چرا دعایمان گاهی مستجاب نمی شود؟!
توجه به کیفیت شرائط استجابت دعا روشنگر حقایق تازه ای در زمینه مسأله به ظاهر بغرنج دعاء است و اثر سازنده آن را آشکار می سازد؛ چنانکه در روایات اسلامی شرایطی بر استجابت دعا وجود دارد.
آفتاب‌‌نیوز : توجه به کیفیت شرائط استجابت دعا روشنگر حقایق تازه ای در زمینه مسأله به ظاهر بغرنج دعاء است و اثر سازنده آن را آشکار می سازد؛ چنانکه در روایات اسلامی شرایطی بر استجابت دعا وجود دارد.
مهمترین ارکان در استجابت دعا بدین شرح است:
1. برای اجابت دعا باید قبل از هرچیز در پاکی قلب و روح کوشید و از گناه توبه کرد و خودسازی نمود و از زندگی رهبران الهی الهام گرفت .از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمودند: «مبادا هیچ یک از شما از خدا تقاضایی کند مگر اینکه نخست حمد و ثنای او را بجا آورد و درود بر پیامبر و آل او بفرستد بعد به گناه خود نزد او اعتراف و توبه و کند سپس دعا نماید.
2. در پاکی زندگی از اموال غصب و ظلم و ستم بکوشد و تغذیه او از حرام نباشد. از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) نقل شده: «من احب ان یستجاب دعائه فلیطب مطعمه و مکسبه؛ کسی که دوست دارد دعایش مستجاب گردد باید غذا و کسب خود را پاک کند».
3 . از مبارزه با فساد و دعوت بسوی حق خودداری نکند، زیرا آنها که امر بمعروف و نهی از منکر را ترک می گویند دعای مستجابی ندارند، چنانکه از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) نقل شده: «باید امر به معروف و نهی از منکر کنید والا خداوند بدان را بر نیکان شما مسلط می کند و هر چه دعا کنند مستجاب نخواهد شد». در حقیقت ترک این وظیفه بزرگ نابسامانیهایی در اجتماع به وجود می آورد که نتیجه آن خالی ماندن صحنه اجتماع برای بدکاران است و دعا برای برطرف شدن نتایج آن بی اثر است زیرا این وضع نتیجه قطعی اعمال خود انسان می باشد .
4 . عمل به پیمانهای الهی؛ ایمان و عمل صالح و امانت و درستکاری یکی دیگر از شرائط استجابت دعا است زیرا آن کس که به عهد خویش در برابر پروردگارش وفا نکند نباید انتظار داشته باشد که مشمول وعده اجابت دعا از ناحیه پروردگار باشد . نقل است که فردی نزد امیرمؤمنان علی(علیه السلام) از عدم استجابت دعایش شکایت کرد و گفت با اینکه خداوند فرموده دعا کنید من اجابت می کنم، چرا ما دعا می کنیم و به اجابت نمی رسد؟ امام در پاسخ فرمود: قلب و فکر شما در هشت چیز خیانت کرده (لذا دعایتان مستجاب نمی شود:
1 .شما خدا را شناخته اید اما حق او را ادا نکرده اید، به همین دلیل شناخت شما سودی بحالتان نداشته!
2 . شما به فرستاده او ایمان آورده اید سپس با سنتش به مخالفت برخاسته اید ثمره ایمان شما کجا است؟
3 . کتاب او را خوانده اید ولی به آن عمل نکرده اید، گفتید شنیدیم و اطاعت کردیم سپس به مخالفت برخاستید!
4 . شما می گوئید از مجازات و کیفر خدا می ترسید، اما همواره کارهایی می کنید که شما را به آن نزدیک می سازد.
5 . می گوئید به پاداش الهی علاقه دارید اما همواره کاری انجام می دهید که شما را از آن دور می سازد .
6 . نعمت خدا را می خورید و حق شکر او را ادا نمی کنید .
7 ـ به شما دستور داده دشمن شیطان باشید (و شما طرح دوستی با او می ریزید) ادعای دشمنی با شیطان دارید اما عملاً با او مخالفت نمی کنید .
8 . شما عیوب مردم را نصب العین خود ساخته و عیوب خود را پشت سر افکنده اید.
با این حال چگونه انتظار دارید دعایتان به اجابت برسد در حالی که خودتان درهای آنرا بسته اید؟ تقوا پیشه کنید، اعمال خویش را اصلاح نمائید امر به معروف و نهی از منکر کنید تا دعای شما به اجابت برسد».
این حدیث پرمعنی با صراحت می گوید: وعده خداوند به اجابت دعا یک وعده مشروط است نه مطلق، مشروط به آنکه شما به وعده ها و پیمانهای خود عمل کنید در حالی که شما از 8 راه پیمان شکنی کرده اید و اگر به این پیمان شکنی پایان دهید دعای شما مستجاب می شود .
5 . دیگر از شرائط استجابت دعا توأم گشتن آن با عمل و تلاش و کوشش است در کلمات قصار امیرمؤمنان علی (علیه السلام) می خوانیم: «الداعی بلاعمل کالرامی بلاوتر؛ دعا کننده بدون عمل و تلاش مانند تیرانداز بدون «زه» است»
با توجه به اینکه «وتر» (زه) عامل حرکت و وسیله پیش راندن تیر به سوی هدف است نقش «عمل» در تأثیر «دعا» روشن می گردد .
مجموع شرائط پنجگانه فوق روشنگر این واقعیت است که دعا نه تنها نباید جانشین اسباب طبیعی و وسائل عادی برای وصول به هدف گردد، بلکه برای اجابت آن باید در برنامه های زندگی دعا کننده دگرگونی کلی به عمل آید، روحیات شخص نوسازی شود و در اعمال پیشین تجدید نظر گردد.
منابع:
1 ـقمی، سفینة البحار، ج 1: 448-449.
2ـمکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج 1: 643.
3-مکارم شیرازی، یکصد و هشتاد پرسش: 222.
مهمترین ارکان در استجابت دعا بدین شرح است:
1. برای اجابت دعا باید قبل از هرچیز در پاکی قلب و روح کوشید و از گناه توبه کرد و خودسازی نمود و از زندگی رهبران الهی الهام گرفت .از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمودند: «مبادا هیچ یک از شما از خدا تقاضایی کند مگر اینکه نخست حمد و ثنای او را بجا آورد و درود بر پیامبر و آل او بفرستد بعد به گناه خود نزد او اعتراف و توبه و کند سپس دعا نماید.
2. در پاکی زندگی از اموال غصب و ظلم و ستم بکوشد و تغذیه او از حرام نباشد. از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) نقل شده: «من احب ان یستجاب دعائه فلیطب مطعمه و مکسبه؛ کسی که دوست دارد دعایش مستجاب گردد باید غذا و کسب خود را پاک کند».
3 . از مبارزه با فساد و دعوت بسوی حق خودداری نکند، زیرا آنها که امر بمعروف و نهی از منکر را ترک می گویند دعای مستجابی ندارند، چنانکه از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) نقل شده: «باید امر به معروف و نهی از منکر کنید والا خداوند بدان را بر نیکان شما مسلط می کند و هر چه دعا کنند مستجاب نخواهد شد». در حقیقت ترک این وظیفه بزرگ نابسامانیهایی در اجتماع به وجود می آورد که نتیجه آن خالی ماندن صحنه اجتماع برای بدکاران است و دعا برای برطرف شدن نتایج آن بی اثر است زیرا این وضع نتیجه قطعی اعمال خود انسان می باشد .
4 . عمل به پیمانهای الهی؛ ایمان و عمل صالح و امانت و درستکاری یکی دیگر از شرائط استجابت دعا است زیرا آن کس که به عهد خویش در برابر پروردگارش وفا نکند نباید انتظار داشته باشد که مشمول وعده اجابت دعا از ناحیه پروردگار باشد . نقل است که فردی نزد امیرمؤمنان علی(علیه السلام) از عدم استجابت دعایش شکایت کرد و گفت با اینکه خداوند فرموده دعا کنید من اجابت می کنم، چرا ما دعا می کنیم و به اجابت نمی رسد؟ امام در پاسخ فرمود: قلب و فکر شما در هشت چیز خیانت کرده (لذا دعایتان مستجاب نمی شود:
1 .شما خدا را شناخته اید اما حق او را ادا نکرده اید، به همین دلیل شناخت شما سودی بحالتان نداشته!
2 . شما به فرستاده او ایمان آورده اید سپس با سنتش به مخالفت برخاسته اید ثمره ایمان شما کجا است؟
3 . کتاب او را خوانده اید ولی به آن عمل نکرده اید، گفتید شنیدیم و اطاعت کردیم سپس به مخالفت برخاستید!
4 . شما می گوئید از مجازات و کیفر خدا می ترسید، اما همواره کارهایی می کنید که شما را به آن نزدیک می سازد.
5 . می گوئید به پاداش الهی علاقه دارید اما همواره کاری انجام می دهید که شما را از آن دور می سازد .
6 . نعمت خدا را می خورید و حق شکر او را ادا نمی کنید .
7 ـ به شما دستور داده دشمن شیطان باشید (و شما طرح دوستی با او می ریزید) ادعای دشمنی با شیطان دارید اما عملاً با او مخالفت نمی کنید .
8 . شما عیوب مردم را نصب العین خود ساخته و عیوب خود را پشت سر افکنده اید.
با این حال چگونه انتظار دارید دعایتان به اجابت برسد در حالی که خودتان درهای آنرا بسته اید؟ تقوا پیشه کنید، اعمال خویش را اصلاح نمائید امر به معروف و نهی از منکر کنید تا دعای شما به اجابت برسد».
این حدیث پرمعنی با صراحت می گوید: وعده خداوند به اجابت دعا یک وعده مشروط است نه مطلق، مشروط به آنکه شما به وعده ها و پیمانهای خود عمل کنید در حالی که شما از 8 راه پیمان شکنی کرده اید و اگر به این پیمان شکنی پایان دهید دعای شما مستجاب می شود .
5 . دیگر از شرائط استجابت دعا توأم گشتن آن با عمل و تلاش و کوشش است در کلمات قصار امیرمؤمنان علی (علیه السلام) می خوانیم: «الداعی بلاعمل کالرامی بلاوتر؛ دعا کننده بدون عمل و تلاش مانند تیرانداز بدون «زه» است»
با توجه به اینکه «وتر» (زه) عامل حرکت و وسیله پیش راندن تیر به سوی هدف است نقش «عمل» در تأثیر «دعا» روشن می گردد .
مجموع شرائط پنجگانه فوق روشنگر این واقعیت است که دعا نه تنها نباید جانشین اسباب طبیعی و وسائل عادی برای وصول به هدف گردد، بلکه برای اجابت آن باید در برنامه های زندگی دعا کننده دگرگونی کلی به عمل آید، روحیات شخص نوسازی شود و در اعمال پیشین تجدید نظر گردد.
منابع:
1 ـقمی، سفینة البحار، ج 1: 448-449.
2ـمکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج 1: 643.
3-مکارم شیرازی، یکصد و هشتاد پرسش: 222.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید