آفتابنیوز : حسن روحاني توانست يكي از مهمترين وعدههاي انتخاباتياش را عملي كند؛ وعدهاي كه البته منتقدان و مخالفاني نيز دارد، مخالفاني كه اين روزها در جلسات كميسيون ويژه برجام تمام تلاش خود را به كار بستهاند تا اين توافق را كه از نظر بسياري پيروزي حسن روحاني است را يك شكست يا به تعبير بهتر كلاهي گشاد بر سر مردم جلوه دهند اما به اعتقاد بسياري پاسخهاي تيم مذاكرهكننده به منتقدان توافق خود به خوبي گوياي همه واقعيتهاست و همهچيز را به خوبي براي جامعه ايران روشن كرده است چرا كه بسياري از چهرههاي شاخص اصولگرا هم به حمايت از توافق برخاستهاند.
حال سوال اينجاست با حصول اين توافق بدنه اجتماعي حسن روحاني در چه وضعيتي قرار خواهد گرفت و آيا منتقدان پر سر و صداي توافق ميتوانند بر سبد راي حسن روحاني در انتخابات آينده تاثيرگذار باشند يا خير؟ مرتضي الويري، فعال سياسي اصلاحطلب معتقد است كه اگر پرونده هستهاي به سرانجام نميرسيد دولت پايگاه اجتماعياش را از دست ميداد. او منتقدان توافق هستهاي را اقليتي ١٠، ١١ درصدي ميداند كه در انتخابات سال ٩٢ شكست خوردند و تا امروز هم دولت با منطق با آنها روبه رو شده است. نماينده پپیشین مجلس بهترين پاسخ به منتقدان را روشنگري نسبت به گذشته ميداند و بر يك نكته تاكيد دارد اينكه مردم ايران تصميم خود را گرفتهاند. مشروح گفتوگوی اعتماد با مرتضي الويري را در ادامه بخوانيد.
همان طور كه ميدانيد اين روزها جلسات بررسي برجام در مجلس برقرار است و اين جلسات از تلويزيون هم پخش ميشود. با توجه به اينكه برخي از اين جلسات با تنشهايي همراه است و بعضا گروهي در حال متهم كردن گروهي ديگرند، فكر ميكنيد اين جلسات چه تاثيري برجامعه ايران خواهد گذاشت؟ بسياري بر اين باورند كه اين مساله ميتواند جامعه را به سوي دو قطبي شدن ببرد و اين مساله در آستانه انتخابات ميتواند تاثيرات بدي در جامعه داشته باشد.
به اعتقاد من جامعه تصميم خودش را گرفته است. واقعيت اين است كه روش تيم گذشته نتوانست مطلوب واقع شود. به نحوي كه نهتنها در بخش هستهاي به نتيجه نرسيد بلكه در بخشهاي ديگر مشكلات زيادي به وجود آورد. بايد توجه داشته باشيم در بخش هستهاي مساله «غنيسازي اورانيوم» قسمت كوچكي از تكنولوژي هستهاي است كه ما توفيقات خوبي داشتيم كه آن هم به دليل محدود بودن ذخاير اورانيوم در كشورقابل تداوم نبود، امادر زمينه پزشكي و نيروگاهسازي كه يكي از مهمترين ابعاد تكنولوژي هستهاي است نيز به دليل وجود تحريمها دچار مشكلات جدي شديم كه نمونهاش راهاندازي ناقص نيروگاه بوشهر است. در حوزه اقتصادي، گردشگري و سياست خارجي هم فشار زيادي به كشور وارد شد زيرا در دولت قبلي به جاي اينكه با زبان تعامل با دنيا سخن بگوييم و حقانيت خود را به اثبات برسانيم تلاش شد تا با به وجود آوردن تقابل به اهدافمان دست پيدا كنيم اما عملا تنها نتيجهاش اعمال محدوديت بر كشور در حوزههاي مختلف از جمله تكنولوژي هستهاي بود. به اعتقاد من جامعه ايران به خوبي اين مسائل را درك و به نوعي آنها را در زندگي خود نيز لمس كرده است و بنابر همين موضوع تصميم خود را گرفته است. اگر همين امروز يك نظرسنجي سراسري در كشور در مورد اين موضوع برگزار شود درصد بالايي از مردم مدافع تصميم و مسيري است كه تيم هستهاي دولت روحاني اتخاذ كرده است چرا كه تيم جديد با توافقي كه به دست آورد هم تكنولوژي هستهاي و هم اقتصاد كشور را از محدوديت خارج كرده است.
فكر ميكنيد اين اتفاقات و اين بحثها چه تاثيري بر پايگاه اجتماعي دولت خواهد گذاشت؟ به ويژه كه بسياري بر اين باورند با وجود توافق هستهاي هم باز خطر ريزش پايگاه اجتماعي دولت را تهديد ميكند زيرا دولت نميتواند به خوبي با پايگاه اجتماعي خودش ارتباط برقرار كند.
اگر دولت نميتوانست پرونده هستهاي را به نقطه روشن و قطعي برساند قطعا پايگاه اجتماعي خود را از دست ميداد ولي به اعتقاد من هر چند هم كه دولت در ارتباط با پايگاه اجتماعياش ضعيف باشد اما دولت توانسته اين پرونده را به نقطه روشن برساند و جامعه امروز در مورد باز شدن گره از مشكلات كشور خوشبين است و ميتوان اين انتظار مثبت را در جامعه به روشني ديد. امروز شاهد هستيم كه همه چهرههاي شاخص داخلي و خارجي با نگرش مثبت به اين ماجرا نگاه ميكنند اما از سوي ديگر شاهد هستيم جريانهايي هم مقابل توافق ايستادهاند، از اسراييل تا جمهوريخواهان تندرو در امريكا و در داخل كشور هم جريانهايي كه هزينههاي سنگيني را در دوره هشت ساله بر كشور وارد كردند و اقتصاد كشور را زمينگير كردند امروز با شديدترين لحن بر توافق ميتازند و با آن مخالفت ميكنند. اما واقعيت است كه اكثريت قاطع صاحبنظران در سراسر جهان با نگرش مثبت به اين موضوع نگاه ميكنند. از سوي ديگر با توجه به اينكه اين توافق دستاورد دولت حسن روحاني است پس هيچ يك از اين مسائل بر پايگاه اجتماعياش تاثير منفي نخواهد داشت بلكه با اجرايي شدن برجام و ملموس شدن نتيجههايش بر پايگاه اجتماعي دولت افزوده هم خواهد شد.
فكر ميكنيد بهترين روشي كه دولت در مقابل منتقدانش ميتواند در پيش بگيرد، چيست؟ برخي ميگويند بايد نسبت به آنها بيتوجه بود و در مقابل برخي هم معتقدند بايد پاسخ آنها را صريح و روشن داد. نظر شما چيست؟
به اعتقاد من تبيين مسائل و روشنگري در مورد اتفاقاتي كه در گذشته و دوره هشت ساله دولت احمدينژاد رخ داده است در حوزههاي مختلف اعم از حوزه اقتصادي، سياست داخلي و حوزه بينالملل ميتواند بهترين پاسخ به منقدان افراطي دولت باشد و واقعيتها را نيز براي مردم روشنتر كند. معتقدم مسيري كه دولت در مقابل منتقدانش تا امروز در پيش گرفته است مسيري منطقي است، اگرچه بسياري از تريبونها به روي دولت بسته است به ويژه صدا و سيمايي كه بيشتر تريبون خود را در اختيار كساني قرار داده است كه نظر مثبتي نسبت به اين اتفاق مهم و تاريخي يعني توافق هستهاي ندارند.
پس با اين حساب ميتوان گفت پخش جلسه برجام از تلويزيون شايد بيشتر از آنكه به ضرر دولت باشد شايد به نفعش تمام شود زيرا در هر صورت تيم مذاكرهكننده هم تمام تلاششان اين است كه براي دفاع از خود در مورد حال و گذشته برجام و تاثيرات آن روشنگري كنند؟
راستش را بخواهيد همانطور كه قبلا هم اشاره كردم اين ماجرا آنقدر عيان است كه ديگر حاجت به بيان نيست. مردم تاثيرات روش تيم قبل را به خوبي در زندگي خود حس كردهاند و مشكلات ناشي از محدوديتهايي را كه حاصل دولت پيشين بوده است را به خوبي درك كردهاند. در كليه نظرسنجيها مردم از تيم مذاكرهكننده و روشي كه اتخاذ كردهاند، حمايت ميكنند. تنها همان اقليت ١٠، ١١ درصدي كه در انتخابات سال ٩٢ خودش را به خوبي نشان داد و شكستخورده انتخابات شد مقابل توافق و سياستهاي دولت ايستاده است. اما نكته مهم اين است كه بسياري از تريبونها در اختيار جريان تندروي مخالف دولت است و همين مساله باعث شده است كه صداي بلندي داشته باشند وگرنه در اقليت محض هستند.
فكر ميكنيد با همه مشكلاتي كه پيش رو است دولت چقدر ميتواند در آينده و در اجرايي كردن برجام موفق باشد؟
بزرگترين نگراني كه وجود دارد اين است كه مبادا باز شدن اين فضاي جديد راه را براي واردات بيرويه كالا و رونق غيرپايدار باز بكند. من اميدوارم دولت اين نكته مهم را مدنظر داشته باشد و برنامهاي جامع و مفيد كه از دل يك تيم قوي اقتصادي بيرون آمده باشد را در دستور كار قرار دهد تا مبادا گرفتار مشكلاتي شويم كه در گذشته تجربه كردهايم. بيشك تنها راه جلوگيري از تكرار تجربههاي تلخ گذشته برنامهريزي دقيق است تا منابعي كه آزاد ميشود و فضاي بينالمللي مثبتي كه ايجاد ميشود در جهت ساماندهي پايدار استفاده شود تا اقتصاد كشور از ضربهپذيريهايي كه در اثر نوسان منابع ارزي ايجاد ميشود، مصون بماند.
حسن روحاني سياستهاي انتخاباتياش را به روشني بيان كرده است. فكر ميكنيد چگونه ميتواند اين سياستها را اجرايي كند؟
انتخابات سه ركن دارد. ركن اول مردم هستند كه اميدوار هستم نهادهاي مدني و مردمي با نشاط به صحنه بيايند چه در زمينه معرفي نامزدهاي كارآمد و چه در زمينه حضور پاي صندوقهاي راي. ركن دوم دولت است كه مجري انتخابات است كه ميتواند با توصيه به عوامل اجرايي خود يعني فرمانداران و هياتهاي اجرايي اين بخش مهم يعني اجراي سالم و بيمناقشه انتخابات را به انجام رساند. ركن سوم شوراي نگهبان و هياتهاي نظارت است. با تفسير استصوابي كه شوراي نگهبان از اصل ٩٩ قانون اساسي كرده (كه من به عنوان يك شهروند با اين تفسير مخالفم اما چون حق قانوني شوراي نگهبان است به آن تمكين ميكنم) حوزه مسووليت و اختيارات شوراي نگهبان و هيات نظارت در فرآيند انتخابات بسيار گسترده و وسيع است. اميدوارم تاييد يا رد صلاحيت داوطلبان همانطور كه در قانون آمده مراجع چهارگانه باشد و گزارشهاي بيپايه كه منشأ تسويهحسابهاي شخصي يا جناحي دارد مبناي تصميمگيري قرار نگيرد.