ناشی از گرد و خاک و ریزگردها مواجهاند سعی دارند از این نمد برای خود کلاهی بدوزند. با سادهسازی مسأله و بحران فعلی، ریزگردها را به پدیدهای یک شبه تقلیل دادهاند که با چند دستور حکومتی و از بالا به پایین قابل حل بود و نشده است. این مخالفان گویی نمیدانند یا نمیخواهند که بدانند پدیده ریزگردها سابقهای 10 ساله در استان خوزستان دارد، عوامل متعدد داخلی و خارجی در وقوع آن دخالت دارند که سوای از خشکسالی و منشأ خارجی، سوءمدیریتهای گذشته از جمله خشک کردن هورالعظیم در دولت قبل و بیتوجهی به حقابه تالابها را نباید نادیده گرفت. اکنون در این شرایط که میدانیم حل این بحران با منشأ چند ساله یک شبه مقدور نیست، بازی کردن با احساسات مردم منطقه، وارونه جلوه دادن واقعیت رویداد برای مردمی که در حال حاضر شبانه روز با این معضل سر میکنند چه معنا دارد؟
از روز یکشنبه که آلودگیهای حاصل از ریزگردها، نفس مردم 7 استان غربی کشور را سخت کرد و میزان آلودگیها در شهرهای مختلف، از 35 تا 66 برابر حد مجاز گزارش شد، اظهارات مختلفی درباره منشأ آلودگیها مطرح شده است. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست منشأ آلودگی را بیش از همه، کشورهای عراق و عربستان میداند. خشکسالی و کاهش میانگین بارشها نسبت به سالهای گذشته نیز از عوامل دیگر وجود ریزگردها مطرح میشود. «سید شکرخدا موسوی» نماینده مردم اهواز در مجلس، دلیل اصلی ورود ریزگردها را خشکسالی اعلام کرده است. «ناصر سودانی» دیگر نماینده اهواز هم مناطقی از عربستان سعودی، مناطقی از عراق که در اختیار گروه تروریستی «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش)، توقف طرح مالچ پاشی در عراق و عربستان و خشکی تالابها را منابع اصلی گرد و غبار اعلام میکند. در نشست مجمع نمایندگان خوزستان با معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم خشک شدن بخش تالاب «هورالعظیم»، وجود کانونهای پرخطر در اطراف شهر اهواز و چشمههای جوشان خاک در اطراف برخی شهرهای این استان، اجرایی نشدن عملیات 200 هزار هکتاری بیابان زدایی در خوزستان و همکاری نکردن سایر کشورهای همسایه برای مبارزه با این پدیده، به عنوان عوامل تشدید گرد و غبار در خوزستان، مطرح شده است. کارشناسان زیست محیطی و مسئولان نیز تاکنون راهکارهای زیادی را مطرح و اجرا کردهاند. استفاده از پوشش گیاهی در زمینها، تولید باران مصنوعی، استفاده از بادشکنها، رواج کشاورزی در مناطقی که امکان کشت دارند، مالچ پاشی، استفاده از پوشش سنگی در مناطقی که امکان کاشت پوشش گیاهی وجود ندارد، استفاده از افشانهها (اسپری ها) و چسبهای شیمیایی و همکاریهای بینالمللی با کشورهای همسایهای که بسترساز ورود گرد و غبار به شهرهای ایران هستند، از جمله راههایی است که تاکنون مطرح شده و برخی از آنها اجرایی شدهاند. موضوع سد سازیهای بیرویه بهوسیله سه کشور ایران، عراق و سوریه و خشک شدن بستر رودخانههای بین مرزی نیز از عوامل دیگر وجود ریزگردها مطرح شده است.
منشأ خارجی ریزگردها چه 30 درصد باشد و چه به گفته مسئولان زیست محیطی 70 درصد، نمیتوان در این شرایط اضطرار چشم امید به اقدام همسایههای ناآرام و پرمشکل آنسوی مرز داشت. در حال حاضر همه راهکارها و تدابیر پیشگیرانه باید معطوف به اقدامات در داخل کشور باشد. حتی اقدامات برون مرزی نیز باید از سوی ایران هدایت شود، چراکه اکنون قربانی اصلی ریزگردها ایرانیان هستند. بنابراین آنچه اکنون ضروری است در ابتدا رسیدن به وحدت نظر بین کارشناسان و مسئولان و در درجه بعدی، وحدت رویه بین مسئولان برای حل این معضل است. اینکه ستاد مقابله و حل معضل ریزگردها در دولت تشکیل شده و از سوی عالیترین مسئولان اجرایی هدایت میشود، یک فرصت مهم برای حال و همیشگی این معضل دائمی است.