شانه شامل یک مفصل گوی وحفره می باشد که از 3 استخوان تشکیل شده است : استخوان بالای بازو ( هومروس ) ، استخوان تیغه شانه ( اسکوپولا) ، استخوان ترقوه ( کلاویکل )
سر استخوان بازو بوسیله حفره ای کم عمق به تیغه استخوان شانه می چسبد و بافت پیوندی محکمی که اطراف مفصل را فراگرفته کپسول شانه ای نامیده می شود و برای سهولت حرکت شانه، مایع سینوویال کپسول مفصلی و مفصل شانه را مانند روغن روان می کند .
در سندرم شانه یخ زده کپسول مفصلی فشرده و ضخیم می شود . تارهای بافت مفصلی سخت می شوند و در بسیاری از موارد مایع سینوویال کمتری در مفصل تولید می شود.آنچه که مبین این سندرم می باشند عدم توانایی در حرکت دادن شانه بوسیله فرد و حتی با کمک گرفتن از دیگران می باشد .
فرآیند بیماری شانه یخ زده
1- مرحله خشکی :
در این مرحله بتدریج درد بیشتر می شود و در موقعی که درد به اوج خود می رسد شانه شما دامنه حرکتی اش را از دست می دهد و این مرحله در افراد مختلف از 6 هفته تا 9 ماه متغییر می باشد
2- مرحله انجماد :
علائم درد در این مرحله شاید واقعا بهبود پیدا کند اما هنوز سفتی شانه باقی می ماند و در طول 4 تا 6 ماه از این مرحله خشکی انجام دادن فعالیتهای روزمره ممکن است بسیار دشوار باشد .
3- مرحله ذوب شدن :
حرکت شانه به آرامی در طی مرحله ذوب شدن بهبود پیدا می کند و به طور کامل به حالت طبیعی یا نزدیک به آن با قدرت و دامنه حرکتی مناسب از 6 ماه تا 2 سال به طول می انجامد .
علل ایجاد سندرم شانه یخ زده
علل سندرم شانه یخ زده به طور کامل شناخته شده نیست و اما یکسری از عواملی که ممکن است شما را در معرض خطر برای ایجاد سندرم قرار دهند عبارتند از :
1- بیماری دیابت :
شانه یخ زده بیشتر در افراد مبتلا به دیابت اتفاق می افتد و 10 تا 20 درصد از آنها را تحت تاثیر قرار می دهد و علت اینکه چرا 10 تا 20 درصد این افراد را تحت تاثیر قرار می دهد هنوز شناخته شده نیست
2- سایر بیماریهای را که مرتبط با شانه یخ زده هستند شامل : کم کاری تیروئید – پرکاری تیروئید – بیماری پارکینسون و بیماری های قلبی می باشند
3- عدم تحرک : شانه یخ زده می تواند از بی تحرکی شانه برای یک مدت طولانی به دلیل جراحی ، شکستگی و یا در یک وضعیت ثابت مانند پشت میز قرار گرفتن باشند .
درمان سندرم شانه یخ زده :
شانه یخ زده معمولا به مرور زمان بهبود پیدا می کند اگر چه ممکن است بیش از سه سال به طول بیانجامد تمرکز درمان برروی کنترل درد و بازیابی قدرت و حرکت بوسیله فیزیوتراپی می باشد .
- در مان غیر جراحی :
بیش از 90% بیماران با درمانهای به نسبت ساده برای کنترل بیماری و بازیابی توان حرکتی بهبود می یابند .
2- داروهای ضد التهابی و غیر استروئیدی :
داروهایی مثل آسپرین و ایپو پروفن درد و تورم را کاهش میدهند
3- تزریق داروهای استروئیدی :
کورتیزون یک داروی قدرتمند و ضد التهابی که به طور مستقیم درون مفصل شانه تزریق می شود
حرکات بازتوانی در سندرم شانه یخ زده
1- چرخش خارجی شانه به صورت کشش غیر فعال :
مطابق شکل در کنار در بایستید و سپس بازوی خود را با زاویه 90 درجه به چارچوب در بچسبانید و دستتان را در ان محل نگه داشته و سپس بدنتان را همانگونه که نشان داده شده است چرخش بدهید و برای مدت 30 ثانیه نگه دارید و سپس استراحت کنید و دوباره تکرار کنید
2- خم کردن به جلو بازو در حالت طاق باز :
به پشت مطابق شکل دراز بکشید به طوری که پاهای شما به حالت مستقیم روی زمین قرارگرفته باشند بوسیله بازوی غیر اسیب دیده بازوی آسیب دیده خود را به بالای سر برده تا جایی که شما احساس کشش ملایمی بنمائید و به مدت 15 ثاینه نگه دارید و بعد به آرامی دستتان را پائین بیاورید
3- کشش بازویی به صورت ضربدری
به آرامی یک بازویتان را از میان قفسه سینه تان و از زیر چانه خود تا جایی که احساس درد در شانه خود نکنید به مدت 30 ثانیه در آن وضعیت قرار بگیرید.
پیچش به طرفین دستها :
مطابق شکل بروی صندلی نشسته و یک چوب را مطابق شکل بگیرید و سپس ارنجهای خودتان را در طرفین خود نگه دارید .
دست سالم خود را تا جاییکه امکان دارد به طرف دست آسیب دیده خود فشار دهید به طوریکه دور از خط عمودی بدنتان قرارگیرد و همچنینی در حین انجام این حرکت بدنتان را به آن سمتی که فشار می آورید نچرخانید و این حرکت را 5 تا 10 مرتبه تکرار نمائید
حرکت پاندولی
مطابق شکل دست سالم خود را روی تکیه گاه قرار دهید و سپس دست آسیب دیده خود را آویزان نمائید ، دست خود را تاب دهید به سمت جلو و عقب و همچنین به طرفین و هر یک از این چرخش ها به طرفین و جلو و عقب را 5 تا 10 مرتبه تکرار نمائید.
چرخش به خارج / دست بالای سر
مطابق شکل ، آرنجتان را مطابق شکل خم کرده و برروی یک سطح صاف در از بکشید
دستتان خود را در کنار گردن یا سرتان قرار دهید به طوری که به طوریکه آرنجتان رو به سقف باشد و بعد آرنجنان را جمع کرده و بعد دوباره به حالت اولیه برگردانید . و این حرکت را 5 تا 10 مرتبه تکرار نمائید .
حرکت نشستن یا ایستادن
مطابق شکل یک سیستم کششی -فشاری با یک حلقه در بالای سر خود ایجاد کنید و با
دست سالم خود طناب را کشیده به سمت پائین برای کمک کردن به بالا بردن بازوی منجمد شده
این حرکت را 10 مرتبه در روز تکرار نمائید.
منبع:
1-
Oxford shoulder & elbow clinic
2- ortho info.org
American academy of orthopaedic surgeons