آفتابنیوز : خاتمي در اين ديدار احساس خطر خود را با توجه به وضعيت کنوني ترکيب نيروها، براي آينده انقلاب اعلام و بر ضرورت تفاهم بر سر اولويتها تاکيد کرد.
سيدمحمد خاتمي در اين ديدار از تلاش، مقاومت و پيگيري سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي در مقاطع مختلف تقدير کرد و گفت:«يکي از وجوه امتياز ما اين است که هيچ چيز را مطلق نميدانيم و نميگوييم هيچ خطايي، هيچ اشتباهي، هيچ کاستي در کار نبوده است. مطمئنم اگر برگرديم و نگاه بکنيم، همه ما و تشکيلاتمان و افرادمان اشتباهات و اشکالاتي داريم.»
وي تاکيد کرد:« بنده شهادت ميدهم که سازمان به عنوان يک تشکيلات علاقهمند به اسلام و انقلاب و علاقهمند به سربلندي ايران، رشد و اعتلاي جامعه همواره در صحنه بوده و صحنه هم براي سازمان هموار نبوده، يعني از آغاز مشکلات، فشارها و مسائل خاصّي داشته که البته در شرايط مختلف فرق ميکرده است. در اوايل انقلاب به نحوي، بعد در دورانهاي ديگر به نحو ديگر، و امروز به نحو ديگر.»
خاتمي مقاومت سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي در برابر اين فشارها را نشان دهنده اعتقاد و ايمان به راهي دانست که انتخاب شده و اينکه بايد براي رسيدن به آن هدفها و دفاع از اصول اساسي انقلاب و پيشرفت جامعه هزينه داد و از اين جهت فعاليتهاي سازمان را قابل تقدير عنوان کرد.
رييس جمهور سابق کشورمان تاکيد کرد:« دوام و بقاي آن (سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي) نشانه اين است که داراي ارزش و جايگاه خوبي در تاريخ معاصر ما است و نيز در عرصه هاي مختلف از جمله در گفتمان جامعه، در جهت دادن جامعه، در تحليلهاي ارائه شده؛ توانسته است تأثير گذار باشد.»
رييس موسسه بينالمللي گفتوگوي فرهنگها و تمدنها با بيان اينکه جامعه ما فقر تحليل دارد و با مشکل مفهوم سازي و تلاش براي تبديل مفاهيم به نهادهايي که در جامعه هستند مواجه است، اظهار داشت:«يکي از کارهاي خوبي که سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي انجام داده، مفهوم سازي است. گرچه معتقدم که با همه نقشي که سازمان داشته، کمي در سطح مفهوم سازي کرده و در عمق کار نکرده، به جز افرادي که به عنوان صاحب نظر يا تحليل گر مطالبي را بيان کردند. ولي همان نشريه اي که پانزده روز يک بار يا ماهي يک مرتبه منتشر مي شد، در بيدارگري، مفهوم سازي و جهت دهي جامعه مؤثر بود.»
خاتمي افزود:« تحمل سازمان و آبديدگي و پختگي بر اثر اين تحمل قابل تقدير است. اگر بخواهيم تشکيلاتي داشته باشيم که بايد داشته باشيم، مطمئناً جايي مثل سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي جايگاه ويژه خود را دارد.»
وي با تاکيد بر اينکه اصلاحطلبان در موقعيت فوق العاده حساسي به سر ميبرند تصريح کرد:« هم نقطه هاي اميد وجود دارد و هم نقطه هاي نگراني بسيار بسيار بزرگي هست. امروز فرصت ها بيشتر شده، اگر چه تهديدها هم افزايش يافته است. ممکن است که اگر روي افراد يا گروهها دقت کنيم، ببينيم که امروز تأمل نسبت به سرنوشت مملکت و ديدگاههاي مشترک بيشتر شده است.»
وي با يادآوري اوايل دوران اصلاحات و مقايسه شرايط فعلي گفت:« امروز کمتر در تشخيص اولويت ها مشکل داريم. شايد در آن روز بين ما، که الان اينجا نشسته ايم و ميان افراد ديگر در تشخيص اولويتها اختلاف نظر وجود داشت. اما فکر مي کنم امروز هم به لحاظ مفاهيم زمينه بيشتري براي نزديک شدن فراهم شده و هم به لحاظ تشخيص اولويتها.»
خاتمي با اعتقاد بر اينکه بر سر اولويت ها بيشتر مي شود تفاهم کرد، گفت:« گرچه شايد بعضي بهانه ها و دلايل هم درست باشد، اما ما هنوز خودمان را بيش از عوامل ديگري که مسبب اين ماجرا بودند متهم مي کنيم يا حتي بعضي اشکالاتي که خودمان داريم را به طرف مقابلمان نسبت مي دهيم و طرف سوم را تبرئه مي کنيم. يا اينکه سعي مي کنيم ضعفهاي خودمان را بپوشانيم يا ضعفهاي موجود در طرف مقابلمان که مورد حمله ما است را بزرگ کنيم يا ضعفهايي که وجود نداشته را نسبت بدهيم و اين مسأله خطرناکي است که جامعه را با مشکل مواجه مي کند.»
رييس دولت اصلاحات در ادامه با تاکيد بر ضرورت بررسي نحوه تماس اصلاحطلبان با کل جامعه اظهار داشت:«يکي از اشتباهات بزرگ استراتژيک اصلاح طلبان تقريباً بريده شدن از جامعه و مسائل روزمره جامعه بوده است. در اثر اين کوتاهي و بعد تبليغات وسيعي که صورت گرفت مردم احساس کردند اصلاحطلب يعني کسي که درد مردم را ندارد. اگرچه من معتقدم شما بيش از بسياري جناحهاي اصلاح طلب درد مردم، درد اقتصاد، معيشت، پيشرفت و مسائل مختلف مردم و سربلندي ايران در عرصه هاي بين المللي داشته ايد، اما صداي شما به مردم نرسيده است. ما بايد رابطهاي تعريفشده و سامانيافته با مردم برقرار کنيم.»
خاتمي با بيان اينکه مهم اين است که ما دور هم بنشينيم ولو اينکه در مملکت ما حزب و جبهه واحد جواب نمي دهد، تصريح کرد:« از سوي ديگر اينکه ما جبهه متحدي براي همه امور و براي همه فصول داشته باشيم درست نيست، اما بايد و مي توان روي مواردي به توافق رسيد.»
وي به فرصت مقاطعي مانند دو انتخابات مجلس خبرگان و شوراي شهر براي تشکيل جبهه متحد اشاره کرد و افزود:« من حتي از نظر وضعيت کنوني ترکيب نيروها براي آينده انقلاب اسلامي و رهبري احساس خطر ميکنم. يعني در مجلس خبرگان ممکن است مسير به سمتي برود که کساني که دقيقاً با انقلاب سازگاري نداشتند ابتکار عمل را در دست بگيرند. کساني که مطلقاً سازگاري نداشتند. اين مسأله خطرناکي است که مطمئنم اين طيف نه رهبري را قبول دارند نه قانون اساسي را و نه ... اين خطر وجود دارد.»
رييس جمهور سابق کشورمان با تاکيد بر وجود ظرفيتهاي مثبت در جامعه ما خاطرنشان کرد:« اگر بتوانيم در نقطه اعتدالي بر روي مسائل کار کنيم مي شود با هم تفاهم بيشتري داشت.»
وي در پاسخ به انتقاد سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي که گفته بودند به داخل بيش از خارج ميپردازد گفت:« من در عين حال که قصد رهبري جبهه اصلاحات را ندارم، ولي به داخل هم کمتر از خارج نمي پردازم، منتها اينطور تلقي شده که به خارج بيشتر توجه دارم. از بين 40 ، 50 دعوتنامه ارسال شده از خارج و سراسر دنيا و فقط چند تا را قبول کرده ام، ولي در داخل هم هستم. ايران براي همه ما عزيز است. ولي اسلام هم واقعا عزيز است.»
رييس موسسه بينالمللي گفتوگوي فرهنگها و تمدنها ادامه داد:« الان در دنيا فضاي وحشتناکي وجود دارد و من که مي بينم الان به هر دليل، با همه ناشايستگيام به خاطر اين موقعيتي که به پيش آمده، به عنوان کسي که مي گويند از دنياي اسلام آمده با هيأت اسلامي، با تمدن اسلامي و مي تواند با دنيا حرف بزند از اين ظرفيت که ظرفيت مهمي است، استفاده ميکنم . به هر حال دنياي اسلام براي غرب فوق العاده مهم است. سلطهطلبها احساس ميکنند که اسلام براي غرب يک خطر است؛چه جنبه هاي مردمي آن ، چه تندروي ها و ترورهايي که متأسفانه به نام اسلام مي شود، مورد توجه است و اهل فكر نيز ميخواهند بيشتر با چهره حقيقي اسلام آشنا شوند.»
خاتمي با اعتقاد بر اينکه مشکل ما در دنياي امروز افراطگرايي ايدئولوژيک است؛ گفت:« نومحافظه کاران آمريکا، همجنس طالبانند. در چنين شرايطي اين زمينه هم فراهم آمده، اگر بتوان حرف زد و گفت که اسلام هيولا نيست، بايد از اين فرصت استفاده شود.»
وي با اشاره به اينکه مقداري کار درون اسلامي هم لازم است گفت:« يعني همين آشفتگي که در صحنه ايران ميبينيم، در صحنه دنياي اسلام هم وجود دارد. يک عده تند و تيز که دين را فردي مي دانند و يک عده سنت گرايان تندرو در کشورهاي عربي که قوي تر از ما هستند. ولي انبوهي از نيروهاي دنياي اسلام، دانشگاه رفته ها، مردم عادي بي ميل نيستند که اسلامي که هويتشان را تأمين کند و هم اينکه در اين دنيا بتوانند صحبت و زندگي کنند به جهان معرفي شود.»
رييس دولت سابق با تاکيد بر اينکه در ايران خواهد ماند، گفت:« بهرحال همه ما بايد براي اسلام، براي ايران و براي تأمين زندگي بهتر براي همه بشريت در همه جهان تلاش کنيم.»
در ابتداي اين ديدار محمد سلامتي دبيرکل سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي با تاکيد بر اينکه اين جلسه اولين جلسهاي است که با عنوان سازمانمجاهدين انقلاب اسلامي با خاتمي چه در دوران رياست جمهوري، قبل و بعد از آن داشتهاند، اظهار اميدواري کرد که اين اولين جلسه بتواند مقدمه اي براي تعامل، ارتباط و همدلي بيشتر باشد.
وي با اعتقاد بر اينکه جبهه اصلاحات در حال حاضر بسيار تحت فشار قرار گرفته است تاکيد کرد:« اگربه اصلاحات اعتقاد داريم؛ که چنين است و اگر لازم مي دانيم که اصلاحات ادامه پيدا کند؛ که لازم هست؛ براي جلوگيري از انزواي نيروها و انفعال احزاب و حتي گروههاي سياسي بايد حرکت جديد و منسجمي توسط گروههاي سياسي و شخصيتهايي که از پتانسيل و ظرفيت بالايي برخوردار هستند آغاز شود.»
وي چنين حرکتي را موجد اعتماد به نفس در گروهها، اشخاص و طرفداران جبهه اصلاحات و فراهم کننده زمينه حرکت با برنامه ريزي بهتر و دقيق تر برشمرد.
سلامتي با اشاره تفاوت نظرو ديدگاهها در جبهه اصلاحات اين تکثر را طبيعي دانست و ادامه داد:« در هر جبهه اي اين طور تفاوت نظرها و افراط و تفريط وجود دارد، اما مهم اين است که اين مجموعه حفظ بشود و اين امکان وجود دارد. نزديک شدن به هم، تبادل نظر، انتقال تجربيات و اطلاعات و ... ميتواند بسيار کارساز بوده و جبهه اصلاحات را به مسيري که پتانسيل منطقي و عقلايي و معتدل بر آن حاکم باشد سوق دهد.»
دبيرکل سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي با تاکيد بر اينکه تشکل متبوعش همواره مدافع اصلاحات بوده و آمادگي آن را براي ايفاي نقش در زمينه تقويت و تشديد تعامل بين احزاب و شخصيتها اعلام کرد و در عين حال از سيدمحمدخاتمي خواست تا به دليل اينکه مورد قبول بسياري از نيروها – چه اصلاح طلب و چه غير اصلاح طلب – است و به اعتقاد آنها با قضايا منطقي برخورد ميکند، در اين جهت نيروهاي مختلف را جمع کند.
وي جمع کردن نيروهاي مختلف در جبهه اصلاحات را مسووليتي بر عهده اصلاحطلبان و به طور خاص شخص خاتمي عنوان کرد و گفت:« اين جمع کردن و جهت دادن ميتواند اعتماد به نفس و انسجام نيروها را بيشتر کند.»
در اين ديدار همچنين محسن آرمين سخنگوي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي با تاکيد بر اينکه تشکل متبوعش همواره خود را ملزم به ثوابت انقلاب، اصول اسلامي و سيره نظري و عملي حضرت امام(ره) دانسته و ماهيت اعتقادي و مواضع سازمان همواره در اين چارچوب بوده است، گفت:« به عنوان يک اصل ثابت، ما اصلاحات را همواره به قرائت انقلاب، اين حرکت را به عنوان نقطه عطفي در تاريخ انقلاب اسلامي و معطوف به ارزشها، آرمانها و اهداف انقلاب مي دانيم و سعي کردهايم از اين موضع در چارچوب حرکت اصلاح طلبي پيش برويم.»
وي ادامه داد:« از نظر ما اصلاحات حرکتي است که معطوف به آرمانهاي انقلاب بوده و تلاشش بر اين بوده که انحرافات به وجود آمده در اين مسير را تصحيح بکند.»
آرمين همچنين با اعتقاد بر اينکه اصلاحات در عمل- درست يا نادرست- طيف گستردهاي از گرايشات معطوف به ساختار شکني تا تمايلات محافظه کارانه را شامل شده است، خطاب به خاتمي تاکيد کرد:« اما اين طيف همواره ميانه اي داشته است که خط تعادل اصلاحات بوده و حضرت عالي همواره در نقطه مياني اين طيف بيانگر اين قرائت اعتدالي اصلاحات بودهايد و سازمان هم همواره تلاش کرده است که در اين محدوده حرکت بکند.»
سخنگوي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي با اعلام اينکه سازمان همواره مؤيد و مروّج نگاهي بوده که خاتمي از اصلاحات تبليغ و ترسيم کرده است گفت:« يعني اصلاح طلبي به عنوان حرکتي در جهت دموکراتيزه کردن نهادهاي قدرت و تأمين مطالبات و خواسته هاي به حقّ مردم در چارچوب قانون اساسي از نظر عملي و در سطح نظري هم دفاع از سازگاري اسلام با آزادي و نفي ديدگاههاي متحجّر و قشري از اسلام که براي انسان هيچ کرامت و ارزشي قائل نيست.»
وي ادامه داد:« در سالهاي اخير دفاع از اين نگاه و اين قرائت، به وِيژه در محيطهاي روشنفکري، به دليل ضربه هايي که اصلاحات متحمل شده و همچنين مواضع راديکال برخي از دوستان و مزيد بر آن برخي نارساييها، ضعفها و کاستيها کاري دشوار بوده است.»
آرمين در خصوص حساسيت وضعيت کنوني اصلاحطلبان تصريح کرد:« درشرايط سخت و دشوار وقتي که يک حرکت سياسي اجتماعي با ناکاميهايي مواجه ميشود، شرايط را براي خودزني ها، نبش قبرها، گلايه ها، تبرئه خود، مقصر جلوه دادن ديگران مهيا ميکند و اين موضوع تا حدي کار و عمل سياسي- اجتماعي هدفمند را مشکل ميکند.»
سخنگوي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي تاکيد کرد:« ما همواره سعي کرده ايم که در دام اين جنگهاي زرگري گرفتار نشويم، چون فکر مي کرديم و فکر مي کنيم که مسأله اصلي چيز ديگري است. بنابراين نبايد، بخصوص در اين شرايط که نياز به همدلي و انسجام هست، به وادي درگيريهاي لفظي و جنگهاي زرگري بيافتيم. بايد مسائل فرعي را به نفع مسائل اصلي کنار بگذاريم و سعي بکنيم که با درايت و هوشياري و منطق قوي تر و بهتر با مسائل برخورد کنيم و مسأله اصلي را به هيچ وجه از نظر دور نداريم.»
وي با بيان اينکه عرصه سياست، عرصه شکست و پيروزي و تجربه است تصريح کرد:« اين مهم نيست، شکست و پيروزيها هميشه هست. آنچه که مهم است سرنوشت کشور و اهداف و آرمانهايي است که ملت ايران در طول اين يکصد سال به دنبال آن بودهاند و انقلاباسلامي بارزترين نماد و معرف اين آرمانها و خواستهها است.»
آرمين با تاکيد بر اينکه عليرغم تمام ظواهر منفي که وجود دارد، وضعيت عمومي را وضعيت نااميد کننده اي نمي بيند و معتقدند افق هاي روشني وجود دارد اظهار داشت:« شرايط امروز ما بدتر از شرايط قبل از دوم خرداد [1376] نيست. امروز بيش از ما براي کساني که گرفتار مطلق انديشي و افکار رمانتيک روشنفکرانه بودند، شرايط عبرت آموز است و آثار پشيماني را در چهره برخي از کساني که همواره سعي مي کردند نگاه مطلق انگارانهاي به مسائل داشته باشند و مي خواستند تمامي مطالبات و خواستهاي تاريخي مردم در اين 8 سال يا 4 سال را حل کنند، ميتوان ديد.»
وي تاکيد کرد:« با توجه به عملکرد جناح حاکم به نظر ميرسد که به تدريج قدر و منزلت خاتمي به عنوان نماد اصلاحات براي مردم و بخصوص اين بخشي که اشاره کردم بيشتر و بيش از گذشته مشخص ميشود.»
سخنگوي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي با بيان اينکه جريان اصلاحطلبي از نظر تشکيلاتي وفعاليت سياسي در وضعيت نسبتاً قابل قبولي قرار دارد تصريح کرد:« اندوختهها و تجربيات ارزنده و ارزشمندي را در اين 8 سال به دست آورديم. بنابراين جايي براي نااميدي وجود ندارد. اما مهم ترين مشکل ما درک صحيح و مشترک مجموعه اصلاح طلبان از شرايط و قانع شدن به کنار گذاشتن گلايه ها و فردي گرايي ها و شخصي کردن مسائل و اراده براي يک عمل مشترک و منسجم و درک حساسيت شرايط است.»
وي ادامه داد:« مجموعه ما تصور ميکنيم اگر اين احساس و اين نگاه در مجموعه جريان اصلاح طلبي به وجود بيايد، هيچ دليلي براي نگراني نسبت به آينده نمي توانيم داشته باشيم.»
سخنگوي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي اصليترين دستور کار اين تشکل را مذاکره و گفتگو با گروههاي فعال اصلاح طلب و قانع کردن آنها به عمل مشترک و کنار گذاشتن مسائل فرعي و حاشيه اي در جهت رسيدن به اين وفاق و انسجام عنوان کرد که به گفتهي وي اين کار آغاز شده است.
آرمين در عين حال خطاب به خاتمي افزود:« به نظر مي رسد که براي دستيابي به چنين هدفي، نيازمند اقدامي قوي تر و عملي جدي تر هستيم. تصور همگي ما بر اين است که جناب عالي به عنوان يک اندوخته و يک سرمايه ارزشمند در عرصه داخلي و خارجي براي اصلاحات، مي توانيد در اين زمينه بسيار مؤثر حرکت بکنيد.»
وي با انتقاد از اينکه خاتمي، بيش از عرصه داخلي به عرصه خارجي توجه دارد گفت:« اگر اهتمامي که شما براي طرح ديدگاه انساني از اسلام در عرصه جهاني و خارجي داريد، در عرصه داخلي هم ، حداقل در سطح جريانهاي اصلاح طلب، اين اهتمام را معطوف بکنيد، تحرک و فعال شدن شما در اين زمينه مي تواند گروههاي اصلاح طلب را به يک عمل مشترک و سازمان يافته قانع کند تا بتوانيم از فرصتهاي موجود استفاده کنيم و آنچه که مورد رضايت خدا و ضامن منافع ملت ايران هست تأمين بشود.»
سخنگوي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي تاکيد کرد:« خواسته ما اين نيست که به عنوان رهبري جريان اصلاح طلب وارد بشويد، چون ما مي دانيم که همواره از اين امر استنکاف داشته و مايل نيستيد به عنوان رهبر يک جريان مطرح باشيد.»