توفان‌های خورشیدی تا چه حد می‌توانند خطرناک باشند؟
در سرتاسر جهان، جوامع علمی و سازمان‌های دولتی در حال آماده‌سازی خود به منظور مقابله با تهدیدات ناشی از توفان‌های خورشیدی ژئومگنتیک (وابسته به جاذبه زمین) هستند که می‌توانند به کره زمین اصابت کنند. این قبیل رویدادهای آب و هوایی فضا، ظرفیت کافی برای فلج کردن زیرساخت‌های حیاتی فناوری محور را دارند و می‌توانند به خطرات پیش‌بینی نشده منجر شوند.
آفتاب‌‌نیوز :
از زمان پیدایش فناوری، وضعیت آب و هوای فضا عامل اختلالاتی در ابعاد بسیار بزرگ بوده است که در این میان می‌توان به نقص فنی در ماموریت‌های اکتشاف اعماق فضا و اختلال شدید در سیستم کنترل پرواز برای هواپیماهای تجاری اشاره کرد. یکی از قدرتمندترین توفان‌های خورشیدی در تاریخ، که به عنوان رویداد کارینگتون (Carrington ) شناخته شده است در سال 1859 میلادی به وقوع پیوست که توانست سیستم تلگراف جهانی را به کل غیر فعال کند. هر چند رویداد کارینگتون بسیار بزرگ و چشمگیر بود اما باید گفت که تاکنون درگیر یک توفان واقعا سهمگین خورشیدی نبوده‌ایم.
تلسکوپ‌های متعدد مداری و زمینی، مانند رصدخانه خورشیدی Big Bear در کالیفرنیای آمریکا و رصدخانه پویای خورشیدی ناسا (SDO) مسئول مشاهده خورشید و کشف فرآیندهایی هستند که سبب ایجاد آب و هوای فضا می‌شوند.
SDO وظیفه دارد که بی‌وقفه در شبانه‌روز در فاصله‌‌ای ثابت از ستاره ما باقی بماند و به عنوان یک سیستم هشدار دهنده سریع برای تغییر آب و هوای بسیار شدید فضایی عمل کند. این رصدخانه در کنار ارائه بینشی از فرآیندهای خورشیدی، قادر به خلق فیلم‌های با گذر سریع زمان و بسیار خیره‌کننده از خورشید است که البته در نهایت کار آن مخابره فرآیندهای قدرتمند ستاره‌ای است که به صورت روزانه اتفاق می‌افتند.
تا زمانی که فقط ظرفیت هشدارهای سریع را داشته باشیم، این حقیقت باقی می‌ماند که برای توفان‌های سهمگین خورشیدی آماده نیستیم. این در حالی است که گروهی از ستاره‌شناسان به‌تازگی کشف کرده‌اند که خورشید قابلیت تولید چنین توفان‌های سهمگینی را دارد.
توفان‌های خورشیدی قدرتمند در ستاره‌های متعدد در کهکشان به صورت ابرشراره‌ها رویت شده‌اند. سابق بر این اینگونه تصور می‌شد که میدان مغناطیسی خورشید به اندازه‌ای ضعیف است که قادر به ایجاد چنین رویداد ستاره‌ای و به این عظمت نیست. اما مطالعه‌ای که اخیراً میدان مغناطیسی حدود 100 هزار ستاره را مورد بررسی قرار داده است، مشخص می‌کند که حدود 10 درصد ستاره‌ها که در آنها ابرشراره اتفاق می‌افتد، میدان مغناطیسی برابر و یا ضعیف‌تر از خورشید منظومه شمسی دارند.
به علاوه مطالعات نشان می‌دهد که ممکن است زمین در دوران باستانی خود با چنین رویدادی از ابرشراره‌ها روبه‌رو بوده است که حدوداً بین 10 تا 100 بار قوی‌تر از هر رویداد ثبت شده هستند.
با این حال، آسیب ناشی از این ابرشراراه‌ها به تجهیزات ارتباطی و ماهواره‌های موقعیت‌سنجی جهانی GPS به طور موثری می‌تواند سبب فلج شدن سفرهای هوایی و سیستم ناوبری GPS شود.
ضمناً لوازم خانگی و روشنایی بیرون از خانه‌ها نیز احتمال از کار افتادن دارد. حتی ممکن است شبکه‌های تلفن و کامپیوتر نیز از بین برود چراکه به احتمال زیاد درایوهای سخت‌افزاری آنها همچون زیرساخت‌های انرژی از بین خواهد رفت. در این صورت به دلیل تابش‌های بسیار شدید ناشی از تابش الکترومغناطیس لوله‌های آب و فاضلاب نیز دچار فرسایش خواهد شد و در نهایت آثار کلی تغییرات شدید آب و هوای فضایی قادر به توقف اقتصاد جهانی خواهد بود.
خطرات برشمرده بالا تنها چندی از تهدیداتی است که تاکنون پیش‌بینی شده‌اند و البته آسیب‌های بالقوه زیست‌محیطی که ناشی از تخریب لایه محافظ زمین (ازون) تحت تاثیر چنان توفانی ایجاد می‌شود، در نظر گرفته نشده است. هر چند کارشناسان هشدار می‌دهند که اتصال بیش از حد اجتماع مدرن و وابستگی بی‌حد و حصر آن به تکنولوژی به احتمال زیاد منجر به وقوع مجموعه‌ای از عواقب پیش‌بینی نشده خواهد شد.
با توجه به عوامل برشمرده فوق، سازمان‌های دولتی آمریکایی از جمله ناسا و سازمان امنیتی هوم‌لند (Department of Homeland Security ) تهدید توفان قدرتمند را با تعبیر «کم احتمال اما با ضربه بالا» بیان کرده است.
به گزارش آنا، در سال 2013 کمپانی بیمه‌ای انگلیسی به نام Lloyd گزارشی را منتشر کرده است که در آن اشاره به برآوردهای خود در خصوص اهداف و هزینه‌های احتمالی توفان بزرگ ویرانگر کرده است. مطابق محاسبات این شرکت، بین 20 تا 40 میلیون نفر از مردم کره زمین بسته به امکان‌پذیر بودن جابه‌جایی‌های مورد نیاز جهت بازیابی منابع انرژی برق در طول زمان بین یک تا 2 سال تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. این کمپانی همچنین برآورد کرده است که هزینه بازیابی چنان رویداد بزرگی در حدود بین 600 تا 2600 میلیارد دلار خواهد بود.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید