سقوط لیبرال ها در کانادا
با مروري در تاريخ، بجز مورد آخري كه به آن اشاره كرديم، در اغلب موارد دولتهاي اقليتي كه ساقط شده اند در انتخابات بعدي يا به صورت دولت اكثريت و يا بار ديگر به عنوان دولت اقليت انتخابات را برده و دوباره به قدرت رسيده اند. همين جا خاطرنشان كنيم كه دولت اقليت ليبرال به علت ائتلافش با ان دي پي و پشتيباني اين حزب از آن، يكي از طولاني ترين دولتهاي اقليت در تاريخ پارلماني كانادا بوده است.
از روز سه شنبه ماشين غول آساي مبارزات انتخاباتي به راه افتاده است و به خوبي روشن است كه اين بار مبارزات انتخاباتي يكي از منفي ترين مبارزات انتخاباتي 39 دوره انتخابات در تاريخ سياسي كانادا خواهد بود و در ربع قرن اخير اين دومين بار است كه كانادا در زمستان پاي صندوق هاي راي ميرود. پل مارتين به عنوان يك ترفند سياسي حاضر نشد پيشنهاد جك ليتون رهبر ان دي پي را كه مورد تائيد رهبران دو حزب ديگر نيز بود، بپذيرد و انتخابات را در ماه فوريه برگزار كند و در اولين سخنانش پس از بركنار شدن از قدرت، احزاب اپوزيسيون را به دليل آنكه در فصل تعطيلات كريسمس و سال نو كانادايي ها را پاي صندوق هاي راي ميكشانند، مورد شماطت قرار داد. در ضمن با اعلام 23 ژانويه براي روز انتخابات اين مبارزات انتخاباتي كه 56 روز به طول خواهد انجاميد دوباره يكي از طولاني ترين مبارزات انتخاباتي در تاريخ كانادا خواهد بود. نظرسنجي ها، تحليل ها، تفسيرهاي فراواني انتشار يافته و در كل به نظر ميرسد كه در كل كانادا ليبرال ها از پشتيباني 35 درصد راي دهندگان برخوردارند. در انتخابات پيشين (در مرحله اي از مبارزات انتخاباتي) ليبرال ها به محبوبيتي برابر با 38 درصد رسيدند. در انتاريو ليبرال ها بيشتر حمايت ميشوند و محافظه كاران در كلگري طرفداران بيشتري دارند. در كبك، بلوك كبكوا بر اساس نظرسنجي نشريه La Presse (لا پرس) از 59 درصد پشتيباني راي دهندگان برخوردار است. ان دي پي بين 18 تا 20 درصد پشتيبان دارد. تقريبا مشابه آنچه در انتخابات گذشته داشت.
گروهي بر اين باورند با توجه به اينكه در گزارش قاضي جان گومري درباره سوء استفاده مالي ليبرال ها در كبك، پل مارتين بي گناه شناخته شده اين احتمال وجود دارد كه علاوه بر انتاريو، اين بار ليبرال ها كرسي هاي بيشتري در كبك به دست آورند. حتي با توجه به پشتيباني دالتون مك گينتي و ثبات دولت ليبرال انتاريو انتظار ميرود ليبرال ها نسبت به دوره پيش نمايندگان بيشتري هم از انتاريو به كاروان خود اضافه كنند.
در استانهاي آتلانتيك، در استانهاي غرب ميانه كم و بيش ميشود پيش بيني كرد كه چه نتايجي به دست خواهد آمد. مصاف اصلي هر سه حزب ليبرال، ان دي پي و محافظه كار در بريتيش كلمبياست و اگر اين بار به قول جك ليتون مردم از ترس محافظه كاران به ليبرال ها راي ندهند، ممكن است ان دي پي از كرسي هاي اين استان بهره بيشتري ببرد.
اگر در 56 روز آينده تحولات عجيب و غريبي روي ندهد به نظر نميرسد كه تغيير چنداني در تركيب نهايي و صف آرايي نمايندگان در پارلمان به وجود آيد و باز دوباره كانادايي ها با يك حزب ليبرال اقليت شكننده با مجموعه نمايندگان محافظه كار كه ممكن است كمتر و يا بيشتر باشند، با پنجاه و چند نماينده بلوك كبكوا و احتمالا با شمار بيشتري نماينده ان دي پي روبرو خواهند بود. البته دو نظر كاملا افراطي نيز وجود دارد، گروهي ميگويند از آنجا كه مردم خواستار تغيير هستند ممكن است به ناگهان محافظه كاران اكثريت را به دست آورند. گروهي هم ميگويند از آنجا كه مردم از دولت اقليت داشتن در پارلمان خسته شده اند ممكن است با توجه به دستاوردهاي مالي و اقتصادي دولت پل مارتين ليبرال ها را به عنوان دولت اكثريت انتخاب كنند.
وارن كنيسيلا روزنامه نگار متشخص كه مدتها براي نشريه اتاوا سيتي زن مينوشته و اكنون به طور پراكنده براي نشريات مختلف مينويسد و مدتي مشاور ژان كريتين نخست وزير ليبرال بوده در مقاله اي كه از وي در سايت rabble.ca منتشر شده، نوشته است "بهترين نتيجه اين انتخابات شكست كامل ليبرال هاست. بهترست حتي ليبرال ها به دولت اقليت هم دست نيابند چرا كه ليبرالها به سياست هاي تازه و يا راهكارها و رويكردهاي تازه نيازي ندارند آنها به يك «حزب ليبرال» تازه نيازمندند."
هفده ماه گذشته به طور اصولي چيز عمده اي را تغيير نداده جز اينكه قسمتي از حقايق رسوايي مالي ليبرال ها روشن شده و ليبرال ها با كفايت و مديريت اقتصادي خود بودجه هايشان را با «اضافه بودجه» چند ميليارد دلاري همراه كرده و همينطور موفقيت هاي اقتصادي و مالي زيادي به دست آورده اند.
ان دي پي با بهره جويي از ائتلافش با حزب ليبرال بسيار كارساز بوده و محافظه كاران هنوز معلوم نيست چه طرح و برنامه روشني براي كانادا دارند و رالف كلاين نخست وزير محافظه كار دولت كلگري كه قول داده به محافظه كاران كمك كند در يك گفتگو گفته است استفن هارپر براي كانادا زيادي "راست" است! و پيش بيني كرده كه ليبرال ها خواهند برد. بلوك كبكوا هم كه حزبي فدرال از استان كبك است و هدف اصلي اش استقلال كبك است.
غروب روز دوشنبه 23 ژانويه معلوم خواهد شد آيا كانادا در اين انتخابات يك نمايش سياسي كه پايانش از آغاز معلوم است را تكرار كرده و يا تغيير و تحولاتي اساسي حاصل اين انتخابات خواهد بود.
