ایران تولیدوصادرکننده برق/ صنایع آب و برق به خودکفایی بیش از 90 درصدی رسید

آفتاب‌‌نیوز : به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، «جمهوری اسلامی ایران در زمان تحریم ها به یکی از مهم ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجهیزات نیروگاهی و احداث سد در جهان تبدیل شده است». این گفته حمید چیت چیان وزیر نیرو در مراسم افتتاح و بهره برداری از بخش گاز نیروگاه سیکل ترکیبی «گنو» در بندرعباس در پنجشنبه گذشته (پانزدهم بهمن ماه 1394) است.
به گفته این عضو کابینه دولت، امروز صنعت برق کشور خودکفا شده است در حالی که تا دهه 60 هجری خورشیدی نه تنها توانایی ساخت نیروگاه نداشت، بلکه از طراحی تا اجرا را متخصصان خارجی انجام می دادند. این کم دستاوردی نیست که از واردکننده صد درصد به سازنده و صادرکننده در این بخش تبدیل شده ایم.

وزارت نیرو برای بومی سازی صنایع آب و برق کشور شرکت مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران (مپنا) را تاسیس کرد تا علاوه بر تامین نیازهای داخلی، در خارج کشور با صدور خدمات فنی مهندسی، مشاوره، تولید و راه اندازی، توانمندی های خود را به نمایش بگذارد.
به گفته عباس علی آبادی مدیرعامل این گروه، مپنا امروز در تولید توربین تا حد زیادی به خودکفایی رسیده و ایران می تواند هر نوع توربین و تجهیزات را تولید، نصب و راه اندازی کند.
براساس آمارهای موجود، رتبه نخست صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور در اختیار وزارت نیرو و صنایع آب و برق است. نکته ای که با توجه به کاهش بهای جهانی نفت می تواند نقطه امیدبخشی برای افزایش صادرات غیرنفتی و کاهش وابستگی به آن در بخش های مختلف کشور و بودجه ریزی باشد.

«هوشنگ فلاحتیان» معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی پیشتر اعلام کرده بود: سالیانه نزدیک به سه میلیارد دلار خدمات فنی و مهندسی از کشور صادر می شود که افزون بر دو میلیارد و 700 میلیون دلار آن متعلق به صنعت برق کشور است.
این پروژه ها در بخش های سد سازی، نیروگاه برق آبی، نیروگاه حرارتی، اجرای خطوط انتقال و تامین پست های انتقال و توزیع بوده است.

براساس آمارهای سازمان توسعه تجارت در حال حاضر بخش دولتی و خصوصی کشور ایران بیش از 300 پروژه فنی و مهندسی را شامل سد سازی، ساخت نیروگاه، مجتمع مسکونی، راه و ... در کشورهای مختلف دردست اجرا دارند که بیش از 220 پروژه آن در بخش صنعت آب و برق است.
ایران در سال های گذشته توانسته است با توجه به شرایط کشورهای همسایه و همچنین روابط نزدیک با برخی از کشورهای آسیایی و آفریقایی پروژه هایی را در این کشورها برعهده بگیرد. هم اکنون شرکت ها و نهادهای ایرانی به بیش از 20 کشور جهان از جمله اتیوپی، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ازبکستان، آفریقای جنوبی، افغانستان، الجزایر، امارات متحده عربی، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، سریلانکا، سوریه، سودان، عراق، عمان، کنیا و ونزوئلا خدمات فنی و مهندسی صادر می کنند.

این دستاوردهای ارزنده در شرایطی حاصل شده است که ایران در سالیان متمادی تحت تاثیر تحریم ها و فشارهای اقتصادی ظالمانه آمریکا، اروپا و غرب قرار گرفته بود و بسیاری دیگر از کشورها در اقصی نقاط جهان به همین دلیل، از همکاری با ایران و در اختیار گذاشتن فناوری های نوین و فاینانس (تامین مالی) سر باز می زدند.
بهرام نظام الملکی مدیرکل دفتر توسعه صادرات وزارت نیرو با بیان اینکه در تمام جهان پروژه ها را به صورت EPCF واگذار می کنند (مهندسی،تامین کالا، ساخت و تامین مالی)، تصریح کرد: پیمانکاران ایرانی در سال های تحریم به رغم همه مشکلات از جمله دشواری های تامین مالی در کشور، اجرا نشدن برخی مسائل پیش بینی شده در قانون و پرداخت نشدن تسهیلات کافی به تولیدکنندگان، در مناقصه های بین المللی در کنار رقبای بزرگ شرکت می کردند.در بسیاری از این مناقصه ها برنده می شدند و در بسیاری نیز با کارشکنی شرکت های غربی، شرکت های ایرانی با دیگر شرکت ها جایگزین می شدند.

** پیشرفت های صنایع آب و برق از ابتدای انقلاب تاکنون
رحیم میدانی معاون آب و آبفای وزیر نیرو پیش از این در گفت وگویی اعلام کرد: امروز ادعا داریم که می توانیم بلندترین سدهای بتنی دوقوسی، خاکی، آرسی سی و انواع سدها را طراحی و اجرا کنیم که به برکت انقلاب اسلامی حاصل شده و در گذشته چنین توانی در کشور وجود نداشته است.
وی درباره ساخت تجهیزات آب در کشور یادآور شد: اوایل انقلاب در ساخت تجهیزات تصفیه خانه های آب، تا 90 درصد به شرکت های خارجی وابسته بودیم ، اما امروز بجز سامانه های تزریق گاز کلر، بقیه تجهیزات صد درصد ساخت داخل است.
میدانی ادامه داد: امکان تولید شیرآلات پروانه ای در گذشته در کشور وجود نداشت، اما امروز سازندگان ایرانی علاوه بر تامین نیاز داخلی، قادر به ساخت و تولید انواع شیر پروانه ای در اندازه های مختلف برای صادرات هستند.

وی با بیان اینکه قبل از انقلاب امکان تولید لوله های فولادی در اندازه های بالا در کشور وجود نداشت، اظهار داشت: امروزه تولید لوله های سه متری فولادی در داخل کشور و تولید لوله های GRP (نوعی لوله از جنس پلی اتیلن مورد استفاده در صنایع آب و فاضلاب، نفت، گاز و پتروشیمی)، انواع لوله های چدنی، به برکت انقلاب محقق شده است.
به گفته این مقام مسئول، امروز 59 میلیون نفر در کشور تحت پوشش خدمات آب شهری هستند که نسبت به سال ابتدایی تاسیس شرکت های آب و فاضلاب بیش از 2.2 برابر شده است. جمعیت تحت پوشش آب شهرها در زمان تاسیس شرکت های آبفا در سال 1369، 26 میلیون و 800 هزار نفر بود.

وی افزود: تعداد مشترکان آب و فاضلاب از 4.2 میلیون مشترک در سال 1369، امروز به 15.5 مشترک رسیده است.
میدانی تصریح کرد: آمار 47 تصفیه خانه مدرن سال 1369، امروز به 129 تصفیه خانه رسیده و جمعیت تحت پوشش شبکه فاضلاب کشور نیز از حدود دو میلیون نفر در آن سال به 24.7 میلیون نفر فعلی بالغ شده است.
این مقام مسئول افزایش تعداد تصفیه خانه های فاضلاب کشور از 11 واحد در ابتدای انقلاب به 159 واحد در زمان حاضر را از دیگر دستاوردهای این صنعت در سی و هفتمین بهار انقلاب اعلام کرد.

معاون برق و انرژی وزیر نیرو نیز با اشاره به دستاوردهای وزارت نیرو در 37 سال گذشته، اظهار داشت: درصد کمی از روستاهای کشور در سال های آغازین انقلاب دارای آب تصفیه شده و برق بودند و ظرفیت نیروگاهی کشور حدود هفت هزار مگاوات بود.
فلاحتیان با اشاره به ظرفیت حدود 74 هزار مگاوات نیروگاهی کشور، خاطرنشان کرد: وجود حدود 33 میلیون مشترک برق، نمایانگر این است که تقریبا صد درصد مردم کشور از نیروی برق و بخش قابل توجهی از مردم کشور از آب شرب تصفیه شده بهره مند هستند. وزارت نیرو مسئولیت خود را در تامین آب و برق مردم به رغم جنگ تحمیلی، فشار اقتصادی و تحریم هایی که به کشور اعمال شده، به خوبی انجام داده است.

** حرکت وزارت نیرو در مسیر اقتصاد مقاومتی
درون زا و برونگرا بودن یکی از مشخصه های اصلی مقوله اقتصاد مقاومتی مدّنظر مقام معظم رهبری است. موضوعی که تولید حداقل 95 درصدی نیازهای تجهیزات و فناوری های مورد نیاز صنعت آب و بیش از 90 درصد فناوری های مورد نیاز صنعت برق و کسب رتبه نخست صادرات خدمات فنی و مهندسی در کشور، به آن دلالت دارد.
حمید چیت چیان وزیر نیرو تولید و صادرات برق به کشورهای همسایه را از اهداف اصلی این وزارتخانه نام برد و گفت: جمهوری اسلامی ایران در دوران پسا تحریم به هاب (قطب) انرژی در منطقه تبدیل خواهد شد.

مطلبی که اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری نیز در روزهای گذشته و در جریان افتتاح سیکل ترکیبی گنو بندرعباس بر آن صحه گذاشته و گفته بود: موضوع صادرات برق در اقتصاد مقاومتی مورد توجه زیادی قرار گرفته است تا کشوربه مرکز تامین انرژی در منطقه تبدیل شود.
به نظر می رسد با اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و زدوده شدن تدریجی زنگارهای تحریم و حضور هر چه پر رنگ تر ایران در بازارهای منطقه ای و بین المللی، ارزش صادرات غیرنفتی کشور در این حوزه می تواند روند سریعتری به خود بگیرد.
«محمدیونس داغا» قائم مقام وزارت آب و برق پاکستان به تازگی اعلام کرده است با توجه به رفع تحریم های ایران و همچنین نیاز شدید کشورش به برق، تمایل دارد طرح های افزایش واردات برق از ایران هر چه سریعتر عملیاتی شود.

حضور فعالان اقتصادی از کشورهای مالزی و تاجیکستان در شرکت صانیر در هفته های گذشته برای همکاری با این شرکت در پروژه های انرژی در کشورشان ، تمایل شرکت های آلمانی برای راه اندازی بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان به ظرفیت یک هزار مگاوات در اصفهان و بررسی امکان حضور یک شرکت سرمایه گذار انگلیسی در پروژه های برق استان کرمان از جمله فرصت های پیش رو صنعت برق ایران است.
در حال حاضر ایران با تمام کشورهایی که مرز خاکی دارد، انرژی الکتریکی مبادله می کند. کشورهای عراق، ترکیه، ارمنستان، ترکمنستان، آذربایجان، پاکستان و افغانستان از کشورهای دارای مبادلات برق با ایران هستند.

پیشتر معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی، برنامه صادرات برق به کشور عمان را یکی از سیاستهای برنامه ریزی شده وزارت نیرو اعلام کرد و گفت که برای اجرای این پروژه از طریق احداث کابل زیردریایی اقدام می شود.
تبدیل نیروگاه های گازی کشور به نیروگاه سیکل ترکیبی با افزودن واحد بخار، کاهش تلفات انرژی، تولید توربین ها کلاس F با راندمان 60 درصد و هوشمند سازی شبکه توزیع برق از اولویت های وزارت نیرو در ماه های آینده است. به نظر می رسد رقابت پذیری در سطح جهانی، انجام کار تخصصی و ارتقای بازده نیروگاه ها از راهکارهای ادامه روند کنونی توفیق صنایع آب و برق است.