رونمایی از عکس منتشر نشده عارف قزوینی

به گزارش ایسنا، در ابتدای مراسم امیرشهاب رضویان، کارگردان سینما، ضمن اشاره به شخصیت‌های مهم تاریخی که در جنبش مشروطیت نقش داشته‌اند از جمله آقاسید جمال‌ واعظ‌ همدانی که به گفته او، به اشتباه اصفهانی خوانده می شود، کلنل محمدتقی‌خان پسیان که رییس ژاندارمری همدان بوده و در جنگ تپه مصلی روسها را از شهر بیرون می کند، میرزاده عشقی شاعر انقلابی و آقاسید عبدالرزاق مدنی حکاک، سازنده لوح عدل مظفر سردر مجلس شورای ملی اول، به حضور عارف در همدان اشاره کرد و گفت: یکی از شخصیت‌های معروف تاریخ مشروطه عارف قزوینی است که در تبعیدی خودخواسته در سال 1307 به همدان نزد دکتر بدیع‌الحکما می‌آید و این شخصیت تاثیرگذار همدانی وظیفه درمان، نگهداری و اقامت عارف را برعهده می‌گیرد.

رضویان درباره حضور عارف در سینما الوند و بازگشت نمادین پس از 84 سال به شکل رونمایی از عکس و نمایش فیلم مستند گفت: در سال 1310 (بعضی نوشته‌اند 1311) سینما الوند در محل میدان فعلی افتتاح می‌شود. این سینما شاهد اتفاق‌های بسیار مهم تاریخی در همدان بوده است. عارف قزوینی شاعر و تصنیف‌سرای مردمی توسط آشنای قدیمی‌اش قمرالملوک وزیری به مراسم افتتاح سینما دعوت می‌شود. کنسرت «نامه ‌عارف» توسط مرتضی‌خان نی‌داوود و قمرالملوک وزیری در سینما الوند به افتخار عارف قزوینی برگزار می‌شود. حال دوباره پس از 84 سال آخرین تصویر عارف در این سینما رونمایی می‌شود.

رضویان در ادامه گفت: سیدمهدی‌ سیدی متخلص به «سیدی عکاس» در آخرین سال‌های حضور عارف در همدان، به باغ بدیع‌الحکماء، محل سکونت او می‌رود و عکسی ماندگار به روی کاغذ عکاسی با دوربین خودساخته اش ثبت می‌کند. خوشبختانه این عکس به عنوان میراث ماندگار خانواده سیدی محفوظ مانده که با همراهی و همکاری ایشان در فیلم مستند اهمیت عارف بودن به نمایش در آمده و در این مراسم نیز رونمایی می‌شود.

این فیلمساز و کارگردان به اهمیت حفظ مکان‌های تاریخی و بناهای ماندگار همدان اشاره کرد و گفت: تاکنون چند بنای تاریخی در همدان از جمله بنای باغ بدیع‌الحکماء که محل اقامت عارف و دیگر شخصیت‌های بنام تاریخی و فرهنگی بوده، نیز زورخانه تاریخی شهید همه‌کسی در برابر تهدید تخریب توسط برخی نهادها با پافشاری تشکل‌های مردمی و اعتراض جمعی و نوشتن نامه‌های سرگشاده به مقامات و مسئولان ارشد استان و کشور خوشبختانه حفظ شده است.

رضویان به پاسخ استاندار همدان درخصوص درخواست جمعی از هنرمندان،‌ فعالان فرهنگی و مدنی و خبرنگاران اشاره کرد و افزود: باید از استاندار همدان برای داشتن روحیه پاسخ‌گویی تشکر کنم و امیدوار باشیم با حمایت و پیگیری ایشان و مسئولان ارشد استان و کشور، اقدام عاجلی برای حفظ شناسنامه‌های هویتی کهن‌شهر همدان انجام شود.

دکتر سیداحمد محیط طباطبایی، مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی نیز در این مراسم با تاکید بر حمایت مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان و مدیر انجمن سینمای جوان استان از تلاش‌های فرهنگی و هنری گفت: یکی از مهم‌ترین اتفاق‌های تاثیرگذار در تاریخ ایران، انقلاب مشروطیت بود. شکل‌گیری مدارس و آغاز علمی روند آموزش و پرورش برای دست‌یابی مردم به حقوق خودشان و نیز جنبش مدرسه‌سازی از این زمان آغاز شد.

طباطبایی با اشاره به تاسیس سینماها و تالارهای نمایش گفت: گسترش ساخت سینما و سالن‌های تئاتر از دوران قاجاریه آغاز شد و در دوران مشروطه ادامه یافت. از طرفی شکل‌گیری مطبوعات و صنعت چاپ نیز تاثیر بسزایی در ارتقای فرهنگ عمومی مردم گذاشت.

وی با توضیح روند ساخت سینما در ایران گفت: بنابراین تاسیس این سینما نیز یادگار و دستاورد این دوران و نشانی از شکل‌گیری هویت شهری بوده است. در تهران هم هر بار که منطقه‌ای شکل می‌گرفت یک سینما نیز در مرکز آن محدوده تاسیس می‌کردند. سینما مرکز تجمع و تعلق مردم در یک نقطه از نظر بعد فرهنگی و منظر ذهنی بود که ایجاد خاطره می‌کرد؛ جایی که مردم یا با خاطره دیگران به آن نقطه می‌روند و یا خود خاطره خلق می‌کنند و سینما واجد هر دو این شروط است.

عضو هیات اجرایی کمیته ملی موزه‌های ایران با اشاره به قدمت 84 ساله سینما الوند همدان افزود: این خود ارزش مهمی در خاطره و تاریخ یک شهر به عنوان مکانی با ارزش میراثی بسیار بالا و والا دارد که به عنوان یک مزیت ماندگار برای مردم اهل همدان است.

محیط طباطبایی با اشاره به گفته محمدعلی سپانلو در فیلم مستند «اهمیت عارف بودن» افزود: سپانلو می‌گوید عارف هم شاعر و هم موسیقیدان است. ولیکن انقلاب مشروطه در بین مردم با عارف شناخته می‌شود و همین مردم شعر «از خون جوانان وطن لاله دمیده» را به عنوان سرود ملی این انقلاب انتخاب می‌کنند.

او با نقل خاطره‌ای از پدرش میرسیدمحمد محیط طباطبایی پژوهشگر ادبی و مورخ گفت: استقبال از کنسرت عارف در گراند هتل تهران در سال 1302 به قدری زیاد بود که مرحوم پدر به رغم داشتن بلیت مجبور به ایستادن در راهرو هتل برای شنیدن صدای این کنسرت می‌شود. در این کنسرت عارف نشان می‌دهد که شاعر است و احساس باصداقت خود را در برابر انتخاب جمهوری نشان می‌دهد.

عارف قزوینی
مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی درباره حضور عارف در همدان گفت: عارف در اواخر عمر به تبعید خودخواسته‌ای به همدان می‌آید و سعی می‌کند از جبر و دیکتاتوری حکومت پهلوی دور شود. این اتفاق سابقه تاریخی دارد به طوری‌که همدان به عنوان نقطه‌ای امن محسوب می‌شده است.

محیط طباطبایی حفظ هویت شهر همدان را بسیار مهم دانست و افزود: همانطور که آقای رضویان با تاثر از تخریب بناهای تاریخی حرف می‌زند، وقتی بنایی تخریب می‌شود بخشی از حافظه شهر به دور ریخته شده و شهر از ارزش‌های خود تهی می‌شود. در واقع همدان بدون حافظه،‌ خاطره و تاریخ همدانی دیگر همدان نیست.

او در پایان تاکید کرد: حال که چنین شخصیت‌های تاریخی همچون عارف به مزیت‌های فرهنگی و تاریخی شهر همدان افزوده شده‌اند، مهم این است که باید این دستاورد و مجموعه حفظ شود.

مهدی باقری، کارگردان فیلم مستند «اهمیت عارف بودن» نیز در این مراسم گفت: اجازه نمایش مستند «اهمیت عارف بودن» در دولت قبل صادر نشد و به رغم انتخاب در جشنواره‌های سینما حقیقت و جشنواره فیلم کوتاه تهران توسط دبیران وقت هر دو جشنواره به صورت غیرقانونی کنار گذاشته شد.

او افزود: متاسفانه تاخیر در صدور اجازه اکران فیلم موجب شد سه نفر از چهره‌های حاضر، «محمدعلی سپانلو» شاعر و نویسنده بنام، «سیدابراهیم سیدی‌تبار» عکاس پیشکسوت و «عباس فیضی» نویسنده و پژوهشگر فرهنگ عامه، از دنیا بروند.

این کارگردان گفت: در حین ساخت این فیلم مستند به یک قطعه عکس اثرهنرمند فقید همدانی، سیدی عکاس، رسیدیم که با همکاری، همراهی و لطف خانواده سیدی در اختیار گروه سازنده قرار گرفت. این قطعه عکس در سال 1310 توسط سیدی عکاس ضبط و با امضای «یگانه ادیب شهیر ایرانی آقای عارف، قربانت سیدی عکاس، تیرماه 1310» ثبت شده است.

باقری با اشاره به اکران دیرهنگام فیلم گفت: نمایش این فیلم دیر اما شیرین بود چرا که بالاخره این فیلم و این تصویر ماندگار دیده و رونمایی شد.

احمدرضا گنجه‌ای از فیلمسازان همدانی نیز در این مراسم خطاب به مسئولان استان گفت: به جوانان به عنوان سرمایه‌های آینده کشور اعتماد کنید و مطمئن باشید نتیجه این اعتماد را در سال‌های آینده خواهید دید. آن‌چه امروز شاهد شکوفایی بخشی از تلاش‌های فیلمسازان جوان می بینید نتیجه اعتماد و میدان دادن به جوانان هنرمند و علاقه‌مند فیلمسازی در سال‌های گذشته است.

در این مراسم با اهدای لوح تقدیر و هدایایی از مهدی باقری کارگردان فیلم، دکتر سیداحمد محیط‌طباطبایی مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، امیرشهاب رضویان فیلمساز و مادر وی رابعه مدنی پیشکسوت فرهنگی و بازیگر سینما، برادران سیدی‌تبار به نمایندگی از پدرشان «سیدمهدی سیدی» عکاس فقید همدانی و صاحب عکس عارف، محمدمهدی استعدادی عکاس پیشکسوت همدانی و احمدرضا گنجه‌ای مستندساز تقدیر شد.

در پایان نیز با حضور مسئولان حاضر مهندس علی مالمیر مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان، مجید‌ فروتن معاون فرهنگی و هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، حبیب حیدری مدیر انجمن سینمای جوانان استان همدان،‌ خانواده سیدی‌تبار و چهره‌های فرهنگی حاضر از آخرین عکس «عارف قزوینی» شاعر ملی ایران رونمایی شد.