بازی سخت ایران و آمریکا در پرونده هسته ای ایران

آفتاب‌‌نیوز : لونتال در ابتدای سخنرانی خود گفت: آمریکا با پذیرفتن طرح روسیه روی یک سطح شیب‌دار غیرقابل اعتماد ایستاده است. از این طریق آمریکا در چارچوب معاهده عدم تکثیر هسته‌ای، حق ایران برای داشتن تکنولوژی فرآوری اورانیوم را می‌پذیرد. فرآوری اورانیوم، سنگ اورانیوم را به گاز تبدل می‌کنند. این گاز پس از غنی‌سازی می‌تواند به عنوان سوخت مورد نیاز در ساخت تسلیحات هسته‌ای مورد استفاده قرار بگیرد. به نظر می‌رسد آمریکا در حال حاضر مطمئن است که اگر ایران با انتقال گاز اورانیوم به روسیه موافقت کند، دیگر قادر به استفاده از این گاز برای تسلیحات هسته‌ای نخواهد بود.
این مساله ( پذیرش طرح روسیه) زمانی می تواند برای آمریکا قابل اعتماد باشد که مطمئن شویم ایران خطوط غنی‌سازی اورانیوم را به طور مخفیانه تولید نمی‌کند و اینکه ایران قادر نیست گاز را به این تاسیسات مخفی انتقال دهد و این نیز مستلزم کسب اطلاعات کامل از طریق بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای از تاسیسات کشف نشده ایران است که البته خود این مساله در آینده ایجاد اغتشاش می‌کند.
اجتناب از مواجهه بی‌واسطه با ایران از طریق پیشنهادات روسیه و اروپا به جای در دست گرفتن رهبری حرکت بازدارنده ایران افزود: انجام فعالیت‌های چرخه سوخت، برای آمریکا خطرناک است.
این خطر تبدیل ایران به یک قدرت هسته‌ای است. یعنی دقیقا همان وضعیتی که امروز در مورد کره شمالی با آن روبه‌رو هستیم.
ایران بازی سختی را برای اجتناب از ارجاع به شورای امنیت که می‌تواند تحریم‌های اقتصادی را برای ایران به همراه داشته باشد و برای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اقتدار بیشتری در انجام بازرسی‌ها قائل شود، انتخاب کرده است. ایران طرح روسیه را نپذیرفته و حتی تهدید کرده که اگر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای پرونده ایران را به شورای امنیت بفرستند، بازرسی‌های آژانس را متوقف و غنی‌سازی را از سر می‌گیرد. جنبه خوش‌بینانه قضیه این است که تصور کنیم ایران طرح روسیه را می‌پذیرد، مذاکرات با اروپا را از سر می‌گیرد و از تهدیدهای خود در مورد ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت چشم‌پوشی می‌کند. اما آیا طرح روسیه باعث نمی‌شود زمان لازم برای ادامه برنامه ساخت موشک و تسلحیات هسته‌ای در سایت‌های مخفی نظامی در اختیار ایران قرار بگیرد؟ در حالی که مدارکی به دست آمده که نشان می‌دهد ایران برنامه‌هایی برای ساخت سلاح هسته‌ای دارد.
بر اساس مدارکی که ایران در اختیار آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای قرار داده‌، از شبکه بازار سیاه عبدالقدیرخان چگونگی تبدیل اورانیوم به «اشکال نیم‌کروی» که قابل استفاده در سلاح هسته‌ای می‌باشند را دریافت کرده است. البته ایران می‌گوید تنها پیشنهاد آن را دریافت کرده و هیچ‌گاه متقاضی آن نبوده است. این مسئله هم وجود دارد که ممکن است ایران از شبکه عبدالقدیرخان طرح کامل یک سلاح هسته‌ای آزمایش شده را دریافت کرده باشد، همانطور که لیبی این طرح را از شبکه عبدالقدیرخان خریده بود.
به علاوه، اطلاعاتی که آمریکا می‌گوید از یک لپ‌تاپ دزدیده شده ایرانی به دست آورده نیز نشان می‌دهد که ایران روی یک طرح سلاح هسته‌ای کار می‌کند. اگرچه انتقاداتی در مورد تطبیق اطلاعات به دست آمده و ساخت سلاح هسته‌ای توسط ایران وجود دارد. در این زمینه اطلاعاتی که توسط گروه‌های مخالف ایران ارایه شده نیز قابل توجه می‌باشد.
با توسل به این مسئله که مدارک مستقیم از طرح و ساخت کلاهک هنوز کشف نشده و مدارک مستدلی به دست نیامده اینکه بخواهیم به ایران اجازه فعالیت چرخه سوخت را بدهیم خطرناک است و در این فاصله، ایران می‌تواند به یک قدرت هسته‌ای تبدیل شود.
از سوی دیگر، اختیارات آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای برای جست‌وجوی روند تسلیحات هسته‌ای در ایران محدود و ناکافی است. محمدالبرادعی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای اخیرا در مصاحبه‌ای با نیویورک تایمز این مسئله را شرح داده است: هدف آژانس این است که مطمئن شود تمام مواد هسته‌ای در یک کشور مورد تایید آژانس قرار گرفته‌اند. ما واقعا آن اندازه قدرت نداریم که بتوانیم به تمام جاها برویم و ببینیم که کشورها چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهند. اختیارات ما در مورد فعالیت‌های تسلیحاتی شدن بسیار محدود است. بنابراین، همانطور که قبلا نیز گفته‌ام، ما نتوانسته‌ایم در ایران مواد هسته‌ای مورد استفاده برای تسلیحات هسته‌ای را بیابیم. اگر ما مطمئن شویم که تمام مواد هسته‌ای در کشور زیر نظر محافظت‌ها و برای اهداف صلح‌آمیز استفاده می‌شوند، بنابراین آن کشور نمی‌تواند برنامه تسلیحات هسته‌ای داشته باشد. متاسفانه من آنقدر اختیار ندارم که مشخص کنم آیا آنها موشک می‌سازند و آیا آزمایش انفجار انجام می‌دهند یا نه. اما هرکجا که ارتباطی با مواد هسته‌ای پیدا کنند، مطمئنا من حق و مسئولیت آن را دارم که دخالت کنم.
در این جا آقای البرادعی به محدودیت‌های آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و محدودیت‌هایی که توسط شورای حکام تحمیل می‌شود، اشاره کرده است. آژانس بدون مجوز شورای حکام اجازه بازرسی برای یافتن مواد هسته‌ای و سایت‌های نظامی را ندارد.
در مورد ایران، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، طرح آمریکا را که در نوامبر 2004 ارایه شده بود، رد کرد. بر اساس طرح آمریکا، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای اجازه داشتند «هر زمان و هر کجا» از سایت‌های مشکوک از جمله سایت‌های نظامی ایران بازدید کنند. این اقدام شورای حکام در راستای سیاست قدیمی‌اش است که تنها تحت شرایط خاص اجازه بازرسی ویژه را می‌دهد.
ایران به خوبی از این محدودیت بازرسی آگاه است و بر همین اساس بازرسی از سایت‌های نظامی را که مخالفان ایران معتقدند سپاه پاسداران انقلابی به طور مخفیانه برنامه چرخه سوخت هسته‌ای و تسلیحات را زیر نظر خود انجام می‌دهد، به تاخیر می‌اندازد. در مورد سایت پارچین، دو ماه پس از آنکه اطلاعاتی در مورد وجود چرخه سوخت مخفی و فعالیت‌های تسلیحاتی به دست آمد، دو بازرس آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای اجازه یافتند وارد آنجا شوند در این فرصت، ایرانی‌ها فرصت لازم را در اخ تیار داشتند که مدارک را از بین ببرند.
من (پائول لونتال) و آقای ریموند تانتو(مسئول کمیته سیاسی ایران)، در نامه‌ای به آقای البرادعی از او خواستیم تا مواردی را که آقای جعفرزاده در مورد مکان‌ها و برنامه‌های مخفی ایران اعلام کرده به اطلاع شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای برساند.
اما متوجه شدیم که مدیرکل اختیاری در مورد انتقال تحلیل گروه مخالف ایران به شورای حکام را ندارد، چرا که تنها کشورهای عضو می‌توانند این کار را انجام دهند. ما همچنین متوجه شدیم که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به خاطر محرمانه بودن حفاظت‌هایی که در مورد تمام بازرسی‌های آژانس اعمال می‌شود، نمی‌تواند در مورد وضعیت بازرسی‌هایی که در نتیجه اطلاعات به دست آمده از مخالفان ایران انجام شده بود، به ما توضیح بدهد.
به نظر، اطلاعاتی که توسط مخالفان ایران ارایه می‌‌شود‍، کاملا شایستگی آن را دارند که مورد توجه آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای قرار بگیرند. از آژانس می‌خواهم که به این ادعاها توجه کند. چون همین اطلاعات بوده که به آژانس اجازه داد بعد از 18 سال پنهان‌کاری، بتواند در جریان نقض تعهداتی که ایران نسبت به ان.پی.تی انجام داده بود، قرار بگیرد. به علاوه منطقه وسیعی مثل خاورمیانه و امنیت جهانی با تبدیل شدن ایران به یک قدرت هسته‌ای در دستان یک رژیم متعصب قرار می‌گیرد.
آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای نباید به گفته‌های برخی رسانه‌ها و تحلیلگران در مورد نادرست بودن این اطلاعات بسنده کند، مگر اینکه خود آژانس با قرار گرفتن در صحنه بفهمد چگونه آنها(مخالفان ایران) به این نتیجه رسیده‌اند. به ویژه بازرسان آژانس باید قبل از آنکه ایران فرصت پاکسازی منطقه را پیدا کنند، وارد آنجا شوند. در این رابطه می‌توانیم به گزارش دفتر پاسخگویی حکومت آمریکا، ابزار تجسسی کنگره، در مورد نقاط قوت و ضعف آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای نگاه کنیم.
نکاتی که گزارش به آنها اشاره کرده را به ویژه در مورد ایران می‌توان مشاهده کرد.
«آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای حفاظت‌ها را از طریق تضمین‌های بیشتر که باعث می‌شود کشورها درگیر فعالیت‌های هسته‌ای مخفی نشوند، تقویت کرده است اما هنوز نتوانسته مشخص کند که کشورها به دنبال توسعه برنامه تسلیحاتی مخفی نیستند... معاون سابق مدیرکل در امور حفاظت‌ها و گروهی از کارشناسان حفاظتی هشدار داده بودند که یک کشور مصمم(که قصد ساخت سلاح هسته‌ای را دارد) هنوز هم می‌تواند برنامه تسلیحات هسته‌ای‌اش را مخفی نگه دارد.»