آفتابنیوز : جان کری در اظهاراتی در وزارت انرژی آمریکا گفت: ما سه روز پیش شاهد روز تصویب (برجام) بودیم زیرا روند نودروزه بازبینی کنگره منقضی شد و رسماً به اجرا درمیآید. شما همانطور که امروز شاهد بودید آیت الله (رهبر معظم انقلاب) رسماً این توافق را پذیرفت که قبلاً این کار را نکرده بود.
وزیر امور خارجه آمریکا گفت: اکنون واقعاً شروع گستردهترین تنظیم مجدد در یک برنامه هستهای است که در تاریخ هستهای انجام میشود.
وی گفت: قرار است حدود 12هزار سانتریفیوژ برچیده و ذخیره شود و 98 درصد از ذخایر اورانیوم غنیشده ایران به خارج انتقال داده شود و قرار است قلب راکتور آب سنگین اراک از بین برود و این دستاورد عظیمی است. بر این اساس بازطراحی صورت خواهد گرفت و ساخت و ساز برای بازطراحی بدون تأیید آمریکا و چین صورت نخواهد گرفت. ما با چین در زمینه طراحی همکاری خواهیم کرد، بنابراین، این توافق مفاد بسیار گستردهای دارد.
کری گفت: ما روشی را برای خاتمه روند بازرسیها طراحی کردیم. یکی از مشکلات همواره این بود که ما هرگز نمیتوانستیم پاسخ آژانس بین المللی انرژی اتمی را به دست آوریم و نمیتوانستیم بازرسی انجام دهیم. ما گفتیم: "نمیخواهیم این روند ادامه یابد و میخواهیم که این روند زمان خاتمه داشته باشد و شما اگر به ما دسترسیای را که میخواهیم ندهید با خطر بازگشت همه تحریمها مواجه هستید". همانطور که میدانید در کنگره جنجال بزرگی درباره تعداد روزهایی که این تلاش ممکن است منقضی شود، برپا شد.
وزیر امور خارجه آمریکا افزود: آنچه مهم است این است که خاتمه و انقضا وجود نداشت اما امروز ما تاریخ انقضا داریم و حداکثر مهلت برای انقضا 24 روز است. ممکن است آنها ظرف 24 ساعت دسترسی بدهند اما این بستگی به این دارد که آنها چگونه میخواهند از بازگشت تحریمها اجتناب و (از توافق) تبعیت کنند. من معتقدم آنها تبعیت میکنند زیرا هر کشوری که میخواهد دوسوم سانتریفیوژهای خود را از بین ببرد، اورانیوم غنیشده خود را انتقال دهد و تحقیقات و توسعه و سانتریفیوژهای پیشرفته خود را خنثی کند و کارهای بسیار دیگری انجام دهد در حقیقت قصد دارد که تبعیت کند. اثبات آن در عمل معلوم میشود. پوشیده نیست که این مسئله بسیار جنجال برانگیز است اما من امیدوارم همه افراد اعم از کسانی که با این توافق موافق هستند و کسانی که با آن مخالف هستند، اکنون کنار یکدیگر قرار گیرند تا از اجرای کامل و قابل راستی آزمایی آن حمایت کنند، این مسئله حیاتی است.
وی گفت: من معتقدم آمریکا، منطقه، متحدان و دوستان ما در منطقه در نتیجه این توافق امنتر خواهند بود. بخش اساسی این است که ایران نمیتواند تسلیحات هستهای داشته باشد و اگر ما بهصورت مناسب راستی آزمایی کنیم و هوشیار باشیم میتوانیم این اطمینان را بدهیم. این بدان معنا نیست که آنها بهسمت گریز هستهای نخواهند رفت اما بهمعنای آن است که اگر این کار را انجام دهند، ما معتقدیم خواهیم دانست زیرا سطح ردیابی بیسابقه از جمله 25 سال ردیابی بر تمام تولید اورانیوم آنها خواهیم داشت. 20 سال از طریق نمایشگرها بر تولید سانتریفیوژ آنها نظارت خواهیم کرد. 15 سال محدودیت بر میزان ذخایر آنها گذاشته شده است که این ذخایر باید بهمقدار 300 کیلوگرم در سطح غنای 3.67 درصد باقی بماند. همه اینها قابل راستی آزمایی است.