آفتابنیوز : هفته نامه "تماشاگران امروز" در مطلبی با عنوان "سواد به چه درد فوتبالیست میخورد؟" به جایگاه و نقش واقعی تحصیلات در میان فوتبالیستهای کنونی پرداخت و نوشت: "سوشا مکانی میگوید بابت اتفاقاتی که افتاده پشیمان نیستم و دبیر فدراسیون فوتبال در سخنرانی روزهای اخیرش به این نکته اشاره کرده که: «درد فوتبال ما این است که فوتبالیستهایمان سواد ندارند». این جمله از آن جملههایی است که هر از چند گاهی چون با باور عمومی ما همخوانی دارد، از زبان یک نفر بیرون میآید و همه را سر ذوق میآورد. در شادی عمومی ناشی از شنیدن این جمله، یک کینه قدیمی خوابیده برای تخریب آنهایی که به زعم ما از فضیلتهای طبقهبندی شده، تهی هستند و بر اثر اتفاق به جایی رسیدهاند که پای قراردادهای میلیاردی را امضا میکنند و ماشینهای آنچنانی سوار میشوند... بیسواد خواندن آنها نوعی دل خنک کردن جمعی است برای انتقام از کسانی که جای ما زندگی تجملی دارند و جای ما بهتر زندگی میکنند.
...اما اگر واقعیت امر را بخواهید، مدرک تحصیلی در ارزیابی فضیلتهای یک بازیکن فوتبال آن چه کمترین اهمیت را دارد، آنچه ما سواد میدانیم، یک مدرکگرایی صرف است، یعنی به جای آن که مفهوم سواد را یک موضوع تخصصی متناسب با نقشهای اجتماعی یک فرد بدانیم، آن را در کاغذهایی خلاصه میکنیم که خیلی از آنها با اصرار و التماس از استادهایی حاصل میشوند که ضعفهای علمی را زیر سبیلی رد میکنند. این تکیه به مدرک همان دردی است که گاهی جامعه ما را با جعل مدرک و در فضایی دیگر به خرید مدرک میرساند. ما به گونهای به بیسوادی و در واقع مدرک پایین بازیکنان فوتبال اشاره میکنیم که گویی آدمهای مدرکدار اطراف خود را نمیبینم که از نظر تخصص در جایگاه نازلی قرار دارند و بدتر از آن این مدرک دانشگاهی سبب نشده که به آن فرهیختگی لازم در درکهای اجتماعی برسند.
همه را با این مدرکگرایی افراطی مسموم کردهایم، فقط مانده فوتبالیستها. غافل از این که داشتن مدرک دانشگاهی برای یک بازیکن فوتبال در نهایت یک ارزش افزوده است که در اولویتهای ارزیابیهای حرفهای او کمترین درجه اهمیت را دارد. در فوتبال جهان هم کسی از کریستیانو رونالدو، مسی یا نیمار نمیپرسد که مدرک دانشگاهیتان چیست تا عیار توپ طلا را کمی بالاتر ببرند. در فوتبال جهان هم اگر کسی مثل سوکراتس، پزشک میشود یا خامس رودیگس، مهندس، یک اتفاق خارج از عرف است که میتواند همه را شگفتزده کند.
فوتبالیست باید سواد داشته باشد اما نه آن «سواد» که در ذهن ما تعریف شده است. ما داریم از فوتبالیستهایی حرف میزنیم که هنوز در حداقلهای مهارتی فوتبال ماندهاند و همواره از ضعف تکنیکی و تاکتیکپذیری آنها مینالیم. برای فوتبالیستی که هنوز در یک استپ ساده توپ، یک ارسال موفق و یک بغل پای مؤثر مانده، چه فرقی دارد که بتواند انتگرال دوگانه بگیرد یا نه، یا چیزی در مورد مفاهیم تئوریک جامعهشناسی و سیاسی بداند یا خیر؟ آن چه فوتبالیست باید بداند، فوتبالیست شدن است، هم در بعد فنی و هم در بعد اخلاقی... ما به جای این که بازیکنان فوتبال خود را مجبور کنیم تا این که بدانند یک بازیکن فوتبال باید چه مختصاتی داشته باشد تا یک بازیکن فوتبال باشد، یاد گرفتن حرفهای بودن خیلی جلوتر از این که آنها به یک کاغذ برسند، برای ما اهمیت دارد. فوتبالیستها برای خودشان میتوانند یک مدرک دانشگاهی داشته باشند و از آن هر استفادهای که میخواهند بکنند اما وقتی که نقش فوتبالیست را در جامعه بازی میکنند باید همه ابزارهای این نقش را بشناسند و به عنوان مزیت به خود اضافه کنند. فوتبالیست اگر این ها را داشته باشد، دیگر مهم نیست که در مقابل مدرک تحصیلی چه عبارتی را مینویسند، آنها یک فوتبالیست خوب باشند، به جهنم که سواد دارند یا نه!"