آفتابنیوز : محمدباقر نوبخت به عنوان نماینده دولت در مخالفت با تبصره 14 پیشنهادی كمیسیون تلفیق لایحه بودجه گفته است که آنچه دولت در قانون هدفمندی یارانه ها اجرا می كند با این پیشنهاد برآورده نمیشود و منابع حاصل از این مصوبه به سمت تولید نخواهد رفت و قابلیت اجرایی ندارد.
وی تاکیده کرده، اگر این مصوبه به تایید برسد، 24 میلیون نفر از افراد كشور كه یارانه می گیرند به دلیل این كه مستحق یارانه نیستند، حذف نخواهند شد زیرا این میزان بر اساس برآوردهای وزارت تعاون ، كار و رفاه اجتماعی درست نیست.
رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور در بخشی از سخنان خود در مجلس اشاره می کند که مجموع افرادی كه در تبصره 14نام برده شده 24 میلیون نفر نیستند زیرا تمامی مواردی كه وزارت كار آنها را شناسایی كرده به 24 میلیون نفر نخواهند رسید.
این در حالی است که تاكنون سه میلیون نفر از یارانهبگیران حذف شدهاند و بقیه نیز از مجموع تجار و صاحبان مشاغل هستند كه حدود 38 هزار و 562 نفر بوده و پزشكان و نمایندگان مجلس نیز حدود 15 هزار و 822 نفر هستند.
از طرفی افرادی نیز كه بوسیله روش باز بالای 35 میلیون تومان در سال حقوق میگرفتند و توسط وزارت تعاون شناسایی شدهاند چهار میلیون و 283 هزار نفر بوده كه در مجموع افرادی كه شناسایی شدهاند هفت میلیون و 56 هزار و 52 نفر میباشند.
ساز و کار شناسایی گروههای درآمدی خانوار که از طریق 40 پایگاه اطلاعاتی انجام میشود نشان می دهد اخباری منتشر شده در مورد حذف 24 میلیون نفر یارانه علاوه بر اینکه از نظر آماری غیر مستندی است موانع بسیاری نیز در پیش رو دارد.
برای اینکار از 4 روش استفاده میشود و شاخصهایی مثل شغل، محل سکونت، معاملات ملکی و خودرو در رتبهبندی خانواری که یارانه میگیرند تأثیرگذار هستند لذا براساس پایگاههای اطلاعاتی که در اختیار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است، 23 میلیون خانوار یارانه میگیرند که این تعداد خانوار هر کدام در یکی از دهکهای اول تا دهم قرار دارند.
همینطور اشتراک این روشها، محور ارزیابی و محاسبات گروههای درآمدی است، به این معنی که مجموع درآمد خانوار و داراییهایی که دارند و در پایگاههای اطلاعاتی ثبت شده، ملاک شناسایی و حذف یارانه بگیران پردرآمد خواهد بود.
مضاف بر این تعداد و قیمت خودرو در اختیار خانوار از جمله مؤلفههایی است که مورد ارزیابی دهک قرار میگیرد. بهطور مثال خانوارهایی که خودروی بالای 100 میلیون تومان دارند وقتی مورد ارزیابی قرار میگیرند به این نکات توجه میشود که فرد چقدر باید درآمد داشته باشد که بتواند خودرویی با این قیمت خریداری کند و دیگر اینکه هزینه استهلاک آن محاسبه میشود و به صورت تخمینی برای ما مشخص میکند که این خانوار در کنار آیتمهای دیگر مثل مسکن و شغل چه امتیازی میگیرد و در کدام دهک درآمدی است.
از طرف دیگر، محل سکونت خانوار از دیگر مواردی است که در شناسایی گروههای درآمدی مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و این مورد براساس پایگاه اطلاعات محل سکونت خانوار دستهبندی شده است. بهعبارتی ارزش ریالی یک ملک 200 متری در منطقه یک تهران و ملک دیگری با همین مشخصات در منطقه 18 تهران در رتبهبندی و امتیاز خانوار مؤثر است.
تأثیر و نقش سفر خانوادهها به خارج از کشور هم یکی از این شاخصها است و اگر خانوادهای در طول سال یک سفر خارجی داشته باشد امتیاز آن چنان نیست که منجر به حذف یارانه شود اما خانوادهای که در سالهای اخیر چند سفر خارجی داشتهاند امتیاز این سفرها دهک این خانواده را به دهک بالاتر ارتقا میدهد و همین مسأله در شناسایی و حذف یارانه خانوار مورد محاسبه قرار خواهد گرفت.
براساس درآمدهای رسمی، افرادی مثل کارکنان دولت از طریق سیستمهای مالیاتی، گروه کارگران و بازنشستگان از طریق سازمانهای بیمهای در قالب روش آزمون وسع شناسایی گروههای درآمدی را انجام خواهد گرفت.
حال با وجود گستردگی تبصره 14 موانعی نیز برای شناسایی افراد وجود دارد به طوری که، دکتر نوبخت تعداد افرادی را باید از دریافت یارانه حذف شوند خیلی کمتر از 24 میلیون نفر دانست.
موانع پیش رو نیز اینکه حذف یارانه ثروتمندان نیازمند یکسری بانکهای اطلاعاتی است، حال اینکه محدودیت نظام اداری و اجتماعی در این زمینه داریم.
در ضمن شناسای افراد توسط کارشناسان، ممکن است صحت اطلاعات را مورد تردید قرار دهد یعنی تقریب آزمون وسع، از دیگر روشهاست که براساس آن داراییها و درآمد خانواری که به صورت شفاف مشخص نیست محاسبه میشود. بهطور مثال میزان درآمد و دارایی یک پزشک فوق تخصص که درآمد او در جایی ثبت نشده است بر اساس استعلام کارشناسی مشخص میشود و این ملاک ارزیابی و محاسبه قرار خواهد گرفت.
مهمتر اینکه دولت ابزاری ندارد که بتواند شناسایی کند که چه کسانی درآمد خود را در فرم یارانهها واقعی اعلام کردند و چه کسانی اطلاعات صحیحی ارائه نکرده اند.
با این وجود و بر اساس سخنان امروز دکتر نوبخت و اطلاعات وزارت تعاون و کارو امور رفاهی، افرادی که بر اساس مصوبه مجلس از دریافت یارانه محروم می شوند شامل 24 میلیون نفر نمی شود و شناسایی این تعداد افراد بر اساس تبصره 14 عملی نیست.