رازهای کثیف خودروسازان/ گزارش اکونومیست از رسوایی «فولکس واگن» در دستکاری میزان آلایندگی

آفتاب‌‌نیوز : مجله معتبر اکونومیست، سرمقاله اصلی شماره جدید خود را که نسخه چاپی آن فردا منتشر می‌شود، به رسوایی کمپانی فولکس واگن در دستکاری نتایج مربوط به معاینات فنی و تست آلایندگی خودروهای خود اختصاص داده و اینگونه می‌نویسد:

آلاینده‌های اکسید نیتروژن (NOX) و سایر آلاینده‌های تولید شده توسط خودروها، عامل بسیاری از مرگ‌های زودرس است. نتایج یک مطالعه نشان می‌دهد تنها در آمریکا، سالانه 58 هزار تن بر اثر آلاینده‌های ناشی از دود خودروها جان می‌بازند. بنابراین، اتهامی که هفته گذشته یقه فولکس‌واگن را گرفت خطای کوچکی نیست. این خودروساز آلمانی پذیرفته که با نصب نرم‌افزاری روی 11 میلیون خودروی دیزلی خود در سراسر جهان، این امکان را فراهم آورده تا خودروهایش بتوانند با پایین نشان دادن حجم آلاینده تولیدی، آزمون‌های مربوط به آلاینده اکسیدنیتروژن آمریکا را پشت‌سر بگذارند.

اما این خودروها به‌محض خروج از لابراتوار خارج می‌شوند، نرم‌افزار کنترل آلاینده‌ها غیرفعال شده و خودروی مربوط شروع به انتشار آلاینده‌ها به‌میزان 40 برابر بیش از حد مجاز می‌کند. گرچه آسیبی که این رسوایی به وجهه فولکس‌واگن وارد آورد بسیار زیاد بود، اما اتفاقات هفته گذشته سایر خودروسازان، کشورهای دیگر و حتی آینده خودروهای دیزلی را نیز تحت‌الشعاع قرار داد.

استعفای مدیرعامل
در نخستین واکنش به این رسوایی، «مارتین وینترکورن»، مدیرعامل اجرایی فولکس‌واگن از سمت خود استعفا کرد؛ این کمپانی همچنین مبلغ 6 میلیارد و 500 میلیون یورو، معادل 7 میلیارد و 300 میلیون دلار برای مقابله با عواقب مالی این اتفاق تخصیص داد. اما سهامداران و سرمایه‌گذاران این کمپانی نگرانی بیشتری دارند چراکه در چهار روز نخست پس از مشخص شدن این رسوایی یعنی از تاریخ 18 سپتامبر، ارزش سهام کمپانی فولکس‌واگن با یک سوم کاهش، به 26 میلیارد یورو تنزل یافت.

به‌محض اینکه تمام جریمه‌ها، ادعای غرامت، دعاوی حقوقی و هزینه‌های فراخوان خودروهای دستکاری شده مشخص شود، این اتفاق می‌تواند مانند آنچه که برای بریتیش پترولیوم بریتانیا (BP) در نشت نفت در سکوی حفاری «دیپ‌واتر هوریزون» پیش آمد، به یک شکست بزرگ غول خودروسازی آلمان تبدیل شود. تازه نباید فراموش کرد که برخلاف فولکس‌واگن، آنچه که برای بریتیش پترولیوم رخ داد تنها یک حادثه بود و عمدی در کار نبود.

بنابراین وزارت دادگستری آمریکا این حق را دارد تا نسبت به این تقلب اعلام جرم کرده و تحقیقات خود را از این کمپانی بعمل آورد. سایر کشورهای جهان نیز باید مسیر کره‌جنوبی را دنبال کرده و جرایمی را که فولکس واگن در این مدت مرتکب شده را کشف کنند. گرچه تعداد کمی از خودروسواران چینی اقدام به خرید خودروهای دیزلی می‌کنند، اما این اتهام فولک واگن ممکن است باعث شود تا دولت چین بی‌درنگ در برابر آمارها و گزارشات اغراق‌آمیز این کمپانی نسبت به جنبه اقتصادی سوخت برای موتورهای خودرو، مقابله کند.

به‌هر ترتیب، مارتین وینترکورن، هرگونه مسئولیت شخصی را نسبت به این اتهامات از خود سلب کرد که این نشان می‌دهد وی باید زودتر از اینها از سمت خود برکنار می‌شد. وینترکورن یک مهندس صنایع است که به دقت زیاد در جزییات شهرت دارد بنابراین امکان ندارد از نصب این نرم‌افزار بی‌اطلاع بوده باشد.

فروش خودروهای دیزلی پاک، در سطح بسیار گسترده، یکی از اهداف اصلی فولکس‌واگن برای سرکوب رقبا و بازار آمریکا و ربودن گوی سبقت از تویوتای ژاپن، به‌عنوان بزرگترین خودروساز جهان بوده است. اما هدف باشکوهی وینترکورن درنظر داشت، هم‌اکنون درحال ویران شدن است.

تغییر مدیرعامل و دریافت یک جریمه سنگین نباید پایانی باشد بر این رسوایی بزرگ بلکه دادستان و مدعی‌العموم در آمریکا، باید به جای اینکه فقط با اعمال جریمه‌های سنگین سهامداران این کمپانی را تنبیه کنند، باید به دنبال شناسایی عاملان اصلی این اتفاق و تنبیه آنها باشند. بسیاری از رسوایی‌ها و جرایم اخیر بانکی، تنها با دریافت جریمه‌ای سنگین خارج از دادگاه حل و فصل شد. اوایل ماه جاری، وزارت دادگستری ایالات متحده از جریمه 900 میلیون دلاری علیه بزرگترین کمپانی خودروسازی آمریکایی یعنی جنرال‌موتورز، خبر داد.

کمپانی جنرال‌موتورز، در فراخوان خودروهای معیوب خود که در سیستم احتراق خود دچار نقص بودند، اهمال ورزیده بود. این کوتاهی کمپانی جنرال‌موتورز، منجر به سانحه و کشته شدن 124 تن و مجروح شدن 275 تن دیگر شده بود.

بازرسان پرونده می‌گویند مدیران کمپانی جنرال‌موتورز با علم به این نقص فنی مرگبار، آنرا از مشتریان خود مخفی نگاه داشته و سود خود را به امنیت و جان مردم ارجحیت دادند. جالب اینجاست آنها با هیچ اتهامی روبرو نشدند.

به‌نظر می‌رسد که باید در این رویه تغییری اساسی ایجاد شود و مقامات مربوطه هم خوب می‌دانند. «سلی یتس»، وکیل عمومی در آمریکا می‌گوید: از حالا به بعد، جریمه کردن مشاغل، برای تعقیب قضایی مجرمان و جرایم مدنی در رده دوم قرار می‌گیرد. ازین پس، یک کمپانی مجرم، تا زمانی که اسامی تک تک افراد مقصر را به مقامات قضایی معرفی نکند، دیگر مانند آنچه که کمپانی فولک‌واگن اعلام کرده، از همکاری با دادستانی و کارآگاهان، تخفیفی در مجازات خود نمی‌گیرد.

درواقع، فولکس‌واگن یک آزمون جدی برای رویکردی جدید در قبال حوادثی این چنینی است. بااینحال، بزرگترین تاثیر این رسوایی را می‌توان در سراسر آمریکا احساس کرد.

برملا شدن راز کثیف فولکس‌واگن، این تردیدها را به‌وجود آورد که آیا دیگر خودروسازان هم تاکنون دست به کلاهبرداری مشابهی زده‌اند تا بتوانند از آزمونهای تست آلایندگی اکسیدنیتروژن استاندارد اروپا و همینطور آلاینده دی‌اکسید کربن گذر کنند یا خیر؟ فعلا، بی‌ام‌دبلیو و مرسدس بنز، دو همتای جدی فولکس‌واگن، بلافاصله اعلام کردند که هرگز دست به چنین اقدامی نزده‌اند. دستکم، ناظران آمریکایی، برخلاف همتایان اروپایی خود، راسا اقدام به گرفتن آزمونهای مختلف از خودروها می‌کنند تا مطمئن شوند تولیدکنندگان درباره کیفیت خودروهای تولیدی خود تا چه‌اندازه درست می‌گویند.

خداحافظی با موتورهای دیزلی؟
حتی اگر سایر تولیدکنندگان خودروهای دیزلی در سطحی که فولکس‌واگن مرتکب شد، اقدام به فریبکاری نکرده باشند، بازهم این اتهام نشان می‌دهد که این خودروها در تطابق با استانداردهای هردونوع آلاینده (اکسید نیتروژن و دی‌اکسید کربن) مشکل جدی دارند. برخی از این نگرانند که شاید این رسوایی به‌معنای مرگ خودروهای دیزلی باشد.