آفتابنیوز : سرویس بینالملل- پس از توافق بزرگ ایران و کشورهای 1+5 مهمترین چیز این است که توقعات غیرواقعی خود را از آن پرورش ندهیم و ضروری است که با نگاهی واقعبینانه به بررسی آن پرداخته شود و بازبینی آن به امید مخلوط نشود.
به گزارش «آفتاب» به نقل از هافینگتونپست، توافق ایران با شش قدرت جهانی از چهار محور قابل بررسی است که سیاست ایران تحت تاثیر از فعل و انفعالات این چهار محور شکل میگیرد.
حلقه اول: توافق هستهای و سیاست داخلی آن
اولین پرسش این است که آیا توافق هستهای ایران با جهان غرب باعث میشود تا فصلی تازه در تاریخ سیاسی این کشور گشوده شود؟ و باعث میشود زندگی ایرانیان بر اساس آزادی و عدالت اجتماعی با تکیه بر ثبات اقتصادی به پیش رود؟ پس از آنکه توافق هستهای ایران با شش قدرت جهانی اعلام شد، بسیاری از ایرانیان به خیابانها آمدند و جشن گرفتند. یک دانشجوی مقطع دکترا در تهران در اینباره میگوید: ما امیدوار هستیم که این توافق آغازی باشد بر بالا رفتن معیارها زندگی و شرایط زندگی و شغلی بهتری را برای ما به همراه داشته باشد.
در این میان اما چیزی که تندروهای داخل ایران از آن واهمه دارند این است که پس از این توافق، درهای فرهنگی و اجتماعی بیشتری به سمت جامعه ایرانی گشوده میشود و همین میتواند موجبات تغییرات نرم فرهنگی را باعث شود. در سالهای گذشته، هنگامی که رئیسجمهور اصلاحطلب ایران تلاش میکرد بستر آزادی و عدالت را گسترش دهد، برخی تندروها تلاش میکردند تا با آن با شیوه تهدید و اجبار مقابله کنند.
حلقه دوم: توافق هستهای و انشعابات منطقهای
سوال اساسی در این حوزه این است که آیا ایران سیاستهای اساسی منطقهای خود را تغییر میدهد. این منطقی نیست که تصور کنیم پس از توافق هستهای ایران به طور کلی اساس سیاستهای خود را در منطقه تغییر دهد و خاورمیانه دستخوش تغییرات شود. رفتارهای سیاسی ایران در منطقه بر اساس دو موضوع منافع ملی و اصول انقلابی شکل میگیرد. بر همین اساس است که میتوان گفت هنوز هیچ انگیزهای در ایران برای تغییر کنش خود با آمریکا و دیگر قدرتهای منطقهای وجود ندارد. اما به نظر میرسد به سبب معادلات اقتصادی روابط ایران با قدرتهای منطقه بهبود پیدا کند.
حلقه سوم: سازمان ملل و ان.پی.تی
اگرچه توافق به زودی امضا میشود، و توسط احزاب موافق یک "توافق خوب" خوانده شده است؛ اما همچنان سوالاتی بدون پاسخ پیرامون نقش آژانس بینالمللی انرژی اتمی باقی مانده است. همچنان مسائلی در متن توافق 159 صفحهای توافقنامه وجود دارد که مورد بحث مقامات ایرانی و آمریکایی است و آنها تلاش میکنند تا با به کارگرفتن استراتژیهای مخصوص موقعیت خود را حفظ کنند.
حلقه چهارم: روابط ایران و آمریکا
موقعیت ایران در برابر کشورهای اروپایی و آمریکا از سالهای آغازین انقلاب تاکنون تفاوت اندکی کرده است. در حالی که ایدئولوژی انقلاب ایران با سیاستهای آمریکا مخالف است، تهران و کشورهای اروپایی روابط دیپلماتیک خود را طی سالهای اخیر بهبود بخشیدهاند. پس از توافق انتظار میرود روابط اقتصادی و سیاسی کشورهای اتحادیه اروپا و ایران گسترش یابد. اما رابطه ایران و آمریکا پس از دههها دشمنی، زمان بیشتری را برای حل و فصل مسائل میانشان میطلبد. مسئله این است که باید دید آیا این توافق میتواند این روند را تسریع کند یا بلکه خود مانعی بر سر راه بهبود روابط دو کشور میشود.