گفتگوی دبیر سرویس روزنامه ایران با رادیو آلمان
آفتاب‌‌نیوز : 
آقای روزبه بوالهری، روسیه و چین با موضع آمریکا، آلمان، فرانسه و انگلیس برای ارجاع پرونده‌ی اتمی ایران به شورای امنیت همراهی نکردند. موضعگیری روسیه را در محافل سیاسی ایران چگونه ارزیابی می‌کنند؟
روزبه بوالهری: فكر مى‌كنم در ابتدا، بهرحال روسیه طرف اصلى ایران برای ساخت نیروگاه هسته‌ای بوشهر است. این نگرانی وجود دارد که اگر روسیه با اتحادیه اروپا و آمریکا همسو بشود، از ادامه‌ی فعالیت نیروگاه بوشهر خودداری بکند. این یک قسمت قضیه است. از طرف ديگر تاکنون روسیه و همینطور چین از جمله کشورهایی بوده‌اند که با ارجاع پرونده‌ی ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد مخالفت می‌کردند. البته این موضع الان هم به نوعى همچنان هست، ولی بهرحال در آن تردید حاصل شده، تا جایی که خود پوتین در جریان مصاحبه‌ی مطبوعاتی‌اش با خانم آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، اعلام کرد که مواضع ما با کشورهای غربی خیلی نزدیک است. من اگر بخواهم جمع‌بندی بکنم، تحلیلی که در میان محافل سیاسی ایران نسبت به موضعگیری روسیه وجود دارد، هم همراه با انتظار است و هم همراه با نگرانی.
رییس جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین و وزیر امور خارجه‌ی روسیه، لاورف، انتقاد کرده‌اند به اینکه ایران پیشنهاد روسیه برای تاسیس شرکتی در روسیه جهت غنی‌سازی اورانیوم پاسخ روشنی نداده و روسیه از ایران خواسته است که بطور داوطلبانه پژوهش‌های اتمی خودش را متوقف کند. فکر می‌کنید این درخواست روسیه با چه واکنشی در ایران روبرو بشود؟
روزبه بوالهری: درست است که پوتین چنین حرفی را زده و حتی وزیر خارجه یا دیگر مقامات روسیه چنین موضع‌گیری‌اى را داشته‌اند، ولی در عین حال مقامات روسیه مباحث دیگری را هم مطرح کرده‌اند که نمی‌تواند نشانگر نارضایتی کامل‌شان از موضع ایران باشد. چون خود آقای پوتین در مصاحبه مطبوعاتی‌اش با خانم مرکل به این موضوع اشاره كرد و بر آن تاکید کرد که ایران همچنان طرح روسیه را هدف بررسی دارد. بنابراین نمی‌شود گفت که روسیه کاملا از ایران ناامید شده است. به این موضوع نیز اشاره بکنم که موضعگیری ایران نسبت به روسیه مانند آن موضع‌گیریی ایران سر کشورهای اتحادیه‌ی اروپا، سه کشور اروپایی، و همینطور آمریکا ابراز شده است، بطور کامل نخواهد بود. ایران و روسیه در مورد بسیاری از مسایل مناسبات و همکاری‌هایی دارند، از جمله در مورد نیروگاه اتمی بوشهر، که قبلا به آن اشاره کردم، و یا خرید تسلیحات دفاعی، مثل ضد هوایی که قرار است ایران از روسیه خریداری کند. قاعدتا واکنش ایران به همان سختی که نسبت به مواضع کشورهای اروپایی ابراز شد نخواهد بود. با اینحال، من فکر می‌کنم، بخصوص در محافل رسانه‌ای انتقاد از روسیه در آینده رشد کند. و فکر می‌کنم مقامات رسمی سعی می‌کنند احتمالا از طریق مذاکرات یا پیام‌ها نارضایتی‌شان را ابراز بکنند، تا اینکه بخواهند آنرا بطور کامل علنی بکنند. چون، همانطور که اشاره کردم، ایران و روسیه بهرحال مناسباتی دارند که تهران قاعدتا خواهان برهم خوردن آن نیست.
شما خودتان، بعنوان کارشناس روابط ایران و روسیه، فکر می‌کنید تا کی ممکن است روسیه بر سر موضع کنونی‌اش بماند، یا چه چیز باعث بشود که موضع روسیه به مواضع چهار قدرت دیگر بیشتر نزدیک بشود؟
روزبه بوالهری: از سوی این چهار قدرت، که به آنها اشاره کردید، بهرحال برای اینکه روسیه با آنها همسو شود فشارهای خیلی زیادی به روسیه وارد می‌آید. این فشارها تا آن حد بوده که چند روز اخير می‌بینیم که انتقادهایی را به مقامات روسیه، از جمله به ولادیمیر پوتین، ابراز کرده اند. در حالیکه معمولا در اینگونه موارد پوتین سعی می‌کرد وارد نشود. ما اظهارنظرهای خیلی کمی داریم از پوتین در دوران ریاست جمهوری‌اش نسبت به مناسبات با ایران یا بحث‌های هسته‌ای ایران. این تا حدی بستگی به مناسبات و مذاکرات ایران و روسیه دارد، یعنی آن هیات روسی که به ایران آمدند و مذاکره کردند در بیانیه‌شان آورده‌اند که یک دور دیگر قرار است این گفتگوها انجام بشود. من فکر می‌کنم روس‌ها موضع نهایی‌شان را در رابطه با ایران منوط به این گفتگو خواهند کرد. چون بهرحال هرچه بوده تا بحال اظهارکرده‌اند و اگر بخواهند موضعگیری صریحی اتخاذ بکند، به نظر من، آن اجلاس میان ایران و روسیه است که تعیین ساز خواهد بود.
آیا مشخص هست برای رسانه‌ها که چه نکاتی در آن مذاکرات قرار است مطرح بشود؟
روزبه بوالهری: من فکر می‌کنم که روس‌ها درباره‌ی دو نکته می‌خواهند با ایرانی‌ها صحبت بکنند. یکی همان بحث غنی‌سازی اورانیوم در خاک روسیه است و دیگری هم قطع تحقیقات هسته‌ای ایران است که چندی پیش شروع شد. من فکر می‌کنم روس‌ها می‌خواهند در این دو مورد با ایرانی‌ها صحبت کنند و شاید مورد ديگرى نباشد، شاید بخواهند در کنار این دو راجع به فشارهایی که غرب به ایران می‌آورد و یا فشارهایی که غرب بر روابط این دو کشور می‌آورد صحبت بکنند. ولی آن دو مورد به نظر من مطرح تر از هر چیز دیگری‌ست.
آقای روزبه بوالهری، روسیه و چین با موضع آمریکا، آلمان، فرانسه و انگلیس برای ارجاع پرونده‌ی اتمی ایران به شورای امنیت همراهی نکردند. موضعگیری روسیه را در محافل سیاسی ایران چگونه ارزیابی می‌کنند؟ روزبه بوالهری: فكر مى‌كنم در ابتدا، بهرحال روسیه طرف اصلى ایران برای ساخت نیروگاه هسته‌ای بوشهر است. این نگرانی وجود دارد که اگر روسیه با اتحادیه اروپا و آمریکا همسو بشود، از ادامه‌ی فعالیت نیروگاه بوشهر خودداری بکند. این یک قسمت قضیه است. از طرف ديگر تاکنون روسیه و همینطور چین از جمله کشورهایی بوده‌اند که با ارجاع پرونده‌ی ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد مخالفت می‌کردند. البته این موضع الان هم به نوعى همچنان هست، ولی بهرحال در آن تردید حاصل شده، تا جایی که خود پوتین در جریان مصاحبه‌ی مطبوعاتی‌اش با خانم آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، اعلام کرد که مواضع ما با کشورهای غربی خیلی نزدیک است. من اگر بخواهم جمع‌بندی بکنم، تحلیلی که در میان محافل سیاسی ایران نسبت به موضعگیری روسیه وجود دارد، هم همراه با انتظار است و هم همراه با نگرانی.
رییس جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین و وزیر امور خارجه‌ی روسیه، لاورف، انتقاد کرده‌اند به اینکه ایران پیشنهاد روسیه برای تاسیس شرکتی در روسیه جهت غنی‌سازی اورانیوم پاسخ روشنی نداده و روسیه از ایران خواسته است که بطور داوطلبانه پژوهش‌های اتمی خودش را متوقف کند. فکر می‌کنید این درخواست روسیه با چه واکنشی در ایران روبرو بشود؟
روزبه بوالهری: درست است که پوتین چنین حرفی را زده و حتی وزیر خارجه یا دیگر مقامات روسیه چنین موضع‌گیری‌اى را داشته‌اند، ولی در عین حال مقامات روسیه مباحث دیگری را هم مطرح کرده‌اند که نمی‌تواند نشانگر نارضایتی کامل‌شان از موضع ایران باشد. چون خود آقای پوتین در مصاحبه مطبوعاتی‌اش با خانم مرکل به این موضوع اشاره كرد و بر آن تاکید کرد که ایران همچنان طرح روسیه را هدف بررسی دارد. بنابراین نمی‌شود گفت که روسیه کاملا از ایران ناامید شده است. به این موضوع نیز اشاره بکنم که موضعگیری ایران نسبت به روسیه مانند آن موضع‌گیریی ایران سر کشورهای اتحادیه‌ی اروپا، سه کشور اروپایی، و همینطور آمریکا ابراز شده است، بطور کامل نخواهد بود. ایران و روسیه در مورد بسیاری از مسایل مناسبات و همکاری‌هایی دارند، از جمله در مورد نیروگاه اتمی بوشهر، که قبلا به آن اشاره کردم، و یا خرید تسلیحات دفاعی، مثل ضد هوایی که قرار است ایران از روسیه خریداری کند. قاعدتا واکنش ایران به همان سختی که نسبت به مواضع کشورهای اروپایی ابراز شد نخواهد بود. با اینحال، من فکر می‌کنم، بخصوص در محافل رسانه‌ای انتقاد از روسیه در آینده رشد کند. و فکر می‌کنم مقامات رسمی سعی می‌کنند احتمالا از طریق مذاکرات یا پیام‌ها نارضایتی‌شان را ابراز بکنند، تا اینکه بخواهند آنرا بطور کامل علنی بکنند. چون، همانطور که اشاره کردم، ایران و روسیه بهرحال مناسباتی دارند که تهران قاعدتا خواهان برهم خوردن آن نیست.
شما خودتان، بعنوان کارشناس روابط ایران و روسیه، فکر می‌کنید تا کی ممکن است روسیه بر سر موضع کنونی‌اش بماند، یا چه چیز باعث بشود که موضع روسیه به مواضع چهار قدرت دیگر بیشتر نزدیک بشود؟
روزبه بوالهری: از سوی این چهار قدرت، که به آنها اشاره کردید، بهرحال برای اینکه روسیه با آنها همسو شود فشارهای خیلی زیادی به روسیه وارد می‌آید. این فشارها تا آن حد بوده که چند روز اخير می‌بینیم که انتقادهایی را به مقامات روسیه، از جمله به ولادیمیر پوتین، ابراز کرده اند. در حالیکه معمولا در اینگونه موارد پوتین سعی می‌کرد وارد نشود. ما اظهارنظرهای خیلی کمی داریم از پوتین در دوران ریاست جمهوری‌اش نسبت به مناسبات با ایران یا بحث‌های هسته‌ای ایران. این تا حدی بستگی به مناسبات و مذاکرات ایران و روسیه دارد، یعنی آن هیات روسی که به ایران آمدند و مذاکره کردند در بیانیه‌شان آورده‌اند که یک دور دیگر قرار است این گفتگوها انجام بشود. من فکر می‌کنم روس‌ها موضع نهایی‌شان را در رابطه با ایران منوط به این گفتگو خواهند کرد. چون بهرحال هرچه بوده تا بحال اظهارکرده‌اند و اگر بخواهند موضعگیری صریحی اتخاذ بکند، به نظر من، آن اجلاس میان ایران و روسیه است که تعیین ساز خواهد بود.
آیا مشخص هست برای رسانه‌ها که چه نکاتی در آن مذاکرات قرار است مطرح بشود؟
روزبه بوالهری: من فکر می‌کنم که روس‌ها درباره‌ی دو نکته می‌خواهند با ایرانی‌ها صحبت بکنند. یکی همان بحث غنی‌سازی اورانیوم در خاک روسیه است و دیگری هم قطع تحقیقات هسته‌ای ایران است که چندی پیش شروع شد. من فکر می‌کنم روس‌ها می‌خواهند در این دو مورد با ایرانی‌ها صحبت کنند و شاید مورد ديگرى نباشد، شاید بخواهند در کنار این دو راجع به فشارهایی که غرب به ایران می‌آورد و یا فشارهایی که غرب بر روابط این دو کشور می‌آورد صحبت بکنند. ولی آن دو مورد به نظر من مطرح تر از هر چیز دیگری‌ست.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید