آفتابنیوز : او برنامه خود را مذاکره با تمام سازمانها و وزارتخانههایی که در تصمیمگیری برای پرستاری نقش دارند اعلام میکند و امیدوار است بتواند به زودی به چالشهای این حوزه پایان دهد.
دکترعلی محمد آدابی در گفتوگو با ایسنا، درباره مهمترین مطالبات جامعه پرستاری و برنامههایش برای تحقق این مطالبات گفت: رفع موانع ارتقای سطح کیفی عملکرد پرستاران در راستای ارائه مراقبتهای ایمن به بیماران از مهمترین برنامههای ما خواهد بود. یکی از این موانع عدم اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری است. این قانون بیش از هشت سال است که توسط مجلس تصویب شده، اما طی این مدت بین شورای عالی بیمه و وزارت بهداشت پاسکاری شده و تا الان هیچ توفیقی در اجرای این قانون حاصل نشده است. همین مساله باعث شده است پرستاران نتوانند از نتیجه زحمات خود در ارائه خدمات به بیماران با سختیها و دشواریهایی که در این رشته وجود دارد، برخوردار باشند.
وی تربیت کمک پرستاران را که اخیرا بحث آن برای جبران کمبود نیرو در سطح اولیه خدمات پرستاری مطرح شده است را در کنار جامعه پرستاری چندان خوشایند نمیداند و افزود: بحث تربیت نیروهایی تحت عنوان کمک پرستار اخیرا مطرح شده و به نظرم چنین طرحهایی به صلاح سلامت مردم نیست؛ چراکه این نیروها نه کمک بهیارهستند و نه پرستار. نیرویی که بین شرح وظایف خود سرگردان باشد و نتواند آنها را درست و صحیح انجام دهد، ارائه خدمت را با مخاطره رو به رو میکند.
زمان آموزش نیروهای کمک پرستار کافی نیست
وی با تاکید بر اینکه مدت زمانی که برای تربیت این نیروها در نظر گرفته شده، برای تسلط بر شرح وظایف آنها بسیار کم است، ادامه داد: عملا این افراد نمیتوانند طی سه ماه کار تئوری و 9 ماه کارآموزی روی انجام این اقدامات مسلط شوند. برای همین ما حق داریم که بابت ارائه این نوع خدمات به بیماران نگران باشیم. مثلا تکنیک پانسمان کردن، تزریق زیر جلدی یا کمک در دارو دادن به بیمار مساله بسیار حساسی است و پرستار طی چهار سال دوره کارشناسی با زیر و بم این کار آشنا میشود. با همه این آموزشها در دنیا شاهد خطاهای پزشکی و پرستاری هستیم. برای همین در دنیا روز به روز سطح علمی پرستاری بالاتر میرود، در ایران هم علاوه بر کارشناسی، سطوح ارشد و دکتری را هم داریم. یعنی فقط به تربیت نیروی کارشناس نمیشود بسنده کرد. در این شرایط چطور میتوانیم قبول کنیم با سه ماه دوره تئوری افرادی که کارهای غیرپرستاری را در شرح وظایف خود دارند، بخواهند بخشی از کار پرستار را عهده دار شوند.
آدابی با ابراز نگرانی از جایگزین شدن نیروهای کمک پرستار به جای پرستاران، افزود: نگرانیم که کمک پرستاران در کنار کارشناس پرستاری در بخش قرار گیرند و با توجه به کمبود نیرویی که همیشه هست، ناگزیر بخشهای دیگری از خدمات پرستاری به عهده آنها گذاشته شود، یعنی جایی که از کنترل خارج است مثلا در شیفت عصر یا شب که ممکن است نه مسئولی حضور داشته باشد و نه عضو هیئت علمی، خدمات پرستاری توسط این افراد کم کم ارائه شود و این امر جای نگرانی دارد. امیدواریم که با صحبتهایی که تا الان شده این نگرانیها پاسخ داده شود.
وی ادامه داد: ما قبلا سطح پرستاری بهیاری را با مدرک دیپلم بهیاری داشتیم که سه سال بعد از مدرک سیکل، دوره میدیدند. بعد از آن اگر مایل بودند وارد دانشگاه میشدند و مدرک کاردانی یا کارشناسی میگرفتند. با توجه به اینکه احساس شد ارائه خدمات در حد بهیاری و کاردانی جوابگوی نیاز بیماران نیست طی یک برنامه، بهیاران ارتقای علمی پیدا کردند و کاردان و سپس به کارشناس تبدیل شدند.
آدابی اظهار کرد: این دو رده به سمتی میرود که به صورت نظاممند حذف شوند و اگر خوب ادامه پیدا کند، میتوانیم دیگر بهیار و کاردان در سیستم بهداشت نداشته باشیم. اما متاسفانه به دلایلی عدهای یک گونهای را حد واسط خلق کردند که نه میشود به آن کمک بهیار اطلاق کرد نه پرستار، با دیپلمهای غیرمرتبط و حداقل معدل دیپلم 12. در صورتی که دانشجوهای پرستاری اغلب از مدارس خاص، نمونه و تیزهوشان و با رتبههای بالای کنکور هستند و با علاقه و هوش سرشار خود آمدهاند.
آدابی با بیان اینکه این موارد میتواند باعث سرخوردگی دانش آموختگان این رشته شود، افزود: آنها وقتی مقایسه میکنند، میبینند بعد از سالها مرارت و سختی افرادی با این گونه حد واسط فضاهای شغلی آنها را اشغال کردهاند، باید حق بدهیم که انگیزه برای ارائه خدمت کم شود و بسیاری از آنها مجبور به خانه نشینی شوند، به مشاغل دیگر رو آورند یا از کشور خارج شوند. آمارها حاکی از این است که تعداد قابل توجهی از پرستاران در داخل کشور که توسط خودشان یا دولت برایشان هزینه شده است، راهی کشورهای دیگر میشوند.
پرداخت مبتنی بر عملکرد مشروط به اجرای قانون تعرفهگذاری
رییس سازمان نظام پرستاری در ادامه صحبتهایش قانون پرداخت مبتنی بر عملکرد را مورد اشاره قرار داد و در عین حال اجرای آن را مشروط به اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری دانست و گفت: نظام پرداخت مبتنی بر عملکرد مشروط به اجرای قانون تعرفهگذاری بود. اگر این قانون اجرا شود هرکسی تعرفه خدماتی را که انجام داده است، دریافت میکند و با این حساب پرستاری که کار بیشتر و بهتری را انجام میدهد، دریافتی بیشتری هم خواهد داشت. متاسفانه نتیجه مدلی که تحت عنوان مبتنی بر عملکرد با فرمولهای بسیار پیچیده که حسابدارها را هم گیج کرده، این است که در شهرهای مختلف برداشتهای مختلفی نیز از این فرمول شده است. یعنی برای دو پرستاری که با شرایط یکسان در دو محل متفاوت کار میکنند، دو نوع پرداخت وجود دارد و گاهی در یک استان سه بیمارستان، سه نوع پرداخت دارند.
دریافتی پرستاران 1.7برابر شده است
وی افزود: پیشنهاد ما این است که تا زمان تعرفهگذاری خدمات پرستاری، پرداختها با همان مدل قبلی ولی با اصلاحاتی انجام شود. چرا که همزمان با 2.5 برابر شدن تعرفههای پزشکی عملا باید دریافتی پرستاران هم در این بخش 2.5 برابر شود. درحالی که در بهترین شرایط این رقم 1.7 برابر شده است. با این توضیح که اضافه کار آنها کم شده است. یعنی عملا پرستاران ما افزایش دریافتی قابل توجهی نداشتهاند.
ناهماهنگی در اجرای قانون ارتقای بهرهوری نیروهای بالینی
آدابی همچنین از ناهماهنگی در اجرای قانون ارتقای بهرهوری نیروهای بالینی در بیمارستانهای خصوصی، دولتی و نیروهای مسلح انتقاد کرد و گفت: این قانون با توجه به سختی کار، منجر به کاهش ساعات ارائه خدمت پرستاری میشود، اما متاسفانه بسیاری از بیمارستانهای خصوصی و تابع نیروهای مسلح از اجرای این قانون استنکاف کردهاند و وزارتخانه باید در این قضیه جدیتر وارد شود تا هماهنگ با هم، این قانون در بخشهای دولتی و خصوصی و نیروهای مسلح اجرا شود.
استخدام شرکتی پرستاران؛ آری یا خیر؟
وی همچنین با اشاره به راهاندازی شرکت آوای سلامت برای تامین کمبود نیروی پرستاری، این موضوع را خطری در زمینه امنیت شغلی پرستاران دانست و افزود: این کار پرستاران را با وضعیت نامطمئن روبرو میکند. در صورتی که پرستاران باید امنیت شغلی داشته باشند و با خاطری آرام ارائه خدمت کنند. اصلاح وضعیت استخدامی آنها هم باید در اولویت برنامههای دولت باشد که ماهم پیگیر آن خواهیم بود. اخیرا با توجه به مصاحبهای که معاونت راهبردی ریاست جمهوری در سازمان مدیریت داشتند، هیچگونه تامین اعتباری برای استخدام پرستار وجود ندارد. به نظر من لازم است پیگیریهای لازم از سوی وزات بهداشت برای دفاع از حقوق پرستاران در برخورداری از امنیت شغلی صورت گیرد.
آدابی ادامه داد: بحث جدی ما این است که ما چرا وقتی میتوانیم امنیت شغلی 30ساله برای پرستاران ایجاد کنیم، این اطمینان را بر هم زنیم. این نوع به کارگیری پرستاران به نوعی زیر پا گذاشتن حق مسلم آنها است.
اما و اگرهای تربیت نیروهای پرستاری در بیمارستانها
رییس سازمان نظام پرستاری همچنین بیمارستانها را برای تربیت نیروهای پرستاری به دلیل عدم حضور مستمر کادر هیئت علمی در بیمارستانها، مناسب نخواند و گفت: اخیرا بحثی مطرح شده است که پرستاران توسط بیمارستانها تربیت شوند. بیمارستانها به لحاظ عدم بهرهمندی از کادر هیئت علمی مورد نیاز برای تربیت پرستار و ردههای مختلف آن مثل اتاق عمل، هوشبری و ... صلاحیت لازم برای انجام این کار را ندارند. اصلاح این رویکرد هم به نفع نظام سلامت و هم جامعه خواهد بود.
وی درباره برنامه سازمان نظام پرستاری برای حل چالشهای این حوزه گفت: برنامه ما بر مدار مذاکره منطقی و چانه زدن با مسئولین بابت احقاق حقوق پرستاران خواهد بود. باید با مبادی ذیربط، نمایندگان مجلس، مسئولین محترم وزارت بهداشت، نهاد ریاست جمهوری و وزارت رفاه به طور مرتب در ارتباط باشیم و با اجرای قانون تعرفهگذاری و مجوز استخدام به این ناامنیها خاتمه دهیم.
انتخابات نظام پرستاری، جزو سالمترین انتخابات کشور بود
آدابی در بخش دیگری از صحبتهایش همچنین در پاسخ به اعتراضاتی که به عدم نظارت دقیق بر انتخابات نظام پرستاری عنوان کرده بودند، گفت: انتخابات پرستاری جزو سالم ترین انتخابات کشور بود؛ چرا که عضو ناظر بر این انتخابات از خود مجلس انتخاب شده بود. در کل 134 نفر رای دادند و در حضور 200 جفت چشمی که این رایها را می پاییدند، شمارش و توسط یک نفر قرائت میشد. تمام برنامه هم با دوربین فیلمبرداری و روی صفحه نمایش آمفی تئاتر نمایش داده میشد. اعضا حتی موقع صرف نهار از قسمتی که بودند بیرون نرفتند و جای کوچکترین خطایی نبود. بعد از انجام انتخابات حق اعتراض هم باقی بود. یک نفر از گروه رقیب اعتراض کرد که در نهایت به این نتیجه رسیدند که 10 رای در هنگام شمارش آرا شمرده نشده بود.
دکتر علی محمد آدابی، کارشناس پرستاری و دکترای رشته مدیریت، 12 سال مدیر یکی از مراکز آموزشی درمانی در استان یزد و شش سال نیز معاون فرهنگی - دانشجویی و فناوری و تحقیقات پردیس بینالملل دانشگاه علوم پزشکی یزد بوده است.