آفتابنیوز : در ادامه طرح و برنامههایی که شهرداری تهران در حوزه آسیبهای اجتماعی از چند ماه اخیر به اجرا گذاشته است، فرزاد هوشیار، مدیر سازمان رفاه شهرداری تهران خبرداد که شهرداری از اول اسفند جمعآوری متکدیان تهرانی را آغاز میکند.
به گزارش روزنامه شهروند، او که این روزها در رأس سازمانی است که ماموریت اقدام درباره آسیبهای اجتماعی شهر تهران را دارد، گفت: جمعآوری متکدیان اقدامی هماهنگ است که با مداخله یک دستگاه و هماهنگی بین بهزیستی، نیروی انتظامی، قوه قضائیه و شهرداری اجرا میشود.
به گفته او سازمانهای متولی در این زمینه هماهنگ شدهاند و طبق اعلام قبلی، جمعآوری متکدیان تهرانی همزمان با اولین روز اسفند در تهران آغاز شده است.
چندماه پیش در حاشیه بازدید مسئولان از محله هرندی، میثم امرودی، معاون اجتماعی شهردار تهران به خبرنگاران گفت که شهرداری تصمیم گرفته، تهران را تا عید امسال از همه آسیبهای اجتماعی آشکار از جمله معتادان، متکدیان و نیز پدیده دستفروشی پاکسازی کند.
با وجود این و بهرغم آنکه شهرداری تهران گفته بود پیامدهای اجتماعی این اقدامات را پیشبینی کرده اما در عمل تهران در هفتههای اخیر صحنه برخورد و درگیری خشن ماموران شهرداری تهران با دستفروشان بوده است؛ چه در داخل واگنهای مترو که ماموران شهرداری دستفروشان را از داخل واگنها بیرون میکشند و چه در خیابان که بساط آنها را هر چه باشد از لبوفروش کنار چهارراه گرفته تا چرخدستی میوهفروشی یک دستفروش را نقش بر زمین میکنند.
این اقدامات که بعضی از تصاویر آنها در شبکههای اجتماعی منتشر شده، انتقادات زیادی را متوجه شهرداری تهران کرده است.
با وجود این انتقادات، شهرداری تهران برای پاککردن نشانههای آسیبهای اجتماعی از سطح شهر اصرار دارد و این درحالی است که به گفته جامعهشناسان، مسائل و آسیبهای اجتماعی ماهیت پیچیدهای دارند و برخوردهای آنی و بدون برنامه با آنها میتواند پیامدهای اجتماعی بیشتری ایجاد کند. شهرداری تهران درحال حاضر در حال ساخت مراکزی با عنوان بهاران در مناطق مختلف تهران است که ماموریت اصلی آنها به آموزش و بازپروری و توانمندسازی معتادان و کارتنخوابهای تهران است؛ برای اینکه آنها پس از یک دوره آموزش بتوانند به مسیر عادی زندگی در جامعه بازگردند. طبق برنامههای جاری شهرداری همچنین معتادان و متکدیان غیر تهرانی به شهرهایشان بازگردانده میشوند. آنچه در این میان از نگاه جامعهشناسان محل انتقاد است، رویکرد و برخوردی است که مدیریت شهری در مواجهه با آسیبهای اجتماعی تهران در پیش گرفته است و آن چیزی نیست جز پاک کردن نشانه آسیبها از صورت شهر.
این نکتهای است که دکتر حسین ایمانی جاجرمی به آن اشاره میکند: «تکدیگری و دستفروشی نشانه هستند و خودشان به تنهایی مسأله جدایی نیستند که بخواهیم با آنها برخورد کنیم. در واقع آنها نتیجه یک مسأله دیگر یعنی فقر و بیکاری هستند و تا زمانی که آن مسأله بزرگتر وجود دارد، تکدیگری و دستفروشی هم وجود خواهد داشت.»
به گفته او کاهش و کنترل آسیبهای اجتماعی در تهران نیازمند برنامه است و نمیتوان با برنامههای آنی و ضربالاجلی صرفا سیمای شهر را از آسیبها پاک کرد چرا که آنها در نقطه دیگری از شهر خودشان را نشان میدهند: «ممکن است تا زمانی که ماموران شهرداری در مترو و دیگر فضاهای عمومی حضور دارند، تکدیگری و دستفروشی در تهران کاهش پیدا کند اما ماموران شهرداری تا چه زمانی میتوانند در ایستگاههای مترو و سر چهارراهها بايستند و با مردم برخورد کنند؟»
آنطور که این جامعهشناس میگوید، رویکردی که اکنون شهرداری تهران برای پاکسازی چهره شهر از آسیبهای اجتماعی در پیش گرفته، مسیری است که درنهایت به نتیجه نمیرسد و ممکن است در مدت زمانی که طرحهای ضربتی برخورد و جمعآوری معتادان و دستفروشان در حال اجراست، از تعداد آنها کاسته شود و حضور آشکاری در شهر نداشته باشند، اما آنها دیر یا زود دوباره به سطح شهر، به واگنهای مترو و دیگر فضاهای عمومی باز میگردند.