آفتابنیوز : سعید مدنی در ابتدای بحث جنبش را چنین تعریف کرد: جنبش تلاش هماهنگ و مؤثری است که برای رسیدن به اهداف مشترک اعمال میشود و میتواند ناظر به تغییر، حفظ و جایگزینی یا انهدام یک نهاد اجتماعی باشد.
این فعال ملی – مذهبی سپس سه ویژگی را برای جنبشها برشمرد: جنبشهای مختلف اجتماعی چند ویژگی دارند: 1ـ هماهنگ هستند 2ـ مستمر هستند و 3ـ یک هدف مشخص را پیگیری میکنند.
مدنی سپس به توضیح موارد فوق پرداخت و اظهار داشت: واقعیت این است که جنبش دانشجویی تمام ویژگیهای یک جنبش را در گذشته داشته است، هماهنگ بوده و گروهی با همدیگر تصمیم میگرفتند و فعالیتی را انجام میدادند. از طرفی مستمر بودهاند و عمر آن معادل عمر دانشگاه تهران است. در طول نزدیک به نیم قرن همیشه حضور داشته و در تاریخ سیاسی – اجتماعی ایران جاپایی مشخص از آن وجود دارد. این جنبش همیشه هدف داشته یا به دنبال تغییر وضع موجود بوده است. در موارد نقش اپوزیسیون برای خود قائل بوده و در مواردی هدفی برای حفظ ارزشهای مشخص داشته است. مثلا در دوران نهضت ملی، هدف جنبش دانشجویی حفظ دولت ملی بود.
این فعال ملی – مذهبی در ادامه افزود: در مقاطعی اهداف جنبش دانشجویی جایگزینی بوده است. مثلا در مواردی این جایگزینی در حد مدیریت دانشگاه تا مدیریت سیاسی کشور و در مواردی هم انهدام بوده و تلاش میکرده سازمان مشخصی را منهدم کند مانند اواسط دهه 40 و 50 که جنبش دانشجویی با جنبش چریکی همراه بود و جنبش چریکی از دانشگاه عضوگیری میکرد.
وی درباره اینکه اساسا چیزی به عنوان جنبش دانشجویی وجود دارد یا خیر؟ تصریح کرد: به دلیل تباری و سابقه و پیشینه مشخص تاریخی، جنبش دانشجویی مستقل از خواست نظام سیاسی یا اپوزیسیون وجود دارد و مانند یک موجود زنده به رشد خود ادامه میدهد و به دنبال بازسازی خود هم هست و اصل بقا را رعایت میکند.
وی با بیان اینکه در طول نیمقرن گذشته جنبش دانشجویی همواره مورد تهدید قرار گرفته بیان کرد: به همین دلیل جنبش درونگرا میشد. در عین حال، در مواقعی که فرصت داشته به سود منافع ملی استفاده میکرده و موضع برونگرایانه داشته است. اما به معنی تأیید این مسئله نیست که جنبش دانشجویی دچار ضعف و یا مشکلاتی نیست. جنبش دانشجویی در حالی که وجود دارد، دچار مسایلی در درون خود هست.
مدنی در ادامه به مشکلات درون جنبش دانشجویی پرداخت و اظهار داشت: به طور مشخص میان جنبش دانشجویی و اصلاحطلبان خارج از دانشگاه رابطه مخدوشی وجود دارد. جنبش دانشجویی میان خود و برخی شعارهای عوامفریبانه عدالتطلبانه که از سوی برخی جناحها مطرح میشود، دچار نوعی تعارض و در تحلیل آن دچار مشکل است.
به گفته وی، جنبش دانشجویی در درون خود نیز تناسب بین عدالت وآزادی را خوب هضم نکرده و نمیداند چگونه از بین دو طیف لیبرال دموکراسی و سوسیال دموکراسی دچار تعارض در هدفگیری است.
مدنی در ادامه تأکید کرد: جنبش دانشجویی در مورد گستره اهداف هم دچار ابهام است. بنابراین امروز در برابر این سئوال قرار گرفته که دامنه اهداف سیاسی و اجتماعی را گسترش دهد یا خیر. قبل از انقلاب جنبش دانشجویی هم اهداف اجتماعی و هم سیاسی مشخصی را دنبال میکرد. به همین دلیل بود که در جریان سیل جوادیه فعال میشود و به مردم محل کمک میکند.
مدنی افزود: از مشکلات جنبش دانشجویی عدم شفافسازی در اهداف است. مثلا در مواقعی جنبش دانشجویی تصورش این بوده که حامی تحولات سیاسی است که در کل جامعه اتفاق میافتد و در مواقعی تصور میکرده که میتواند هدایتکننده تحولات سیاسی باشد. در حالی که این دو جایگاه کاملا متفاوت است و امروز برای جنبش دانشجویی مشخص نیست که در کجای این طبقهبندی قرار دارد.
مدنی در خاتمه خاطرنشان کرد: در شرایط جامعه سیاسی ایران قابلیتهایی وجود دارد که میتواند فضای راکد موجود را از ابهام خارج و فعال کند. تصور میکنم جنبش دانشجویی در کوتاهمدت آن نقش ویژه خود را به دست آورد و همچنان به حیات خود در کل تحولات ایران ادامه دهد.