« شه له کینه » غذایی بهاری و سنتی و سازگار با ذائقه ی ایلامی ها /تصاویر
یکی از غذاهای بومی ، محلی و سنتی مورد علاقه ایلامی ها که
عمدتاً در فصل بهار تناول می شود « شه له کینه » بوده که بسیاری از مردم
این استان با سلیقه های خاصی آن را در این فصل مصرف می کنند.
« شه له کینه » غذای پرچرب و خوشمزه ایلامی ها
«
شه له کینه » که نوعی نان و یا فتیر خوشمزه و پرچرب خاص ایلامی ها و برخی
دیگر از مناطق غرب کشور است بخاطر راحت درست شدن خمیر آن و دسترسی آسان به
مواد اولیه در شهرستانهای مختلف استان در فصل بهار و گاهاً فصلهای دیگر با
علاقه خاصی تهیه شده و مصرف می شود.
این غذا که بیشتر مواقع بصورت
عصرانه تهیه و مصرف می شود در بین مردم این استان علاقه مندان بسیاری داشته
و البته بصورتهای گوناگون تهیه می شود.
در فصل بهار و همزمان با آغاز
تعطیلات نوروزی و بعد از آن ،ایلامی هایی که برای گذراندن تعطیلات به دامن
کوهستانهای این استان می روند معمولا یکی از غذاهایی که در این روزها تهیه و
مصرف می شود نان پرچرب « شه له کینه » بوده که می شود گفت در بین همه مردم
این استان علاقه مندان خود را دارد.
مواد اولیه و روش تهیه « شه له کینه »
مهم
ترین ماده تشکیل دهنده این غذا و یا نان محلی همان آرد معمولی بوده که
ابتدا بصورت خمیر در آمده و در ادامه مواد گوناگونی به آن اضافه می شود.
یکی
از ویژگیهای خمیر « شه له کینه » همانطور که از نام آن نیز پیداست شل و
آبکی بودن خمیر آن است و آنهم به این خاطر بوده که به راحتی روی ساج پهن
شود.
پس از تهیه خمیر و ورز دادن کامل آن مواد دیگری همانند زردچوبه،
رازیانه ، نمک و گاها روغن نیز به آن اضافه می شود و در ادامه تقریبا به
روش نان معمولی روی ساجی که روی اجاق یا آتش هیزم قرار دارد و سطح آن با
روغن چرب شده است پهن می شود.
پس از مدتی و یک بار زیر و روی کردن این
نان ، از روی ساج برداشته شده و تقریبا آماده مصرف شدن است. زمانی که از
روی ساج برداشته می شود مواد اصلی دیگری همانند روغن محلی و شکر به آن
اضافه شده و در این هنگام آماده مصرف کردن است.
در برخی از نقاط استان ایلام علاوه بر شکر و روغن محلی مواد شیرین دیگری همانند شیره ی خرما و گاهاً عسل نیز به ان افزوده می شود.
این نوع نان و غذا عمدتاً به عنوان عصرنانه و دسته جمعی و معمولا در فضای آزاد بهاری با لذت خاصی مصرف می شود.
نامهای دیگر « شه له کینه »
در
استانهای کردستان و کرمانشاه شبیه همین « شه له کینه » تهیه شده و البته
با نوعی گیاه خوراکی کوهستان به نام پیرچک و بازهم روی ساج محلی پخته می
شود و روغن محلی هم گاها به آن اضافه می شود.
« شه له کینه » در برخی از نقاط استان ایلام نامهای دیگری همانند چه زه نک یا چزینک برای آن بکار برده می شود.
این
نامها عمدتاً در شهرستانهای بدره ، دره شهر، آبدانان و دهلران بکار برده
می شود و البته مواد و شکل آن به همان روشی تهیه می شود که در دیگر نقاط
استان ایلام تهیه می شود.
طعم خاص « شه له کینه » در زیر سیاه چادر
بدون شک خوشمزه ترین و با کیفیت ترین نوع « شه له کینه »همانی است که در زیر سیاه چادرهای عشایری پخته می شود.
این را یکی از پیرمردهایی که به همراه خانواده اش به دامنه های سرسبز کبیرکوه در حوالی کلم در شهرستان بدره آمده است می گوید.
م-نیازی با
بیان اینکه عشایر ایلام از قدیم الایام در زیر سیاه چادرهای خود این نوع
غذا را به عنوان نهار، شام یا عصرانه تهیه و مصرف کرده اند می گوید:از
آنجایی که ایننان محلی با روغن حیوانی و گاها دوشاب یا عسل میل می شود یکی
از غذاهای مقوی نیز در بین عشایر بوده است.
با اطلاعاتی که از عادات
غذایی عشایر به دست می آورم متوجه می شوم از آنجایی که این عشایر در طول
روز چند بار اقدام به پخت نان می کنند ،بعد از پخت نان و زمانی که ساج یا
تنور آنها داغ داغ است با خمیری که قبلا تهیه کرده اند « شه له کینه » پخت
می کنند.
آنها که خود تولید کننده بهترین نوع روغن حیوانی و محلی هستند
این نوع غذا را با کیفیت بسیار مناسب و خوشمزه هم برای مصرف خانواده خود و
هم برای مهمانان تهیه می کنند.
« شه له کینه » در گذشته های دور
معمولایک غذای روستایی ، عشایری و شاید هم تشریفاتی بوده است اما در سالهای
اخیر با رونق گرفتن سفرهای کوهستانی و اقامت های چند روزه مردم شهری و یا
روستایی در کوهستانها و زیر چادر این نان وغذای محلی بار دیگر رونق گرفته و
محبوبیت خاصی بین مردم پیدا کرده است . در واقع مردم بار دیگر و ذائقه خود
را با این نان خوشمزه ی دیرینه وفق داده اند.
با سلام ما در شهرستان بهبهان ( بخش زیدون )هم این نان را درست می کنیم که نام آن ( شل شلک) می باشد . خیلی جالب بود 
