یک گروه پنج نفره مستندساز، حامد حجتی شاعر و روایتنویس عملیات نصب
ضریح جدید امام حسین (ع) در دو سال پیش، امیر حسامینژاد عکاس، عباس
حسیننژاد شاعر، ایدهپرداز و جانشین مدیر مجلات همشهری، من از خبرگزاری
فارس و یک مدیر و رابط هماهنگ کننده، به دعوت مسئولان فرهنگی حرم مطهر حضرت
ابوالفضل (ع)، اکیپ 10 نفره رسانهای ایران را تشکیل میدهند.
به گزارش فارس، ناهار
را خورده و نخورده با کارتهای ویژهای که به گردن آویختهایم، از «باب
العلقمی» وارد آستان مقدس عباسی میشویم در حالیکه دوربینهای عکاسی و
فیلمبرداری و وسایل و تجهیزات مرتبط را هم با همین مجوز با خود آوردهایم.
پس
از ورود به صحن، به سمت ورودی شرقی حرم میرویم که جمعیت زیادی به التماس
ایستادهاند که برای لحظاتی هم که شده اجازه یابند تا ضریح جدید را ببینند.
وارد
که میشویم، ضریح جدید با زیبایی خیرهکنندهاش چون خورشیدی تلألو و ما را
مسحور میکند و اصلاً یادمان میرود که برای چه آنجا هستیم. دقایق زیادی
میگذرد و سر آخر «حیدر» راهنمای عراقیمان میگوید: «زود باشید عجله کنید.
وسایلتان را باز و آماده کنید؛ 20 دقیقه بیشتر وقت ندارید.»
یکی
از شبکههای تلویزیونیِ احتمالاً عراقی در حال مصاحبه با یکی از مسئولان
ساخت و نصب ضریح است که جوانی زیر 30 سال به نظر میرسد. باید تا پایان ضبط
مصاحبه، شروع کار را به تأخیر بیندازیم.
عملیات باز کردن ضریح
قدیمی که بیش از پنجاه سال حبل المتین عاشقان قمر منیر بنیهاشم بوده است،
در 13 اسفندماه سال گذشته کلید خورد و نخستین قطعه از ضریح جدید در دهم
جمادیالثانی یعنی درست اولین روز فروردین و بهار امسال نصب شد و آخرین
قطعه نیز که گلدان چهارم بالای سر ضریح باشد اوایل همین هفته به دست آیت
الله سید احمد الصافی متولی شرعی این عَتَبه نصب شد تا عملاً کار نصب ضریح
جدید 45 روزه به پایان برسد.
بچهها کار فیلم و تصویر را شروع کردهاند هر چند، گاه پردهای از اشک عدسی چشمانشان را میپوشاند.
ضریح
جدید تماماً توسط هنرمندان و صنعتگران عراقی و در کارگاههای حرم مطهر
عباسی ساخته شده و در حقیقت اولین نمونهای است که توسط دلدادگان عراقی
حضرات معصومین علیهم السلام ساخته و پرداخته شده است.
یکی
از دست اندر کاران ساخت ضریح، از برخی اظهار نظرها مبنی بر اینکه این
عملیات با نظارت یا اشراف غیر عراقیها بوده است گلایه میکند و میگوید
این سخنان موجب کدورت زحمتکشان و هنرمندان عراقی میشود.
کارگرها در
ساعات باقیمانده به رونمایی، آخرین کارهای خود را انجام میدهند: دو کارگر
در ورودی و نقرهای ضریح را باز کردهاند و دارند با دریل، آخرین
محکمکاریها را بر روی آن انجام میدهند. و با چه دلسوزیی هم. یک کارگر هم
سوار بر بالابر مخصوص، دارد غبارهای روی لوستر بسیار بزرگ بالای سر ضریح
را با دستگاه مکنده پاک میکند.
دو سه کارگر هم با وسواس بسیار، روی
آینهکاریهای اطراف محوطه را که گرد و خاک ناشی از عملیات ساخت روی آنها
نشسته است، پاک میکنند.
بر سقف هر کدام از چهار طرف ورود به محوطه
هم 2 چراغ قرمز رنگ به شکل کف دست تعبیه شده است. دور تا دور بالای ضریح،
چهار گلدان میناکاری بزرگ نصب شده و بین آنها 60 برگ گل و بته طلایی که «یا
قمر بنی هاشم» بر آن نقش بسته است.
بر بالاترین بخش ضریح هم، دور
تا دور، سوره «هل اتی» در زمینه آبی کتیبه شده است و در نوار زیر آن بر روی
طلاکاریها، سه سوره حمد، والضحی، قدر و آیات 23 به بعد سوره مطففین (ان
الابرار لفی نعیم...) به ترتیب از ضلع جنوبی به چپ، حک شده است.
خوشنویسی
آیات و اشعار دور ضریح هم کار 3 تن از خطاطان شهیر عراق روضان بهیه، فراس
عباس البغدادی و احمد ناجی است که انصافاً بسیار زیبا و چشمنواز است.
ضریح
جدید از لحاظ طرح و نقوش، مطابق با ضریح قبلی ساخته شده اما مقاومت و مواد
به کار رفته در آن، گاه تا 10 برابر ضریح قبلی افزایش یافته است.
قصیده
مرحوم آیتالله سید محمدجمال الهاشمی هم در ضریح جدید بالای پنجرهها در
زمینه آبی لاجوردی، کتیبه شده است. این قصیده زیبا با این مصرع شروع
میشود: «ضَریحُکَ مَفزَعُنَا الاَمْنَعُ بِهِ کُلُّ نازِلَةٍ تَدفَع»
(ضریح شما پناهگاه محکمی است که هر بلایی که بر ما نازل میشود را دفع
میکند).
ضریح جدید هم 14 پنجره دارد؛ ضلعهای شمالی و جنوبی هر
کدام 4 پنجره و شرقی و غربی هر کدام 3 پنجره. در نقرهای ورود به ضریح، در
ضلع شرقی آن تعبیه شده که بالای آن این آیه شریفه نقش بسته است: اُدخُلوها
بِسَلامٍ آمِنینَ و زیر آن هم آمده است: ساخت این ضریح شریف در شهر کربلا و
در کارگاههای عتبه مقدس عباسی در سال 1437 هجری نبوی شریف انجام یافت.
البته یک دو بیتی جدید از سید عبدالستار الحسنی جزو ارزش افزودههای ضریح جدید است که ماده
تاریخ ساخت آن را ذکر کرده است. ضریح مطهر مستطیلی است که طول آن 6 متر و 700 سانتیمتر و عرض آن 4/5 متر است.
این
ضریح در مساحت 120 متر مربعی حرم مطهر عباسی نصب شده با این توضیح که
تمامی زیرسازی و فونداسیون آن هم نو شده است با سنگهای مرمر نفیس جدیدی که
ابعاد آن 3× 60 × 40 است.
حیدر رو میکند به گروه ایرانی و میگوید: قرار بود 20 دقیقه کار کنیدها؛ الان شده یک ساعت!
دو تا از عکاسها بالای بالابر حرم دارند از عکس و فیلم میگیرند و سعی میکنند این تذکر را نشنیده بگیرند.
با این حال بقیه با اکراه مشغول جمع کردن و بستن وسایلشان میشوند.
چند
مقام نظامی هم وارد شده و گوشهای نماز میخوانند. به یکی از دست
اندرکاران میگویم اینها خیلی مهمند؟ میگوید: مهمتر از اینها و کله
گندههای سیاسی و نظامی تا پنج شش روز پیش میآمدند و از اینجا بازدید
میکردند. البته از این خط جلوتر به کسی اجازه ندادیم جلوتر بیایند.
میپرسم: حضرت آیتالله سیستانی هم آمدند؟ میگوید خودشان نه؛ اما پسرشان را به نمایندگی فرستادند.
دیگر
تقریباً زمان خداحافظی است. دلمان نمیآید اینجا را ترک کنیم. هر چند که
سعادت داشتهایم دور تا دور ضریح مطهر را بگردیم و زیارت کنیم و با تسامح
عزیزان عراقی کنار آن نماز بخوانیم...
با
چشم اشکبار از حرم مطهر خارج میشویم در حالی که بیرون، زنان و مردان
زیادی بخصوص زائرانی که در زمان افتتاح در کربلا حضور ندارند مشغول التماس
به مأموران هستند تا اجازه دهند فقط نیم نگاهی به داخل بیندازند. میپرسم
اصلاً راهشان نمیدهند؟ میگوید: چرا هر چند مدت، چند نفر را برای چند
دقیقه به داخل راه میدهند.
بیرون با مانیتورهای بزرگ داخل صحن و
نیز در بینالحرمین فیلمهای مستند باز کردن ضریح قدیمی و نصب ضریح جدید را
نشان میدهند که جمعیت بسیاری را مجذوب کرده است.
البته این اشتیاق
را هم پایانی است؛ اگر سعادت ماندن در کربلا را داشته باشند امشب (چهارشنبه
شب) همزمان با شب میلاد امیرالمؤمنین پدر بزرگوار امت و پدر خود حضرت، بعد
از نماز جماعت مغرب و عشا طی مراسم باشکوهی ضریح جدید به بهرهبرداری
میرسد.
تعداد زیادی از شخصیتهای سیاسی و دینی عراق و کشورهای
اسلامی در این مراسم شرکت دارند که از جمهوری اسلامی ایران، آیتالله رئیسی
متولی جدید آستان قدس رضوی یکی از آنهاست.