آفتابنیوز : لایک، کامنت، شیر، فوروارد، و سایر مشتقات این نوع شبکه ها مثل استیکرها با ورود خود جای انرژی های مثبت، ارتباطات رو در رو همچون دوست داشتن، ارائه نظر و صحبت، تبلیغات، انتشار و احساسات درونی و بیرونی واقعی که دو طرف را به هم نزدیک میکند گرفته است. این شبکهها در نظر کاربر جذاب میآید و در نتیجه او را به سمت خود میکشاند. مسئله ای که این میان مطرح میشود، این است که چرا امروزه تکنولوژیها گذشته از مسائل ديگر زندگیهای مشترک را در سلطه خود گرفته اند؟
استفاده درست و نادرست هر اختراع یا وسیلهای که به جهت تکنولوژی در دسترس مخاطب قرار میگیرد به نحوه ديدگاه اشخاص بر میگردد. اگر از تکنولوژی به درستی استفاده نشود نه تنها نمیتواند در زندگی فردی اشخاص مفيد باشد؛ بلکه اثرات مخربی نيز بر جا مي گذارد. با این حال با اشخاصی مواجه هستیم که خود و زندگی مشترک شان را با حضور نا به جای این شبکهها با مخاطره رو به رو میکنند.
*دنیای مجازی بلا یا راحت جان؟!
فرهنگ غلط و نبود برنامهریزی در استفاده از این شبکهها باعث ناهنجاری هایی میشود که روابط زوجین و بنیان خانواده هاي ایرانی را با زلزله ای خفیف در آغاز و در صورت غفلت با ویرانی همراه میکند.
زیبا، 39 ساله، فروشنده میگوید: این پنجره وسیعی که پیش چشمان ما باز شده از يک سو بسیاری از زندگیها را به هم ریخته است، چون حریمها و خط قرمزها در زمان استفاده رعایت نمیشود که این نزدیکیِ زیادِ روابط، آسیب زدنی است، از سوی دیگر همین شبکهها برای تجارت و کسب و کار برای برخی افراد موفقیت به همراه دارد. استفاده درست و منفعت شبکههای اجتماعی متعدد و رسیدن به آن دست خودمان است. بنابراین باید هدف در استفاده مد نظر قرار گیرد.
دکتر رزا افشار، جامعه شناس میگوید: استفاده زیاد و ارتباط با کسانی که هویتهای خود را جعل میکنند یا قصد سودجویی دارند باعث میشود این افراد از هویت و فرهنگ اصلی دور شوند و هر عقیده روشنفکرانه، تصاویر، مطالب جالب و آزادی در این فضا باعث نابود شدن خیلی از مسائل انسانی شده است.
گاهی زن و شوهر به دلیل دوری در طول روز به جهت کار و خستگی روزانه، در پایان شب نیاز به حضور کنار هم و هم کلامی و فراهم کردن آرامش روحی دارند، اما زوجین به جای توجه به يکديگر مشغول شبکههای اجتماعی میشوند. از سویی این مسئله نامناسب در زمان صرف غذا و میهمانیها نیز اتفاق میافتد و باعث رنجش و ناراحتی یکی از طرفین و چه بسا تیرگی روابط میشود.
رضا 28 ساله، متاهل و کارمند، میگوید: همسرم از شبکه های اجتماعی بیش از اندازه استفاده میکند و مسئله این است که در مواقع نامناسب مثل صرف غذا و میهمانیها از این شبکهها استفاده میکند، که باعث ناراحتی من و اطرافیان میشود. بارها ناراحتیام را توضیح دادهام، اما او به این فضا معتاد شده و اين استفاده افراطی مرا نگران میکند.
این جامعه شناس معتقد است: زمان بندی برای استفاده از شبکههای اجتماعی علاوه بر استحکام روابط زوجین مبنای ایدئولوژی جامعه است. جدا از وقتی که فضای مجازی از زوجین میگیرد، مزایا و معایبی دارد که کاربران از آن مطلع نبوده و حواسشان نیست که استفاده نادرست چه آثاری به دنبال دارد. برخی از افراد اعتقاد به خوبی این فضا، آزادی عقیده و حضور دوستان دارند، در حالی که میتوانستند در این مدت زیاد با همسر خود ساعات خوبی داشته و طعم احساس و دوست داشنتیهای واقعی را درک کنند و مقید به چارچوب مقدس روابط زناشویی باشند نه ارتباطات بی قید و بندی که به مرور زمان حرمت زندگی افراد را به خطر میاندازد.
*شبکه هاي مجازي و سردی در عواطف زوجین عامل انحلال زندگی
به نظر میرسد گاهی تعاملات انسانی نادرست در سست شدن روابط و زندگی زوجين تاثیر داشته و آن ها را از هم دور میکند. به طوری که در شهرهای بزرگ و با جمعیت بالا که دسترسی به امکانات ارتباطی مختلف فراهم است این روابط با حضور فرد سوم به جهت شبکههای اجتماعی، دچار تزلزل شده و نتیجه زندگی زوجین طلاق است. به طوری که در سال 93 تعداد طلاقهای ثبت شده در کشور به 163569 رسید که با رشد 8200 موردی همراه بود.
تعداد ازدواج های ثبت شده در این سال به 724324 نفر رسید و با مقایسه با میزان طلاق، نسبت ازدواج به طلاق به 4.4 رسید. به عبارت دیگر به ازای هر 4.4 ازدواج در کشور، یک طلاق رخ میدهد که از سال 90 تا کنون بیشترین تعداد طلاق ثبت شده در کشور به سال 93 اختصاص دارد. بی شک بخشی از این جداییها و حتی طلاقهای عاطفی بی ارتباط با استفاده نادرست از شبکههای اجتماعی نیستند.
بهار، 44 ساله، کارمند دلیل اصلی از هم گسستگی زندگیاش را وجود شبکههای اجتماعی و در نهایت دوستیهای بی سر انجام در این شبکهها عنوان میکند. روابط سرد در زندگی زناشویی باعث شده تا به ارتباطات در شبکههای اجتماعی روی آورد و در نتیجه زندگی مشترکش را به دلیل وعده های پوچ مطرح شده از طرف افراد مجازیِ دوست نما از دست بدهد.
افشار، جامعه شناس، معتقد است: در تمایل زوجین به شبکههای اجتماعی یک طرفهنگری به این تکنولوژی صحیح نیست، چرا که هر تعاملی دو طرفه است. اگر در یک خانواده زمان زیادی به فضای مجازی اختصاص داده میشود مشکلاتی در رابطه زوجین بوده و بالطبع خللی وجود داشته که این شبکهها وارد روابط زن و شوهر شده است در حالی که میتوانستند به احساسات، گفتمان و روابط گرم بپردازند. مسئله ای که شاید اختصاص وقت به آن، اتفافات و روابط بیهوده در فضای مجازی را کم یا بر طرف میکرد. مدیریت درست میتواند به رابطه و زندگی زوجین کمک کند که اگر این مدیریت و بررسی نباشد خلا اتفاق افتاده و هر چیزی اعم از شبکهها و افراد میتوانند به زوجین و زندگیشان صدمه وارد کنند.
*نبود مدیریت فردی و استفاده نادرست از شبکه های اجتماعی
اگر استفاده اشتباه از شبکه های اجتماعی را یک آسیب و شناخت و استفاده درست را نوعی فرهنگ بدانیم در واقع پیشگیری اتفاق افتاده است. این مسئله درباره شبکههای اجتماعی در قالب مدیریت فردی در اشخاص برای استفاده و عملکرد روابط انسانی محقق میشود، اما متاسفانه این مدیریت در جامعه ما انگشت شمار است. با مدیریت نکردن در استفاده از این ابزار آسیبهای آن را وارد زندگی خود مي کنيم. در ایران که تمایل به تعهد و پایبندی به اصول خانواده وجود دارد نفوذ شبکههای اجتماعی تا این اندازه بر روابط تعداد زیادی از خانوادهها تاثیر مخرب گذاشته است.
آسیبهای این شبکهها مشکل نیست و هر روز میشود از این فضا دل کند. مشکل نتوانستن حل این مسئله و نداشتن قدرت تشخیص در استفاده است که به عدم مهارت و شخصیت فرد برمیگردد. همه عوامل غیر از شبکههای اجتماعی هم میتواند در این اتفاق موثر باشد. شبکهها یک ابزار هستند و ما انسانها میتوانیم درست از این ابزار استفاده کنیم تا تکنولوزی ما را در بر نگیرد، اما آبا به راستی این امر مهم در جامعه، محقق میشود؟!