آغاز بررسی چند ماده غذایی برای غنی سازی اجباری

آفتاب‌‌نیوز : طبق آخرین آمارهای اعلام شده از سوی وزارت بهداشت، 80 حدود درصد مردم كشور دچار كمبود ویتامین دی (D) هستند و از سوی دیگر دسترسی مردم به گروه ویتامین های بی كم است.
همچنین براساس آخرین تحقیقات به عمل آمده، 25 تا 38 درصد افراد 35 تا 55 سال كشور مبتلا به پوكی استخوان هستند كه ویتامین دی ( D ) و كلسیم نقش مهمی در بازدارندگی آن دارند.
این آمار و ارقام و نیز تغییر شیوه زندگی و گرایش روزافزون مردم به سمت غذاهای فرآوری شده و همچنین عدم رعایت تنوع در استفاده از گروه های مختلف مواد غذایی، موجب افزایش نگرانی ها در خصوص بروز بیماری های ناشی از كمبود ویتامین ها و مواد معدنی و نیز توجه به غنی سازی مواد غذایی شده است.

از این رو برای اطلاع از برنامه های غنی سازی وزارت بهداشت به سراغ دكتر بهروز جنت مدیر كل نظارت بر فرآورده های غذایی، آشامیدنی ، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو رفتیم.
وی در گفت و گو با خبرنگار سلامت ایرنا به تشریح برنامه های سازمان غذا و دارو در سال جاری به منظور وارد كردن چند گروه از ویتامین ها در مواد غذایی مردم ، پرداخت و گفت كه در نظر است چند مورد غنی سازی اختیاری امسال به سمت غنی سازی اجباری سوق داده شود.

**اولین برنامه جدید برای غنی سازی اجباری امسال شما چیست؟
جنت: تاكنون غنی سازی برخی مواد غذایی با ویتامین دی ( D ) ، اختیاری بود اما طراحی ها برای اجباری كردن آن در سال جاری درحال انجام است چراكه طبق بررسی های دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، كمبود ویتامین دی در زنان و مردان ایرانی شایع است.
بنابراین به دنبال ماده غذایی حامل این ویتامین هستیم كه اولا هنگام تولید آن ماده غذایی، ویتامین دی از بین نرود و از سوی دیگر همانگونه كه كمبود این ویتامین ، تهدیدی برای سلامت محسوب می شود، دریافت زیادی آن نیز برای سلامت مخاطره در پی دارد.

**آیا روغن ها با ویتامین دی غنی سازی می شوند؟
جنت: مواد غذایی انتخابی برای غنی سازی با ویتامین دی ، ممكن است روغن باشد اما نظر ما بیشتر روی لبنیات است زیرا ما نمی خواهیم مواد غذایی كه دریافت كالری خودشان زیاد است را با ریزمغذی های دیگر ، غنی سازی كنیم؛ نمی خواهیم از طریق روغن غنی سازی را انجام دهیم. از سوی دیگر ویتامین های محلول در چربی ممكن است هنگام تولید ، از بین بروند.
به گزارش ایرنا ، وزارت بهداشت پیش از این اعلام كرده بود كه مصرف روغن در كشور 31 درصد بیشتر از میزان توصیه شده در سبد غذایی مردم است.

**برنامه شما برای غنی سازی مواد غذایی با ویتامین های گروه ب چیست؟
جنت: نمی گویم كه كمبود ویتامین ب بین مردم كشور وجود دارد اما مردم نیاز به ویتامین های گروه ب دارند و باید دسترسی به این ویتامین ها افزایش یابد.مردم چون نان و مواد غذایی گروه كربوهیدرات ها را زیاد مصرف می كنند موجب می شود كه نیاز به ویتامین های گروه ب نیز بین آنها زیاد شود زیرا بدن برای تهیه انرژی از مواد غذایی و به ویژه از مواد قندی یا كربوئیدرات‌ها به ویتامین های گروه ب نیاز دارد. ویتامین های گروه ب جزو ویتامین های كمك كننده برای متابولیسم (سوخت و ساز) بدن به شمار می روند.
بنابراین غنی سازی اجباری موادغذایی با ویتامین های گروه ب - كه چند ویتامین ب را در برمی گیرد- در حال مطالعه است و احتمالا با آرد و غلات ، غنی سازی خواهد شد.

**تاكنون چه ریزمغذی هایی در كشور غنی سازی شده اند؟
جنت: طبق آیین نامه غنی سازی سازمان غذا و دارو، غنی سازی برخی محصولات غذایی بر اساس سیاست های كلان وزارت بهداشت ممكن است اجباری شوند كه از جمله آنها می توان به آرد اشاره كرد كه نانوایی ها از آن استفاده می كنند.
البته ممكن است غنی سازی برخی محصولات به صورت اجباری نباشد اما اختیاری باشد كه آن هم براساس آیین نامه و دستورالعمل سازمان غذا و دارو انجام می شود.
غنی سازی اجباری آرد نان با آهن و اسیدفولیك چندین سال است كه انجام شده و همچنان نیز ادامه دارد؛ غنی سازی آرد با آهن در همه استان ها اجرایی شده چون قیمت نان آزاد شده است.
فعلا ماده غذایی خاصی به فهرست غنی سازی كشور اضافه نشده است چون كارشناسان بهداشتی باید به این نتیجه برسند كه همه ایرانیان مشكل كمبود یك ریزمغذی را دارند و سپس تعریف می شود كه یك محصول غذایی مانند ید باید غنی سازی شود. هر محصولی كه مصرف عام داشته باشد یا ماده مغذی مانند ویتامین یا املاحی كه كمبود عمومی داشته باشد، ممكن است مشمول غنی سازی اجباری شود. تاكنون فقط آرد با آهن و اسیدفولیك و نمك با ید در كشور غنی شده اند.

** غنی سازی در كدام مواد غذایی ممنوع است؟
جنت: ماتریس پایه (مجموعه از اعداد) غنی سازی نباید برای سلامت مضر باشد. بطورمثال اجازه غنی سازی قند و شكر را نمی دهیم چون میزان كالری این محصولات بالا هست . برخی افراد نیز با استفاده از عنوان غنی سازی ، اقدام به فروش بیشتر محصول خود می كنند كه نه تنها سودی برای مردم ندارد بلكه سلامت آنان را تهدید می كند البته خوشبختانه تاكنون چنین سوء استفاده هایی در كشور اتفاق نیفتاده است.
همچنین غنی سازی محصولات باید اثربخش باشد ؛ بطورمثال ممكن است ویتامینی به محصولی اضافه كنیم اما آنقدر میزان آن كم بوده كه فقط جنبه تبلیغاتی داشته باشد ؛ اجازه نمی دهیم كه یك ریزمغذی از یك حد معینی كمتر به ماده غذایی استفاده شود در عین حال ادعای غنی سازی كنند. از سوی دیگر ممكن است برای حفظ سلامتی ، برای غنی سازی ریزمغذی ها، سقف حداكثری نیز تعیین كنیم زیرا دریافت زیادی ریزمغذی ها نیز در طولانی مدت به سلامت آسیب می زند.