70درصد جمله‌های روزنامه‌ها غلط دارند

آفتاب‌‌نیوز : حسن ذوالفقاری مدیرگروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ابتدای نشست خبری سومین دوره جایزه فرهنگستان به رسانه‌ها در زمینه درست‌نویسی که هشتم مهرماه برگزار شد گفت: سه سال است که به ابتکار دوستان در بخش جنبی نمایشگاه مطبوعات جایزه فرهنگستان اهدا می‌شود. این جایزه به مطبوعاتی که به درست نوشتن اهتمام دارند داده می‌شود و بیشتر جنبه تشویقی دارد.

در ادامه محمود اسعدی نماینده معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: این جایزه تا کنون دو دوره برگزار شده است. امسال از 16 تا 23 آبان‌ماه نمایشگاه برگزار می‌شود و در روز 23 آبان‌ماه همزمان با اختتامیه، جایزه فرهنگستان به مطبوعات داده خواهد شد. شورای سیاست‌گذاری متشکل از آقایان احمد سمیعی، دبیرمقدم، ذوالفقاری و ترکی کارگاهی تشکیل داده‌اند که آیین‌نامه و ویژگی کارها را بررسی می‌کند. این هیأت 26 شاخص ارزیابی براساس اصول فرهنگستان را برای بررسی مشخص کرده‌اند.

نماینده معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه افزود: 86 روزنامه خود را برای بررسی کاندیدا کرده‌اند. این هیأت بعد از طبقه‌بندی 31 روزنامه را مورد ارزیابی قرار دادند که نام آن‌ها در مراسم اختتامیه اعلام خواهد شد.

اسعدی درباره مشخصات سومین دوره این جایزه اظهار کرد: این دوره هم از لحاظ کمیت و هم از لحاظ کیفیت ارتقا پیدا کرده است و چارچوب روشنی به دست آمده است. در این دوره برای روزنامه‌های ورزشی که کمتر از سایر روزنامه‌ها اصول زبان را رعایت می‌کنند بخش مشخصی قرار داده‌ایم. درست‌نویسی باید در مطبوعات مکتوب جا باز کند و جایگاه زبان در مطبوعات مشخص شود.

حسن ذوالفقاری نیز درباره اهداف این جایزه بیان کرد: ارتقای سطح نوشتار در مطبوعات در کنار کار مهم فرهنگسازی عمومی باید وجود داشته باشد اما سطح نوشتار در مطبوعات آن‌چنان قابل قبول نیست. در واقع درست‌نویسی باید رسالت رسانه‌ها باشد تا مردم نیز درست بنویسند. رسانه‌ها ذائقه نوشتاری و زبانی افراد را جهت می‌دهند پس باید درست‌نویسی را پیشه کار خود کنند.

مدیر گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان افزود: شم زبانی در مطبوعات آسیب دیده و این آسیب می‌تواند به جامعه منتقل شود. شمار روزنامه‌ها که آسیب می‌رسانند زیاد است. زمانی که افراد بد می‌نویسند شاهد مثال‌شان را از روزنامه‌ها می‌آورند. مردم باید اصحاب مطبوعات را به عنوان درست‌نویس تلقی کنند. در طی این 70 - 80 سال رسانه‌ها بسیار زیاد شده‌اند پس آسیب زیادی هم می‌توانند برسانند.

ذوالفقاری درباره اشتباه‌های مطبوعات گفت: براساس تحقیقی که به تازگی انجام شده در هر جمله در روزنامه‌ها یک و نیم غلط دیده می‌شود. در واقع 70 درصد جمله‌های تولیدشده حداقل یک غلط دارند. زبان در مطبوعات باید هم برای تشویق و هم آموزش درست نوشته شود.

ذوالفقاری با بیان این‌که مطبوعات در سه دوره داوری می‌شوند، افزود: شورایی در یک کارگروه، اساسنامه‌ای برای داوری تدوین کرده‌ است. داوران از بین اعضای فرهنگستان، ویراستاران و... انتخاب شده‌اند. در این دوره 50 روزنامه و 20 خبرگزاری مورد بررسی قرار می‌گیرند. در مرحله اول و دوم به تفکیک چهار نفر از نظر فنی و زبانی، مطبوعات را مورد بررسی قرار می‌دهند. در بخش دوم چهار داور با بررسی داوری مرحله اول به مطبوعات نمره می‌دهند و در مرحله پایانی سه داور نظر نهایی خود را درباره رسانه‌های شرکت‌کننده ارائه می‌دهند.

او درباره نحوه انتخاب خبرهای روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها بیان کرد: روزنامه‌ها از یک روز انتخاب می‌شوند و از هر روزنامه چهار ستون شامل 250 جمله از چهار مطلب که شامل سرمقاله، گزارش یا مصاحبه، خبر و صفحه اول است بررسی می‌شود. در خبرگزاری‌ها نیز فقط بخش خبری آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد و به هر بخش از 50 امتیاز داده می‌شود.

ذوالفقاری درباره معیار بخش‌ها اظهار کرد: در بخش نوشتاری به درست‌نویسی حروف، کلمات، نداشتن غلط املایی، استفاده نکردن از کلمات بیگانه، رعایت فاصله‌ها و... نمره داده می‌شود. در بخش فنی نیز درست بودن جمله،‌پرهیز از ابهام، مطابق بودن جمله با فارسی معیار، بندنویسی درست مطلب، انسجام، سازماندهی و انتقال درست معنا و... مورد بررسی قرار می‌گیرد. در نهایت معدل امتیازها گرفته خواهد شد.

مدیر گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان درباره برگزیدگان گفت:‌ سه روزنامه و یک خبرگزاری برگزیدگان را تشکیل خواهند داد. یک روزنامه نیز لوح یادبود فرهنگستان را به خاطر پرداختن و ترویج زبان فارسی دریافت خواهد کرد. به برگزیدگان علاوه بر لوح فرهنگستان، امکان دریافت سه‌برابری یارانه از وزارت ارشاد داده می‌شود.

در پایان جلسه اسعدی درباره اهمیت زبان متذکر شد: زبان فارسی رو به تخریب است. باید حساسیت‌ها بیشتر شود. در سطح شهر هرروزه تابلوهایی می‌بینیم که بیگانه نویسی و اشتباه‌نویسی را رواج می‌دهند. در چنین فضایی خودِ خبرنگاران باید به پاکیزه‌نویسی تشویق کنند. چون در شبکه‌های اجتماعی کوتاه‌نویسی و سرعت مورد توجه است باید مطبوعات بر این شبکه‌ها تأثیر بگذارند اما متأسفانه مطبوعات از این شبکه‌ها تأثیر پذیرفته‌اند.

به گزارش یسنا، ذوالفقاری نیز درباره فعالیت‌های فرهنگستان برای درست‌نویسی گفت: دوره آموزشی از سوی معاونت مطبوعاتی برای ویراستاری در روزنامه‌ها برگزار خواهد شد. در سالیان قبل برخی از خبرگزاری‌ها چنین دوره‌هایی برگزار کرده‌اند. در وبگاه فرهنگستان دستور خط فارسی و معادل‌های واژگان بیگانه که مصوب فرهنگستان است قرار دارد. در حال حاضر نیز نرم‌افزاری با نام‌نگار در حال تولید است که مشکلات بخش خط و زبان، درست‌نویسی و غلط‌یابی را مورد بررسی قرار می‌دهد.