آفتابنیوز : فوران های نیرومند امواج رادیویی که به نام فوران های رادیویی زودگذر یا تند (FAST) شناخته شده اند، همانند نور آنی فلش دوربین در آسمان پدیدار می شوند.
اما بر اساس پژوهشي كه در نشريه نيچر منتشر شده،دانشمندان به تازگی یک فوران رادیویی یافتهاند که بیشتر مانند یک چراغ چشمکزن یا رقص نور به نظر میرسد. در این رویداد چندین بار فوران های درخشانی از امواج رادیویی دیده شده است.
فوران های رادیویی زودگذر یا FRBها تا سال ۲۰۰۷ دیده نشده بودند. هر چند دانشمندان برآورد می کنند که هر روز هزاران مورد از آنها رخ میدهد، FRB تازه هجدهمين موردی است که تاکنون دریافت شده است. ولی چرا هیچ یک از FRBهای دیگر چنین رفتار تکرارشوندهای نداشتند؟
جیسون دبلیو.تی. هسلز، نویسنده اصلی پژوهش و دانشمند دستیار در بنیاد اخترشناسی رادیویی هلند (ASTRON) می گوید: «این امکان هست که ما تاکنون تنها درخشان ترین فوران های FRB را دیده باشیم.»
هسلز رهبر گروهی است که به کمک رادیوتلسکوپ آرسیبو در پورتوریکو رشته ای از ۱۱ فوران تکرارشونده را از چشمه ای یکسان در فضا دریافت کردند. او ميگويد: «آرسیبو قدرت بسیار بیشتری دارد که به ما کمک می کند تپ های بسیار ضعیف تر را نیز ببینیم، و بنابراین شانس آشکارسازی تکرارها نیز بیشتر می شود.»
يك آشكارسازي بيسابقه
برآورد می شود که هر روزه نزدیک به ۱۰ هزار FRB در سرتاسر آسمان رخ می دهد. انرژیای که این فوران ها در بازه زمانی بسیار کوتاه و میلی ثانیه ای خود آزاد می کنند هم ارز انرژی است که خورشید در ۱۰ هزار سال تولید می کند. ولی بازه زمانی کوتاه آنها و پیشبینی ناپذیر بودنشان مشاهده آنها را دشوار و چالش برانگیز کرده است. همه FRBهایی که تاکنون دیده شدهاند رویدادهایی تک-درخشی بودند؛ بر پایه بیانیه بنیاد اخترشناسی رادیویی هلند، این تنها رویداد چند-درخشی است که تاکنون دیده شده است.
راديو تلسكوپ 305 متري آرسيبو نخستين FRB هاي تكرار شوند را شناسايي كرده است
بیشتر FRBها توسط آرسیبو، بزرگ ترین و قدرتمندترين رادیوتلسکوپ فعلي روی زمین که حدود ۱۵ برابر قدرتمندتر از تلسکوپ پارکس استرالیاست دریافت شده اند. این FRB كه تازه كشف شده در اصل سال ۲۰۱۲ در یک برنامه پیمایش آسمان با آرسیبو دیده شده بود ولی در رصدهای بعدی با همین تلسکوپ، هیچ نشانه هایی از فعالیت دوباره آن دیده نشد. با این وجود دانشمندان در یک بازبینی از مشاهدات بایگانی شده این تلسکوپ، ۱۰ فوران دیگر که با آن فوران نخست سازگاری داشت را آشکار کردند.
ولی به گفته هسلز، این فوران های زودگذر نظم ویژه ای ندارند. در یک مورد که وی آن را یک «آشکارسازی باورنکردنی» خواند، شش تپ درخشان در مدت بیش از ۱۵ دقیقه رخ می دهد.
او می گوید: «ما همچنین رصدهای یک ساعته فراوانی نیز داشتیم که در آن ها هیچ چیز دیده نمی شد.»
سرچشمه FRBها هنوز پس از یک دهه که از یافته شدنشان می گذرد شناخته نشده است. یک چشمه احتمالی برای این فورانهای هولناک می تواند برخورد فاجعه بار میان دو جرم نیرومند باشد که به نابودی هر دو انجامیده است. ولی سرشت تکرارشونده این یافته تازه نشان می دهد که حداقل برخی از آنها در پی رویدادهایی پدید می آیند که به نابودی سرچشمه منجر نشده و آن را برای فوران در روزی دیگر نگه می دارد.
هسلز می گوید: « هیچ FRB به طور قطعی به عنوان یک رویداد نابودکننده شناسایی نشده است.» در پژوهشي كه در نشریه نیچر منتشر شده آمده است که برای نخستین بار رد یک FRB را گرفته و به یک کهکشان که میزبان آن بوده رسیدهاند، ولی سرچشمه دقیقش هنوز شناخته نشده است.
ولی هسلز با اشاره به پژوهش دیگری که در ماه دسامبر منتشر شده بود و در آن از یک FRB جديد گفته شده بود که می توانست از یک ستاره ی نوترونی پوشیده در غبار سرچشمه گرفته باشد عقيده دارد که آن یافته ها تکمیل کننده یافته گروه او هستند.
به گزارش خبرآنلاین، این گروه امیدوار است که در آینده کهکشانی را که میزبان احتمالی این FRBهای تکرارشونده است شناسایی کند. هدف گروه اين است که با پیوند تلسکوپ نیرومند آرسیبو و تلسکوپ های دیگر در اروپا به دقت کافی برای شناسایی دقیق تر سرچشمه این فوران ها دست پيدا كنند و سپس از آن جا با کمک داده های بسیار پرجزییات نوری یا فروسرخ بتوانند کهکشان میزبان را نیز شناسایی کنند.