مديركل دفتر مهندسي سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور به« ايران» خبر داد:
افزايش سطح جنگلهاي شمال در ده‌سال گذشته
رضا بياني مديركل دفتر مهندسي و مطالعات سازمان جنگل‌ها و مراتع روز چهارشنبه در گفت‌و‌گو با روزنامه ايران اعلام كرد كه با اجراي برنامه هاي اين سازمان، سطح جنگلهاي شمال در 10 سال گذشته نه تنها كاهش نيافته بلكه افزايش يافته است.
آفتاب‌‌نیوز : اين روزنامه نوشت: در حالي كه سازمان محيط زيست و گروه‌هاي غيردولتي محيط زيستي بيش از دو سال است كه براي كسب موافقت دولت يازدهم نسبت به توقف بهره برداري تجاري از جنگلهاي شمال به‌منظور مقابله با تخريب جنگل تلاش مي‌كنند تا طرح استراحت جنگل را براي يك دوره زماني 5 يا 10 ساله به اجرا درآورند، سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور اعلام مي‌كند كه مساحت جنگلهاي شمال در مقايسه با 10 سال گذشته حدود 137 هزار هكتار افزايش هم داشته است.
رضا بياني، مديركل دفتر مهندسي و مطالعات سازمان جنگل‌ها و مراتع در گفت‌و‌گو با «ايران» تأكيد مي‌كند بر اساس آخرين مطالعات سنجش از دور و بررسي تصاوير ماهواره‌اي اين افزايش سطح صرفاً به لحاظ كمي است و در بحث كيفي وارد نشده است.
او معتقد است: آنچه امروز باعث افزايش سطح جنگلهاي شمال شده دقت بالاي آخرين نقشه برداري صورت گرفته درمقايسه با دوره‌هاي قبل است چرا كه در اين دوره تماماً از تصاوير ماهواره‌اي به جاي عكس‌هاي هوايي استفاده شده و جنگلكاري‌هاي وسيع صورت گرفته در دهه 70 نيز اكنون به ثمر نشسته، ضمن اينكه ضريب حفاظت و مديريت در طرح‌هاي جنگلداري نيز افزايش يافته است.
اما آيا واقعاً چنين است؟ اينكه مشاهدات عيني و هشدارهاي متعدد سازمان حفاظت محيط زيست و استادان دانشگاهي را باور كنيم يا آمار سازمان جنگل‌ها را، موضوع ديگري است كه به نظر مي‌رسد مسئولان اين سازمان حاضرند براي راستي آزمايي آمارهاي ارائه شده، نقشه‌هاي تهيه شده را در اختيار كارشناسان قرار دهند تا مشخص شود اساساً اين افزايش سطح در چه مناطقي و به چه شكلي رخ داده است.
تصور اينكه با وجود رشد شتابناك تخريب جنگلهاي شمال و عريان شدن بسياري از عرصه‌هاي جنگلي كشور از پوشش درختي و تبديل آن به ويلا، شهرك و زمين‌هاي كشاورزي، حالا سازمان جنگل‌ها و مراتع اعلام مي‌كند در يك دهه گذشته شاهد افزايش سطح جنگل در شمال ايران هم بوديم كمي سخت به نظر مي‌رسد.
اكنون اين پرسش به قوت خود باقي است كه در 10 سال گذشته كه 8 سال آن در دولت نهم و دهم قرار داشت چه اتفاقي افتاده كه با وجود آن همه تخريب‌هاي صورت گرفته از پيش از اين دوره و نيز دوره 8 ساله گذشته، ناگهان مساحت جنگل‌ها افزايش هم يافته است! مديركل دفتر مهندسي سازمان جنگل‌ها در گفت‌و‌گو با «ايران» به بخشي از اين سؤالات پاسخ داده و آمادگي خود را براي پاسخگويي و ارائه مستندات شفاف تر به كارشناسان و مراكز تحقيقاتي اعلام كرده است.
مساحت واقعي جنگلهاي شمال
زنده ياد كريم ساعي بنيانگذار علم جنگلباني در ايران، در ابتداي دهه 20 شمسي، مساحت جنگلهاي شمال را حدود سه ميليون و 400 هزار هكتار و مساحت كل جنگلهاي ايران را بالغ بر 18 ميليون هكتار اعلام مي‌كند. رقمي كه در سالهاي اخير بشدت كاهش يافته و بر اساس آمار فائو در سال 2011 از آن 18 ميليون هكتار تنها 11 ميليون و از مساحت جنگلهاي شمال نيز حدود 8/1 ميليون هكتار باقي مانده كه آن هم به گفته بسياري از كارشناسان اين سازمان و سازمان محيط زيست بيش از يك سوم آن جنگلهاي مخروبه است. علي ايحال از دهه 20 تاكنون مبناي قضاوت بسياري از كارشناسان و حتي سازمان حفاظت محيط زيست از تخريب جنگلهاي كشور در چند دهه گذشته اشاره به همين آمار مهندس كريم ساعي بوده كه وضعيت فعلي را با وضعيت دهه 20 مي‌سنجند.
با اين حال رضا بياني، مديركل دفتر مهندسي سازمان جنگل‌ها و مراتع به «ايران» مي‌گويد: زنده ياد ساعي در مرداد 1321 در گزارشي با عنوان «شمه‌اي در مورد جنگلهاي ايران» اين آمار را ارائه مي‌كند ولي اين صرفاً يك برآورد بوده چون نامه‌هاي موجود از وزير كشاورزي وقت در دهه 1330 كه هم اكنون در بين اسناد سازمان جنگل‌ها موجود است نشان مي‌دهد كه تا آن زمان براي تهيه اين آمار از سيستم نقشه برداري استفاده نشده بوده چرا كه اين امر هزينه بر بوده و ايران قادر به تهيه عكس‌هاي هوايي نبوده‌است.
به گفته او «سابقه تهيه نخستين نقشه جنگلهاي شمال كشور به دهه 30 برمي‌گردد. در سال 1334 تا 1336 كه مقارن با آمدن اولين گروه كارشناسان فائو به ايران بود به درخواست «بنگاه جنگل» اولين سري عكس‌هاي هوايي توسط يك گروه امريكايي به نام راجرز در محدوه 3 ميليون و 400 هزار هكتار از شمال ايران انجام شد. بر اساس اين عكس ها، حدود 82 برگ نقشه با مقياس 1:50000 به صورت پلاني متريك از گليداغي تا اسالم تهيه شد كه از اين ميزان، مساحت جنگلهاي شمال حدود 2 ميليون و 88 هزار و 590 هكتار تعيين شد. ضمن اينكه در عكسبرداري هوايي اين دوره برخي مناطق مرزي به دليل اينكه كشور شوروي سابق اجازه عكسبرداري نمي‌داد، از اين مطالعات جا ماند.»
بياني مي‌افزايد: حالا اينكه امروز بسياري از افراد اشاره مي‌كنند سطح جنگلهاي شمال ايران بالاي سه ميليون هكتار بوده و حالا اينقدر شده اصلاً اين‌طور نيست چون عمليات عكسبرداري در حدود سه ميليون هكتار از شمال انجام شد كه لزوماً همه اين محدوده جنگل نبوده و نقشه‌هاي تهيه شده كه به صورت كاغذي هم بود و بسياري از استادان امروزي همچون دكتر جوانشير و پروفسور دالكي هم درتهيه آماربرداري زميني اين پروژه نقش داشته‌اند مساحت جنگل را 2 ميليون و 88 هزار و 590 هكتار اعلام كردند.
او خاطرنشان مي‌كند: در سال 1346 نيز دومين سري عكسبرداري هوايي توسط يك گروه پرواز ايراني از سازمان نقشه برداري در مقياس 1:20000 انجام شد و محدوده عكسبرداري باز هم مثل دفعه قبل بود و كارشناسان سازمان جنگل‌ها بر اساس اين عكس‌ها 299 برگ نقشه جنگل در مقياس 1:25000 تهيه كردند كه مساحت جنگلهاي شمال را در اين دوره يك ميليون و 989هزار و 458 هكتار نشان مي‌داد.
آمارهاي اين دوره بيشترين سطح تخريب را در فاصله همين يك دهه نشان مي‌دهد كه تخريب‌هاي صورت گرفته نيز عمدتاً شامل كاهش 90 هزار هكتاري در بخش جنگلهاي جلگه‌اي به دليل دسترسي نداشتن مردم به سوخت فسيلي و زغال‌گيري و كف بري درختان صورت مي‌گرفت. از سوي ديگر در همين زمان كارشناسان فائو پيشنهاد اجراي طرح‌هاي آگروفارستري را در جنگلهاي مخروبه داده بودند و شايد يكي از دلايل كاهش سطح جنگل‌ها همين توسعه كشاورزي در جنگلهاي مخروبه بود كه منجر به محو شدن همان اندك جنگلهاي مخروبه شد.
از اين سال تا سال 1373 عملاً نقشه برداري ديگري صورت نگرفت تا اينكه سومين سري عكس‌هاي هوايي در اين سال با مقياس 1:20000 توسط سازمان نقشه برداري صورت گرفت وحدود 272 برگ نقشه توليد شد كه مساحت جنگل را يك ميليون و 847 هزار و 886 هكتار نشان مي‌داد.
به گفته اين مقام مسئول در سال 1382 چهارمين سري نقشه برداري از جنگلهاي شمال انجام گرفت و 279 برگ نقشه‌هاي جديد تهيه شد و مساحت جنگلهاي با تاج پوشش يك تا 100 درصد، يك ميليون و 936 هزار هكتار برآورد شد.
بياني علت اين افزايش سطح را رويكرد حفاظتي سازمان و جنگلكاري‌هاي سالهاي گذشته عنوان مي‌كند كه بخشي از آن به ثمر رسيده بود اما شايد واقعيت اين باشد كه با گذشت زمان و صرفنظر از افت كيفي جنگلهاي كشور، سازمان مسئول تنها تعاريف خود را از جنگل با تعاريف رايج دنيا و فائو مجزا كرد به‌طوري كه مناطقي كه تاج پوشش درختي بين 5 تا 10 درصد هم داشتند در زمره جنگل‌ها قرار گرفت!
افزايش سطح جنگل در يك دهه گذشته
مديركل دفتر مهندسي در ادامه تأكيد مي‌كند: در سال 1394 با بهره‌گيري از تصاوير ماهواره لندست 2015، تصاوير ماهواره استر 2013، نقشه‌هاي قبلي مربوط به سال 1384 و بازديد‌هاي ميداني و تصاوير به روز گوگل، كل محدوده جنگلهاي شمال مورد مطالعه قرار گرفت و اين بار حتي نقاط مرزي هم كه پيشتر در عمليات نقشه برداري از مطالعات ما جا مي‌ماند به صورت دقيق ارزيابي شد. بدين ترتيب مساحت جنگلهاي با تاج پوشش بالاي 5 درصد حدود 2 ميليون و 73 هزار و 386 هكتار تعيين شد كه 2 ميليون و چهار هزار هكتار آن تاج پوشش بالاي 10 درصد دارد.
او مي‌افزايد: از سال 1334 تا 1373 يعني در يك بازه زماني 39 ساله حدود 240 هزار و 704 هكتار از سطح جنگلهاي هيركاني كاهش يافت اما از اين سال به بعد شاهد افزايش 225 هزار و 500 هكتاري جنگلهاي شمال بوديم. بنابراين در اين 60 سال مي‌توان گفت كلاً 15 هزار و 204 هكتار كاهش سطح داشتيم كه براي هر سال اين رقم معادل 253 هكتار كاهش مساحت مي‌شود.
اين مقام يادآور مي‌شود: تغيير رويكرد سازمان به سمت جنگلداري همگام با طبيعت، كاهش سطح بهره برداري‌هاي تجاري و طرح‌هاي صيانتي، دقت بالاي تصاوير ماهواره‌اي نسبت عامل اصلي اين افزايش سطح بوده ضمن اينكه در عكس‌هاي هوايي سالهاي گذشته برخي مناطق جنگلي به دليل زمان نامناسب عكسبرداري هوايي زير ابرها مانده و از مطالعات حذف شده و بخشي ديگر نيز در مناطق مرزي هرگز جزو آمار لحاظ نشد اما حالا با تصاوير ماهواره‌اي اين نقيصه برطرف شده است.
بياني با اشاره به رشد تخريب جنگل‌ها مي‌گويد: ما نمي‌توانيم منكر تخريب شويم اما مي‌گوييم سرعت افزايش سطح جنگل در شمال از سرعت تخريب بالاتر رفته است. او درباره مساحت جنگلهاي زاگرس نيز گفت: چون در يك سال گذشته بحث جنگلهاي شمال خيلي مطرح بود فعلاً اين كار را براي جنگلهاي شمال انجام داديم و هنوز در مورد ساير جنگلهاي كشور كار جديدي صورت نگرفته اما براساس آمارهاي 10 سال گذشته مساحت جنگلهاي زاگرس حدود 5 ميليون و 400 هزار هكتار، جنگلهاي خليج عماني حدود يك ميليون و 200 هزار هكتار و ايرانوتوراني نيز 4 ميليون و 600 هزار هكتار است.
او خاطرنشان مي‌كند: دفتر مهندسي سازمان با استفاده ازتصاوير ماهواره‌اي امكان پايش روزانه گرد و غبار، آتش سوزي‌ها و حتي سيل را هم دارد و بر اين اساس نقشه مناطق حساس به آتش سوزي براي استان‌هاي گيلان، فارس و گلستان با استفاده از نقشه گرماي زمين تهيه شده و در اختيار يگان حفاظت استان‌ها قرار گرفته و انتظار مي‌رود در سال جاري با داشتن اين اطلاعات بتوانيم از زمان و مكان آتش سوزي‌ها بهتر مطلع شده و حتي از وقوع حريق‌هاي ديگر جلوگيري كنيم.
تخريب جنگل براي انتقال آب خزر
اين مقام در واكنش به اينكه اخيراً دبير شبكه زيست محيطي مازندران از تخريب قريب الوقوع 94 هكتار از جنگلهاي شمال براي اجراي طرح انتقال آب خزر به سمنان خبر داده، مي‌گويد: اصلاً بحث 94 يا 96 هكتار اينجا مطرح نيست. ابعاد تخريب خيلي بيشتر خواهد بود اگر اين طرح اجرايي شود. چون عمق جنگل در اين منطقه حدود 5 كيلومتر است و چون هنوز نقشه دقيق مسير طرح را به ما نداده‌اند ما نمي‌دانيم دقيقاً چقدر جنگل در قالب اين طرح عمراني از بين مي‌رود. با اين حال در تاريخ 25 اسفند ماه سال گذشته نامه‌اي از سوي رئيس سازمان جنگل‌ها براي خانم دكتر ابتكار ارسال شد و از ايشان خواستيم تا نقشه تمامي طرح هايي كه در كميته ارزيابي اثرات محيط زيستي طرح‌ها تأييد مي‌كنند براي بررسي ابعاد تخريب جنگل به ما بدهند تا ما با استفاده از امكان بهره‌گيري از تصاوير ماهواره‌اي به روز كه فعلاً برايمان ميسر شده، وسعت تخريب‌ها را روي نقشه پياده كنيم كه هنوز پاسخي از سازمان محيط زيست دريافت نشده است.
او مي‌افزايد: ببينيد امروز بر اساس ارزشگذاري اقتصادي كه براي جنگلهاي شمال انجام شده، هر هكتار جنگل معادل 660 ميليون تومان ارزش زيست محيطي و اقتصادي به لحاظ زمين دارد و اميدواريم اين مهم در اجراي پروژه‌هاي عمراني لحاظ شود.
رضا بياني، مديركل دفتر مهندسي و مطالعات سازمان جنگل‌ها و مراتع در گفت‌و‌گو با «ايران» تأكيد مي‌كند بر اساس آخرين مطالعات سنجش از دور و بررسي تصاوير ماهواره‌اي اين افزايش سطح صرفاً به لحاظ كمي است و در بحث كيفي وارد نشده است.
او معتقد است: آنچه امروز باعث افزايش سطح جنگلهاي شمال شده دقت بالاي آخرين نقشه برداري صورت گرفته درمقايسه با دوره‌هاي قبل است چرا كه در اين دوره تماماً از تصاوير ماهواره‌اي به جاي عكس‌هاي هوايي استفاده شده و جنگلكاري‌هاي وسيع صورت گرفته در دهه 70 نيز اكنون به ثمر نشسته، ضمن اينكه ضريب حفاظت و مديريت در طرح‌هاي جنگلداري نيز افزايش يافته است.
اما آيا واقعاً چنين است؟ اينكه مشاهدات عيني و هشدارهاي متعدد سازمان حفاظت محيط زيست و استادان دانشگاهي را باور كنيم يا آمار سازمان جنگل‌ها را، موضوع ديگري است كه به نظر مي‌رسد مسئولان اين سازمان حاضرند براي راستي آزمايي آمارهاي ارائه شده، نقشه‌هاي تهيه شده را در اختيار كارشناسان قرار دهند تا مشخص شود اساساً اين افزايش سطح در چه مناطقي و به چه شكلي رخ داده است.
تصور اينكه با وجود رشد شتابناك تخريب جنگلهاي شمال و عريان شدن بسياري از عرصه‌هاي جنگلي كشور از پوشش درختي و تبديل آن به ويلا، شهرك و زمين‌هاي كشاورزي، حالا سازمان جنگل‌ها و مراتع اعلام مي‌كند در يك دهه گذشته شاهد افزايش سطح جنگل در شمال ايران هم بوديم كمي سخت به نظر مي‌رسد.
اكنون اين پرسش به قوت خود باقي است كه در 10 سال گذشته كه 8 سال آن در دولت نهم و دهم قرار داشت چه اتفاقي افتاده كه با وجود آن همه تخريب‌هاي صورت گرفته از پيش از اين دوره و نيز دوره 8 ساله گذشته، ناگهان مساحت جنگل‌ها افزايش هم يافته است! مديركل دفتر مهندسي سازمان جنگل‌ها در گفت‌و‌گو با «ايران» به بخشي از اين سؤالات پاسخ داده و آمادگي خود را براي پاسخگويي و ارائه مستندات شفاف تر به كارشناسان و مراكز تحقيقاتي اعلام كرده است.
مساحت واقعي جنگلهاي شمال
زنده ياد كريم ساعي بنيانگذار علم جنگلباني در ايران، در ابتداي دهه 20 شمسي، مساحت جنگلهاي شمال را حدود سه ميليون و 400 هزار هكتار و مساحت كل جنگلهاي ايران را بالغ بر 18 ميليون هكتار اعلام مي‌كند. رقمي كه در سالهاي اخير بشدت كاهش يافته و بر اساس آمار فائو در سال 2011 از آن 18 ميليون هكتار تنها 11 ميليون و از مساحت جنگلهاي شمال نيز حدود 8/1 ميليون هكتار باقي مانده كه آن هم به گفته بسياري از كارشناسان اين سازمان و سازمان محيط زيست بيش از يك سوم آن جنگلهاي مخروبه است. علي ايحال از دهه 20 تاكنون مبناي قضاوت بسياري از كارشناسان و حتي سازمان حفاظت محيط زيست از تخريب جنگلهاي كشور در چند دهه گذشته اشاره به همين آمار مهندس كريم ساعي بوده كه وضعيت فعلي را با وضعيت دهه 20 مي‌سنجند.
با اين حال رضا بياني، مديركل دفتر مهندسي سازمان جنگل‌ها و مراتع به «ايران» مي‌گويد: زنده ياد ساعي در مرداد 1321 در گزارشي با عنوان «شمه‌اي در مورد جنگلهاي ايران» اين آمار را ارائه مي‌كند ولي اين صرفاً يك برآورد بوده چون نامه‌هاي موجود از وزير كشاورزي وقت در دهه 1330 كه هم اكنون در بين اسناد سازمان جنگل‌ها موجود است نشان مي‌دهد كه تا آن زمان براي تهيه اين آمار از سيستم نقشه برداري استفاده نشده بوده چرا كه اين امر هزينه بر بوده و ايران قادر به تهيه عكس‌هاي هوايي نبوده‌است.
به گفته او «سابقه تهيه نخستين نقشه جنگلهاي شمال كشور به دهه 30 برمي‌گردد. در سال 1334 تا 1336 كه مقارن با آمدن اولين گروه كارشناسان فائو به ايران بود به درخواست «بنگاه جنگل» اولين سري عكس‌هاي هوايي توسط يك گروه امريكايي به نام راجرز در محدوه 3 ميليون و 400 هزار هكتار از شمال ايران انجام شد. بر اساس اين عكس ها، حدود 82 برگ نقشه با مقياس 1:50000 به صورت پلاني متريك از گليداغي تا اسالم تهيه شد كه از اين ميزان، مساحت جنگلهاي شمال حدود 2 ميليون و 88 هزار و 590 هكتار تعيين شد. ضمن اينكه در عكسبرداري هوايي اين دوره برخي مناطق مرزي به دليل اينكه كشور شوروي سابق اجازه عكسبرداري نمي‌داد، از اين مطالعات جا ماند.»
بياني مي‌افزايد: حالا اينكه امروز بسياري از افراد اشاره مي‌كنند سطح جنگلهاي شمال ايران بالاي سه ميليون هكتار بوده و حالا اينقدر شده اصلاً اين‌طور نيست چون عمليات عكسبرداري در حدود سه ميليون هكتار از شمال انجام شد كه لزوماً همه اين محدوده جنگل نبوده و نقشه‌هاي تهيه شده كه به صورت كاغذي هم بود و بسياري از استادان امروزي همچون دكتر جوانشير و پروفسور دالكي هم درتهيه آماربرداري زميني اين پروژه نقش داشته‌اند مساحت جنگل را 2 ميليون و 88 هزار و 590 هكتار اعلام كردند.
او خاطرنشان مي‌كند: در سال 1346 نيز دومين سري عكسبرداري هوايي توسط يك گروه پرواز ايراني از سازمان نقشه برداري در مقياس 1:20000 انجام شد و محدوده عكسبرداري باز هم مثل دفعه قبل بود و كارشناسان سازمان جنگل‌ها بر اساس اين عكس‌ها 299 برگ نقشه جنگل در مقياس 1:25000 تهيه كردند كه مساحت جنگلهاي شمال را در اين دوره يك ميليون و 989هزار و 458 هكتار نشان مي‌داد.
آمارهاي اين دوره بيشترين سطح تخريب را در فاصله همين يك دهه نشان مي‌دهد كه تخريب‌هاي صورت گرفته نيز عمدتاً شامل كاهش 90 هزار هكتاري در بخش جنگلهاي جلگه‌اي به دليل دسترسي نداشتن مردم به سوخت فسيلي و زغال‌گيري و كف بري درختان صورت مي‌گرفت. از سوي ديگر در همين زمان كارشناسان فائو پيشنهاد اجراي طرح‌هاي آگروفارستري را در جنگلهاي مخروبه داده بودند و شايد يكي از دلايل كاهش سطح جنگل‌ها همين توسعه كشاورزي در جنگلهاي مخروبه بود كه منجر به محو شدن همان اندك جنگلهاي مخروبه شد.
از اين سال تا سال 1373 عملاً نقشه برداري ديگري صورت نگرفت تا اينكه سومين سري عكس‌هاي هوايي در اين سال با مقياس 1:20000 توسط سازمان نقشه برداري صورت گرفت وحدود 272 برگ نقشه توليد شد كه مساحت جنگل را يك ميليون و 847 هزار و 886 هكتار نشان مي‌داد.
به گفته اين مقام مسئول در سال 1382 چهارمين سري نقشه برداري از جنگلهاي شمال انجام گرفت و 279 برگ نقشه‌هاي جديد تهيه شد و مساحت جنگلهاي با تاج پوشش يك تا 100 درصد، يك ميليون و 936 هزار هكتار برآورد شد.
بياني علت اين افزايش سطح را رويكرد حفاظتي سازمان و جنگلكاري‌هاي سالهاي گذشته عنوان مي‌كند كه بخشي از آن به ثمر رسيده بود اما شايد واقعيت اين باشد كه با گذشت زمان و صرفنظر از افت كيفي جنگلهاي كشور، سازمان مسئول تنها تعاريف خود را از جنگل با تعاريف رايج دنيا و فائو مجزا كرد به‌طوري كه مناطقي كه تاج پوشش درختي بين 5 تا 10 درصد هم داشتند در زمره جنگل‌ها قرار گرفت!
افزايش سطح جنگل در يك دهه گذشته
مديركل دفتر مهندسي در ادامه تأكيد مي‌كند: در سال 1394 با بهره‌گيري از تصاوير ماهواره لندست 2015، تصاوير ماهواره استر 2013، نقشه‌هاي قبلي مربوط به سال 1384 و بازديد‌هاي ميداني و تصاوير به روز گوگل، كل محدوده جنگلهاي شمال مورد مطالعه قرار گرفت و اين بار حتي نقاط مرزي هم كه پيشتر در عمليات نقشه برداري از مطالعات ما جا مي‌ماند به صورت دقيق ارزيابي شد. بدين ترتيب مساحت جنگلهاي با تاج پوشش بالاي 5 درصد حدود 2 ميليون و 73 هزار و 386 هكتار تعيين شد كه 2 ميليون و چهار هزار هكتار آن تاج پوشش بالاي 10 درصد دارد.
او مي‌افزايد: از سال 1334 تا 1373 يعني در يك بازه زماني 39 ساله حدود 240 هزار و 704 هكتار از سطح جنگلهاي هيركاني كاهش يافت اما از اين سال به بعد شاهد افزايش 225 هزار و 500 هكتاري جنگلهاي شمال بوديم. بنابراين در اين 60 سال مي‌توان گفت كلاً 15 هزار و 204 هكتار كاهش سطح داشتيم كه براي هر سال اين رقم معادل 253 هكتار كاهش مساحت مي‌شود.
اين مقام يادآور مي‌شود: تغيير رويكرد سازمان به سمت جنگلداري همگام با طبيعت، كاهش سطح بهره برداري‌هاي تجاري و طرح‌هاي صيانتي، دقت بالاي تصاوير ماهواره‌اي نسبت عامل اصلي اين افزايش سطح بوده ضمن اينكه در عكس‌هاي هوايي سالهاي گذشته برخي مناطق جنگلي به دليل زمان نامناسب عكسبرداري هوايي زير ابرها مانده و از مطالعات حذف شده و بخشي ديگر نيز در مناطق مرزي هرگز جزو آمار لحاظ نشد اما حالا با تصاوير ماهواره‌اي اين نقيصه برطرف شده است.
بياني با اشاره به رشد تخريب جنگل‌ها مي‌گويد: ما نمي‌توانيم منكر تخريب شويم اما مي‌گوييم سرعت افزايش سطح جنگل در شمال از سرعت تخريب بالاتر رفته است. او درباره مساحت جنگلهاي زاگرس نيز گفت: چون در يك سال گذشته بحث جنگلهاي شمال خيلي مطرح بود فعلاً اين كار را براي جنگلهاي شمال انجام داديم و هنوز در مورد ساير جنگلهاي كشور كار جديدي صورت نگرفته اما براساس آمارهاي 10 سال گذشته مساحت جنگلهاي زاگرس حدود 5 ميليون و 400 هزار هكتار، جنگلهاي خليج عماني حدود يك ميليون و 200 هزار هكتار و ايرانوتوراني نيز 4 ميليون و 600 هزار هكتار است.
او خاطرنشان مي‌كند: دفتر مهندسي سازمان با استفاده ازتصاوير ماهواره‌اي امكان پايش روزانه گرد و غبار، آتش سوزي‌ها و حتي سيل را هم دارد و بر اين اساس نقشه مناطق حساس به آتش سوزي براي استان‌هاي گيلان، فارس و گلستان با استفاده از نقشه گرماي زمين تهيه شده و در اختيار يگان حفاظت استان‌ها قرار گرفته و انتظار مي‌رود در سال جاري با داشتن اين اطلاعات بتوانيم از زمان و مكان آتش سوزي‌ها بهتر مطلع شده و حتي از وقوع حريق‌هاي ديگر جلوگيري كنيم.
تخريب جنگل براي انتقال آب خزر
اين مقام در واكنش به اينكه اخيراً دبير شبكه زيست محيطي مازندران از تخريب قريب الوقوع 94 هكتار از جنگلهاي شمال براي اجراي طرح انتقال آب خزر به سمنان خبر داده، مي‌گويد: اصلاً بحث 94 يا 96 هكتار اينجا مطرح نيست. ابعاد تخريب خيلي بيشتر خواهد بود اگر اين طرح اجرايي شود. چون عمق جنگل در اين منطقه حدود 5 كيلومتر است و چون هنوز نقشه دقيق مسير طرح را به ما نداده‌اند ما نمي‌دانيم دقيقاً چقدر جنگل در قالب اين طرح عمراني از بين مي‌رود. با اين حال در تاريخ 25 اسفند ماه سال گذشته نامه‌اي از سوي رئيس سازمان جنگل‌ها براي خانم دكتر ابتكار ارسال شد و از ايشان خواستيم تا نقشه تمامي طرح هايي كه در كميته ارزيابي اثرات محيط زيستي طرح‌ها تأييد مي‌كنند براي بررسي ابعاد تخريب جنگل به ما بدهند تا ما با استفاده از امكان بهره‌گيري از تصاوير ماهواره‌اي به روز كه فعلاً برايمان ميسر شده، وسعت تخريب‌ها را روي نقشه پياده كنيم كه هنوز پاسخي از سازمان محيط زيست دريافت نشده است.
او مي‌افزايد: ببينيد امروز بر اساس ارزشگذاري اقتصادي كه براي جنگلهاي شمال انجام شده، هر هكتار جنگل معادل 660 ميليون تومان ارزش زيست محيطي و اقتصادي به لحاظ زمين دارد و اميدواريم اين مهم در اجراي پروژه‌هاي عمراني لحاظ شود.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید