ترکیب هیات رییسه مجلس در 9 پارلمان/تنها زنی که قدم به هیات رییسه گذاشت/وزرایی با سابقه پارلمانی

کرسی‌های هیات رییسه مجلس اگرچه در 12 سال گذشته در ید کامل اصولگرایان بوده اما بازگشت چپ‌گراها به پارلمان، بدون تردید مناسبات هیات رییسه را هم دچار تغییر و تحول خواهد کرد.

آفتاب‌‌نیوز : مجلس دهم در حالی از 8 خردادماه فعاليت خود را برای 4 سال پیش رو آغاز خواهد کرد که برخلاف سه مجلس قبلی دیگر قرار نیست فقط اصولگرایان دست برتر را در هیات رییسه، کمیسیون‌ها، صحن، فراکسیون‌ها و دیگر مناصب مجلس داشته باشند.

بازگشت اصلاح‌طلبان به قوه مقننه بدون شک بر مناسبات پارلمانی در 4 سال آینده تاثیر خواهد گذاشت. در همین راستا هم در اولین گام باید شاهد وزن‌کشی سیاسی هر دو جریان در انتخابات هیات رییسه مجلس و به دنبال آن تشکیل فراکسیون اکثریت و اقلیت مجلس دهم باشیم.

گرچه مطابق ماده ۱۴ آیین‌نامه داخلی مجلس انتخابات هیات رییسه مجلس سالانه برگزار می‌شود ولی مروری بر ترکیب هیات رییسه در ادوار مختلف مجلس نشان می‌دهد که ترکیب هیات رییسه معمولا در طول چهارسال ثابت بوده است و جابجایی‌ها در حد چند نفر آن هم بیشتر در سطح دبیران و ناظران بوده است.

هاشمی رفسنجانی؛ رکوردار ریاست بر مجلس

ریاست مجلس در همه این ادوار در طول چهارسال ثابت بوده است به جز مجلس سوم که اکبر هاشمی رفسنجانی تنها دو سال اول عهده دار ریاست مجلس بود. چرا که بعد از رحلت امام (ره) که آیت‌الله خامنه‌ای-رییس جمهور وقت- به جایگاه رهبری نظام رسیدند، آیت‌الله هاشمی نیز با رای مردم از بهارستان به پاستور رفت تا سکاندار دولت شود. از همین رو مهدی کروبی که تا پیش از آن نایب رییس مجلس بود به کرسی ریاست رسید. با این وجود آیت‌الله هاشمی با 10 سال ریاست مجلس هنوز هم رکوردار است.

تنها زنی که قدم به هیات رییسه گذاشت

در همه 9 دوره مجلس گذشته تنها یک زن موفق به راهیابی به هیات رییسه مجلس شده است؛ «سهیلا جلودارزاده». او در مجلس ششم که با گرایش اصلاح‌طلبانه بر سرکار آمده بود موفق شد چهارسال متوالی را بر صندلی دبیری هیات رییسه تکیه بزند.

آنهایی که از هیات رییسه مجلس به مقام وزارت رسیدند

صندلی‌های هیات رییسه مجلس اما از دل خود افرادی را روانه پاستور و دیگر مناصب دولتی هم کرده است، آنگونه که حسن روحانی رییس جمهور فعلی کشورمان 8 سال سابقه نایب رییسی در مجالس چهارم و پنجم را در کارنامه خود ثبت کرده است.

دیگرانی چون علی اکبر ولایتی، بشارتی، پرورش، دری نجف آبادی، توکلی، متکی، عسگراولادی، مهاجرانی، حاجی بابایی، مصری و... از همین کرسی‌های نمایندگی مردم به مقام وزارت رسیدند. برخی هم مانند میرتاج الدینی، محمدرضا رحیمی و...در حین یا بعد از دوران نمایندگی به سمت معاونت رییس جمهوری تغییر مسیر دادند.

شیوخ نامدار مجلسی

هیات رییسه 9 دوره مجلس که بررسي شود، نمی‌توان از کنار اسامی چون آیت‌الله محمد یزدی و آیت‌الله موحدی کرمانی گذشت. دو چهره روحانی که این روزها سکاندار رهبری دو تشکل مهم روحانیت در تهران و قم هستند. آیت الله یزدی که دوره‌ای بعد از نمایندگی مجلس ریاست بر قوه قضا را هم عهده دار بود، تا در کنار حسن روحانی دومین چهره روحانی باشد از نمایندگی به ریاست یکی از قوای اصلی نظام می رسد. وی هم اکنون جایگاه ریاست خبرگان را هم در اختیار دارد.

علی اکبر ناطق نوری هم بدون شک یکی دیگر از چهره‌های نام آشنا در بین اعضاي هیات رییسه 9 دوره مجلس است، او که در همان دوران ریاستش بر مجلس پنجم عزم بر کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری کرد اما موفق به کسب رای نشد. با اینکه او روزهایش را در دفتر بازرسی رهبری می گذراند و به ظاهر تحرک سیاسی مشخصی ندارد اما هنوز هم یک بخش اصلی از پازل سیاست ایران است.

در جدول زیر به اعضای هیات رییسه ادوار نه گانه مجلس اشاره شده است؛

مجلس اول	رییس	نواب رییس	دبیران	ناظران
سال اول	اکبرهاشمی ‌رفسنجانی	علی‌اکبر پرورش موسوی خوئینی‌ها	محمد کیاوش احمد توکلی اسدالله بیات مرتضی الویری علی قائمی حسین شاهچراغی	مرتضی کتیرایی علی اکبر ولایتی علیرضا یارمحمدی
سال دوم	اکبرهاشمی ‌رفسنجانی	موسوی خوئینی‌ها حبیب‌الله‌عسگراولادی	احمد توکلی اسدالله بیات مرتضی الویری علی قائمی عطاءءالله مهاجرانی محمدعلی سبحان‌اللهی	مرتضی کتیرایی علی اکبر ولایتی علیرضا یارمحمدی
سال سوم	اکبرهاشمی ‌رفسنجانی	محمد یزدی سیدمحمد خامنه‌ای	اسدالله بیات مرتضی الویری علی قائمی محمدعلی سبحان اللهی منوچهر متکی سید فضل الله حسینی	مرتضی کتیرایی غلامعباس زائری علی محمد بشارتی
سال چهارم	اکبرهاشمی ‌رفسنجانی	موسوی خوئینی‌ها محمد یزدی	اسدالله بیات مرتضی الویری علی قائمی محمدعلی سبحان اللهی منوچهر متکی سیدفضل الله حسینی	مرتضی کتیرایی علی محمد بشارتی سیدجلیل سیدزاده

مجلس دوم	رییس	نواب رییس	دبیران	ناظران
سال اول	اکبرهاشمی ‌رفسنجانی	محمد یزدی مهدی ربانی املشی	اسدالله بیات محمدعلی سبحان‌اللهی عزت الله دهقان سیدمحمد اصغری علی موحدی ساوجی سیدفضل الله حسینی اسماعیل شوشتری	سیدجلیل سیدزاده غلامعباس زائری حسین محلوجی
سال دوم	اکبرهاشمی ‌رفسنجانی	محمد یزدی مهدی کروبی	اسدالله بیات محمدعلی سبحان‌اللهی عزت الله دهقان علی موحدی ساوجی سیدفضل الله حسینی اسماعیل شوشتری	سیدجلیل سیدزاده علی پرهیزگار سیدرضا زواره‌ی
سال سوم	اکبرهاشمی ‌رفسنجانی	محمد یزدی مهدی کروبی	اسدالله بیات محمدعلی سبحان‌اللهی عزت الله دهقان علی موحدی ساوجی سیدفضل الله حسینی اسماعیل شوشتری	سیدجلیل سیدزاده غلامعباس زائری عبدالرضا هاشم‌زائی
سال چهارم	اکبرهاشمی ‌رفسنجانی	محمد یزدی مهدی کروبی	اسدالله بیات محمدعلی سبحان‌اللهی عزت الله دهقان علی موحدی ساوجی سیدفضل الله حسینی اسماعیل شوشتری	سیدجلیل سیدزاده غلامعباس زائری سیدرضا زواره‌ی

مجلس سوم	رییس	نواب رییس	دبیران	ناظران
سال اول	اکبرهاشمی رفسنجانی	مهدی کروبی حسین هاشیمان	محمدعلی سبحان‌الهی اسدالله بیات احمد عزیزی رسول منتجب نیا عباس دوزدوزانی مرتضی الویری	کتیرایی موسوی لاری غلامرضا حیدری
سال دوم	اکبرهاشمی رفسنجانی	مهدی کروبی حسین هاشیمان	اسدالله بیات مرتضی الویری رسول منتجب نیا عباس دوزدوزانی حسین مظفری نژاد حمید چیت چیان	موسوی لاری نورالله عابدی سیدجلیل سیدزاده
سال سوم	مهدی کروبی	حسین هاشمیان اسدالله بیات	حمید چیت چیان محمدکریم شهرزاد سیدرضا اکرمی حسینی شاهرودی جعفری احمدنژاد	مرتضی الویری عباس دوزدوزانی رسول منتجب نیا
سال چهارم	مهدی کروبی	حسین هاشمیان اسدالله بیات	مرتضی الویری رسول منتجب نیا عباس دوزدوزانی محمدکریم شهرزاد سیدمحمد رضوی ابراهیم اصغرزاده	کتیرایی موسوی لاری نورالله عابدی

مجلس چهارم	رییس	نواب رییس	دبیران	ناظران
سال اول	علی اکبر ناطق نوری	حسن روحانی علی اکبرپروش	محمدکریم شهرزاد سیدرضا اکرمی محمدرضا باهنر حسین سبحانی نیا محمدرضا رحیمی سیدجوان انگجی	سیدرضا تقوی حبیب‌الله عسگراوالدی غلامعباس زائری
سال دوم	علی اکبر ناطق نوری	حسن روحانی موحدی کرمانی	محمدکریم شهرزاد محمدرضا باهنر حسین سبحانی نیا محمدرضا رحیمی سیدجوان انگجی سیدمحسن یحیوی	سیدرضا تقوی حبیب‌الله عسگراوالدی غلامعباس زائری
سال سوم	علی اکبر ناطق نوری	حسن روحانی حسین هاشمیان	محمدکریم شهرزاد سیدرضا اکرمی محمدرضا باهنر حسین سبحانی نیا سیدجوان انگجی سیدمحسن یحیوی	سیدرضا تقوی حبیب‌الله عسگراوالدی غلامعباس زائری
سال چهارم	علی اکبر ناطق نوری	حسن روحانی موحدی کرمانی	محمدکریم شهرزاد سیدرضا اکرمی محمدرضا باهنر حسین سبحانی نیا سیدجوان انگجی سیدمحسن یحیوی	سیدرضا تقوی حبیب‌الله عسگراوالدی عباسپور تهرانی‌فرد

مجلس پنجم	رییس	نواب رییس	دبیران	ناظران
سال اول	علی اکبر ناطق نوری	حسن روحانی موحدی کرمانی	دری نجف آبادی محمدرضا باهنر سیدرضا اکرمی محمدرضا والی زاده حسن غفوری فرد موحدی ساوجی	سیدحسین هاشمی سیدرضا تقوی سیدمحسن یحیوی
سال دوم	علی اکبر ناطق نوری	حسن روحانی موحدی کرمانی	دری نجف آبادی محمدرضا باهنر محمدرضا والی زاده حسن غفوری فرد محمدباقر نوبخت امیدوار رضایی	سیدحسین هاشمی سیدطاها هاشمی محمود جمالی
سال سوم	علی اکبر ناطق نوری	حسن روحانی موحدی کرمانی	محمدرضا باهنر محمدرضا والی زاده حسن غفوری فرد محمدباقر نوبخت امیدوار رضایی موسی زرگر	سیدحسین هاشمی سیدطاها هاشمی محمود جمالی
سال چهارم	علی اکبر ناطق نوری	حسن روحانی موحدی کرمانی	محمدرضا باهنر محمدرضا والی زاده حسن غفوری فرد محمدباقر نوبخت امیدوار رضایی موسی زرگر	سیدحسین هاشمی سیدطاها هاشمی محمود جمالی

مجلس ششم	رییس	نواب رییس	دبیران	ناظران
سال اول	مهدی کروبی	بهزاد نبوی محمدرضا خاتمی	ناصر خالقی سهیلا جلودارزاده علی شکوری راد محمد قمی اسماعیل جبارزاده محمد نعیمی پور	محمدرضا تابش جلیل سازگارنژاد سیدحسین هاشمی
سال دوم	مهدی کروبی	محمدرضا خاتمی محسن آرمین	ناصر خالقی سهیلا جلودارزاده علی شکوری راد محمد قمی اسماعیل جبارزاده محمد نعیمی پور	محمدرضا تابش سیدحسین هاشمی احمد بورقانی
سال سوم	مهدی کروبی	بهزاد نبوی محمدرضا خاتمی	ناصر خالقی سهیلا جلودارزاده محمد قمی اسماعیل جبارزاده محمد نعیمی پور سیدابراهیم امینی	محمدرضا تابش سیدحسین هاشمی احمد بورقانی
سال چهارم	مهدی کروبی	بهزاد نبوی محمدرضا خاتمی	ناصر خالقی سهیلا جلودارزاده محمد قمی اسماعیل جبارزاده محمد نعیمی پور سیدابراهیم امینی	محمدرضا تابش احمد بورقانی غلامرضا گرزین

مجلس هفتم	رییس	نواب رییس	دبیران	ناظران
سال اول	غلامعلی حدادعادل	محمدرضا باهنر حسن ابوترابی‌فرد	حسین سبحانی نیا سیداحمد موسوی علیرضا زاکانی جهانبخش محبی نیا حمیدرضا حاجی بابایی موسی قربانی	احمد ناطق نوری محسن کوهکن حسن نوعی اقدم
سال دوم	غلامعلی حدادعادل	محمدرضا باهنر حسن ابوترابی‌فرد	شاهین محمدصادقی حسین سبحانی نیا سیداحمد موسوی جهانبخش محبی نیا حمیدرضا حاجی بابایی موسی قربانی	احمد ناطق نوری محسن کوهکن حسن نوعی اقدم
سال سوم	غلامعلی حدادعادل	محمدرضا باهنر حسن ابوترابی‌فرد	شاهین محمدصادقی حسین سبحانی نیا سیداحمد موسوی جهانبخش محبی نیا حسین نجابت حمیدرضا حاجی بابایی موسی قربانی	احمد ناطق نوری محسن کوهکن حسن نوعی اقدم
سال چهارم	غلامعلی حدادعادل	محمدرضا باهنر حسن ابوترابی‌فرد	شاهین محمدصادقی حسین سبحانی نیا سیداحمد موسوی جهانبخش محبی نیا حسین نجابت حمیدرضا حاجی بابایی موسی قربانی	احمد ناطق نوری محسن کوهکن حسن نوعی اقدم

مجلس هشتم	رییس	نواب رییس	دبیران	ناظران
سال اول	علی لاریجانی	حسن ابوترابی فرد محمدرضا باهنر شهاب‌الدین صدر	حسن غفوری فرد سیدجاسم ساعدی حمیدرضا حاجی‌بابایی محمدرضا میرتاج‌الدینی جهانبخش محبی نیا موسی قربانی	احمد ناطق نوری محمد آشوری محسن کوهکن
سال دوم	علی لاریجانی	حسن ابوترابی فرد محمدرضا باهنر شهاب‌الدین صدر	حسن غفوری فرد سیدجاسم ساعدی حمیدرضا حاجی‌بابایی محمدرضا میرتاج‌الدینی جهانبخش محبی نیا محمد دهقانی امیدوار رضایی حسین سبحانی نیا	احمد ناطق نوری محمد آشوری محسن کوهکن
سال سوم	علی لاریجانی	حسن ابوترابی فرد شهاب‌الدین صدر	سیدجاسم ساعدی جهانبخش محبی نیا محمد دهقانی امیدوار رضایی حسین سبحانی نیا محمدحسین فرهنگی	احمد ناطق نوری محمد آشوری محسن کوهکن
سال چهارم	علی لاریجانی	محمدرضا باهنر شهاب‌الدین صدر	سیدجاسم ساعدی جهانبخش محبی نیا محمد دهقانی امیدوار رضایی حسین سبحانی نیا محمدحسین فرهنگی	احمد ناطق نوری محمد آشوری محسن کوهکن

مجلس نهم	رییس	نواب رییس	دبیران	ناظران
سال اول	علی لاریجانی	حسن ابوترابی فرد محمدرضا باهنر	حسین سبحانی نیا محمدحسین فرهنگی شاهین محمدصادقی علیرضا منادی سپیدان جواد جهانگیرزاده	عبدالرضا مصری سید شریف حسینی محمد آشوری
سال دوم	علی لاریجانی	حسن ابوترابی فرد محمدرضا باهنر	حسین سبحانی نیا محمدحسین فرهنگی شاهین محمدصادقی علیرضا منادی سپیدان ضرغام صادقی	عبدالرضا مصری سید شریف حسینی محمد آشوری
سال سوم	علی لاریجانی	حسن ابوترابی فرد محمدرضا باهنر	حسین سبحانی نیا محمدحسین فرهنگی محمد دهقانی علیرضا منادی سیپدان ضرغام صادقی مهرداد بذرپاش	سید شریف حسینی محمد آشوری بهروز نعمتی
سال چهارم	علی لاریجانی	حسن ابوترابی فرد محمدرضا باهنر	محمدحسین فرهنگی ‌ضرغام صادقی مهرداد بذرپاش علیرضا منادی سفیدان احمدرضا دستغیب محمد دهقان	عبدالرضا مصری سید شریف حسینی محمد آشوری