کد خبر: ۳۸۳۳۷
تاریخ انتشار : ۰۳ بهمن ۱۳۸۴ - ۰۸:۰۰

Messaging: كدام سرويس محبوب‌تر است؟

آفتاب‌‌نیوز : در شماره‌هاي گذشته و در سلسله مقالات مربوط به سرويس‌هاي پيام‌رساني(Messaging) به معرفي تمامي سرويس‌هاي مطرح در اين زمينه و جنبه‌هاي فني، كاربردي و تجاري هريك از آنها پرداختيم. در مقاله اين شماره تصميم داريم اين سرويس‌ها را از نظر ميزان محبوبيت ميان كاربران و به عبارت ديگر ميزان موفقيت تجاري آنها بررسي كرده و با يكديگر مقايسه كنيم. اما براي يادآوري موضوع مرور كوتاهي خواهيم داشت بر سرويس‌هاي بررسي شده و ويژگي‌هاي اصلي هريك از آنها، و سپس به بررسي ميزان محبوبيت هريك از آنها در ميان كاربران خواهيم پرداخت.

مروري بر سرويس‌ها
عمده سرويس‌هايي كه در اين سلسله مقالات و همچنين مقاله حاضر مورد بررسي بوده‌اند، سرويس‌هايي هستند كه به منظور برقراري ارتباط داده‌اي روي تلفن‌هاي همراه ايجاد شده و مورد استفاده قرار مي‌گيرند. هدف اين سرويس‌ها درآوردن تلفن همراه از يك تلفن ساده كه تنها براي مكالمه استفاده مي‌شود و تبديل آن به يك وسيله كارآمد در ساير كاربردها است. به اين ترتيب كاربران مي‌توانند بسياري از امور ديگر نظير اتصال به اينترنت، تبادل اطلاعات با ساير كاربران و يا بسياري از امور تجاري (نظير امور شغلي، عمليات بانكي، خريد و فروش و نظاير اينها) را به وسيله تلفن همراه خود انجام دهند.
در ميان سرويس‌هاي بررسي شده تنها يك مورد از اين قاعده مستثنا است و نزديكي بيشتري با سرويس مكالمه دارد تا سرويس‌هاي داده‌اي و آن هم سرويس VMS است. سرويس‌هاي مورد بررسي به شرح زير هستند:
• سرويس كوته‌پيام (SMS): ساده‌ترين و محدودترين، اما از سوي ديگر كارآمدترين و محبوب‌ترين سرويس پيام‌رساني شبكه تلفن همراه كه يكي از غيرمنتظره‌ترين موفقيت‌ها را در زمينه خدمات شبكه تلفن همراه به خود اختصاص داده است. اين سرويس به كاربران تلفن همراه اين امكان را مي‌دهد كه پيام‌هاي متني با طول حداكثر 140 بايت را با يكديگر تبادل كنند. خوشبختانه به دليل اينكه اين سرويس چندسالي است كه در شبكه ايران ارائه مي‌شود كاربران به خوبي با خصوصيات آن آشنايي دارند.
• سرويس پيام‌هاي صوتي (VMS): اين سرويس قبلا در شبكه تلفن ثابت وجود داشته و سپس در شبكه تلفن همراه نيز راه‌اندازي شده است. اين سرويس به صورت يك Answering Machine متمركز در شبكه عمل مي‌كند و كاربراني كه آن را در اختيار داشته باشند مي‌توانند بدون نياز به داشتن Answering Machine روي گوشي تلفن همراه خود، با انتقال تماس‌هاي خود به VMS از خدمات يك منشي تلفني شبكه‌اي بهره‌مند شوند. اين سرويس نيز مدتي است كه در شبكه تلفن همراه ايران راه‌اندازي شده است و كاربران آن با نحوه استفاده از آن و نوع خدماتي كه توسط آن ارائه مي‌شود آشنايي دارند. سرويس ديگري كه معمولا به عنوان بخشي از سيستم VMS محسوب شده و استفاده مي‌شود، سرويس FMS است كه به كاربران شبكه يك سيستم فكس مركزي را براي دريافت فكس ارائه مي‌كند.
• سرويس WAP: پروتكلي براي تبادل اطلاعات ميان برنامه‌هاي كاربردي و تلفن‌هاي همراه كه در بيشتر به عنوان سرويس اتصال تلفن‌هاي همراه به شبكه اينترنت شناخته مي‌شود اما داراي كاربردهاي متعدد ديگري نيز مي‌باشد. اين پروتكل به منظور انطباق با محدوديت‌هاي شبكه و گوشي‌هاي تلفن همراه در مقايسه با كامپيوترها و شبكه اينترنت ايجاد شده است.
• سرويس پيام‌هاي چندرسانه‌اي(MMS): سرويسي كه به عنوان نسل بعدي سرويس كوته‌پيام تدوين شده و كاربران شبكه‌هاي GPRS و 3G را كه از پهناي باند بيشتري براي تبادل اطلاعات برخوردار هستند هدف قرار داده است. در اين سرويس كه از نظر پروتكلي همگرايي زيادي به پروتكل‌هاي شبكه اينترنت بخصوص پروتكل‌هاي ارسال و دريافت ايميل دارد، كاربران تلفن همراه مي‌توانند پيام‌هاي چندرسانه‌اي شامل متن، عكس، فيلم و صدا را با يكديگر و يا با برنامه‌هاي كاربردي تبادل كنند.
• سرويس پيام‌هاي يكسان‌شده (UMS): اين سرويس با هدف يكسان‌سازي نحوه دسترسي كاربران سرويس‌هاي پيامي مختلف شبكه‌هاي اينترنت و شبكه تلفن همراه و در اختيار قرار دادن يك واسط يكسان براي دسترسي به اين سرويس‌ها به وجود آمده است. از طريق اين سرويس كاربران مي‌توانند با وصل شدن به سيستم UMS همزمان به ايميل‌ها، كوته‌پيام‌ها، پيامهاي صوتي، پيام‌هاي چندرسانه‌اي، فكس‌هاي رسيده و ساير پيام‌هاي خود دسترسي داشته باشند.

همان‌طور كه مي‌بينيم به استثناي VMS تمامي سرويس‌هاي ديگر ماهيت داده‌اي دارند و به تلفن‌هاي همراه امكان تبادل اطلاعات را با ساير كاربران يا با سيستم‌هاي شبكه اينترنت ارائه مي‌كنند. در بخش بعد وضعيت مقبوليت و موفقيت هريك از اين سرويس‌ها را بررسي خواهيم كرد.

مقبوليت
در بررسي ميزان مقبوليت سرويس‌هاي مختلف به نوعي تضاد و تناقض برمي‌خوريم. از يك سو براي سرويسي مانند كوته‌پيام از ابتدا به هيچ وجه پيش‌بيني يك موفقيت تجاري وجود نداشته است اما در عمل وضعيتي كاملا برعكس اتفاق افتاده و اين سرويس پس از اوج گرفتن همواره به عنوان يكي از سرويس‌هاي اصلي و بسيار محبوب شبكه تلفن همراه مطرح بوده است. از سوي ديگر در مورد سرويس‌هاي UMS، WAP و MMS پيش‌بيني اوليه تحليل‌گران اين بوده است كه اين سرويس‌ها موفقيت بزرگي را رقم خواهند زد و با استقبال گسترده كاربران مواجه خواهند شد در حاليكه در عمل هيچ‌كدام از آنها نتوانسته‌اند چنين شرايطي را پديد آورند و با استقبال گسترده‌اي از سوي كاربران مواجه نشده‌اند.

در اين بين UMS تنها موفق به جذب كاربران محدودي شده است كه عمدتا از بين قشرهاي داراي تحصيلات بالاتر بوده است و به نظر مي‌رسد كه همچنان به روند آرام خود ادامه مي‌دهد. WAP نيز تا حدودي در ميان كاربران توانسته عموميت پيدا كند اما همان‌طور كه در مطلب شماره قبل گفته شد، به دليل پيشرفته‌تر شدن گوشي‌هاي تلفن همراه و برخورداري آنها از پهناي باند بالاتر براي تبادل اطلاعات به نظر مي‌رسد به مرور به سوي زوال حركت مي‌كند. سرويس MMS نيز به پيش‌بيني‌هايي كه براي موفقيت آن شده بود دست نيافته است اما همچنان تلاش ارائه‌كنندگان خدمات اين است كه با روش‌هايي كه در ادامه مروري بر آنها خواهيم داشت به فراگير شدن اين سرويس كمك كنند.
اين در حالي است كه در ابتداي معرفي و ارائه سرويس‌هاي WAP و به خصوص MMS برخي پيش‌بيني‌ها اين سرويس‌هاي جديد را رقيب SMS و تهديدي براي ميزان محبوبيت آن مي‌دانستند. استدلالي كه مطرح مي‌شد نيز بيشتر حول و حوش محدوديت‌هاي موجود در سرويس كوته‌پيام و به خصوص محدوديت طول پيامها در آن بود. اين دسته از تحليلگران ارائه سرويس ايميل از طريق WAP و همچنين سرويس MMS را جايگزين مناسبي براي SMS مي‌دانستند و معتقد بودند كه كاربران با در اختيار داشتن اين خدمات به مرور ترجيح خواهند داد به جاي استفاده از SMS از اين سرويس‌ها استفاده كنند.
اما در عمل چنين اتفاقي روي نداده است. به عبارت ديگر به دلايل متعدد نه WAP و نه MMS به هيچ وجه نتوانسته‌اند بر ميزان استفاده از SMS تاثير بگذارند. اصلي‌ترين دليل نوع نياز كاربران است. در اكثر مواقع نياز كاربران به شكلي است كه تحت تاثير محدوديت‌هاي SMS قرار نمي‌گيرد. به عبارت ديگر 140 بايت (يا 160 كاراكتري) كه يك SMS را تشكيل مي‌دهند در اكثر مواقع نياز كاربران را برطرف مي‌كنند. از سوي ديگر از آنجا كه پروتكل SMS امكان ارسال پيام‌هاي طولاني‌تر از 140 بايت را از طريق شكستن پيام به چند SMS فراهم مي‌كنند و گوشي‌هاي جديد نيز همگي داراي اين قابليت هستند، عملا اين محدوديت تا حدود زيادي برطرف شده است و در محدوده طول فعلي مورد پشتيباني كمتر كاربردي است كه پوشش داده نشود.

البته در زمينه پيام‌هاي غيرمتني مانند تبادل Ringtone و پيام‌هاي تصويري طبيعي است كه به مرور SMS عرصه را به روش‌هايي نظير WAP و MMS واگذار كند. به دليل اينكه كاربران با داشتن گوشي‌هاي جديد و داراي پشتيباني Ringtoneهاي Polyphonic ديگر تمايل زيادي به تبادل Ringtoneهاي Monophonic ندارند ولي محدوديت‌هاي SMS باعث مي‌شود تنها Ringtoneهاي Monophonic بتوانند تبادل شوند.
در مورد پيام‌هاي تصويري نيز شرايط تقريبا به همين‌گونه است. اگر چه در گذشته استفاده از اين پيام‌ها محبوبيت زيادي داشت. اما در حال حاضر و با امكان تبادل عكس‌هاي كاملا رنگي از طريق MMS يا WAP ديگر كاربران تمايل زيادي به استفاده از تصاوير كوچك و تكرنگ كه از طريق SMS ردوبدل مي‌شدند نشان نمي‌دهند.
در نتيجه در اين عرصه‌ها كه بيشتر زمينه سرگرمي محسوب مي‌شوند مي‌توان گفت MMS و WAP نظر كاربران را بيشتر به خود جلب كرده‌اند. هرچند كه (همان‌طور كه در شماره‌هاي پيشين شرح داده شد) نوع ارائه اين خدمات در MMS و WAP نيز به گونه‌اي است كه همچنان به ازاي هر پيامي كه ارسال مي‌شود يك كوته‌پيام نيز تبادل مي‌شود!

روند سرويس VMS را نيز مي‌توان يك دوره عمر عادي براي يك سرويس دانست. اين سرويس در ابتدا به دليل نيازي كه در ميان كاربران وجود داشت (و در مقاله شماره 26 دنياي كامپيوتر و ارتباطات بررسي شد) ايجاد شد و با استقبال كاربران نسبي كاربران مواجه شد. اما به مرور و با پيشرفت‌هاي حاصل شده چه در شبكه تلفن همراه و چه در گوشي‌هاي آن كم‌كم نياز كاربران به اين سرويس و ارائه آن به صورت متمركز در شبكه كمتر مي‌شود و در نتيجه اين سرويس نيز دوران زوال خود را طي مي‌كند. تجربه ارائه اين سرويس در شبكه تلفن همراه ايران نيز نشان مي‌دهد كه كاربران زيادي جذب اين سرويس نشده‌اند.

وضعيت موجود
اطلاعات و آمارهايي كه در زمينه ميزان استفاده از هريك از خدمات منتشر مي‌شود همچنان حكايت از محبوبيت روزافزون SMS در ميان كاربران دارد. عليرغم اينكه ارائه‌كنندگان ساير سرويس‌ها تلاش بسياري براي كشاندن كاربران به استفاده از ساير خدمات انجام داده‌اند اما به نظر مي‌رسد كاربران هيچ تمايلي به كنار گذاشتن سرويس محبوب خود يعني SMS ندارند. پيش‌بيني‌ها نيز بيان مي‌كنند كه اين سرويس همچنان در سال‌هاي آتي با فاصله بسيار زيادي صدر جدول را به خود اختصاص خواهد داد.

سرويس ديگري كه هنوز اميد زيادي به موفقيت آن وجود دارد و در حال تجربه كردن موقعيت‌هاي جديد براي پيدا كردن راه جلب رضايت كاربران و ماندن در عرصه است، سرويس MMS است. اين سرويس در حال حاضر با مشكلات متعددي دست و پنجه نرم مي‌كند. عمده‌ترين اين مشكلات عدم سازگاري كامل گوشي‌هاي مختلف با يكديگر در نحوه پشتيباني از اين سرويس است. با وجودي كه مدتها است استانداردهاي اين سرويس تدوين شده‌اند اما همچنان ابهامات متعددي كه در اين استانداردها وجود دارد باعث شده است كه اين سرويس به پختگي لازم براي حضور جدي در بازار نرسد.
از سوي ديگر مطالعاتي كه در اين زمينه صورت گرفته است نشان مي‌دهد كه MMS در ورود به كاربردهاي عادي كاربران ناموفق بوده است و به عبارت ديگر همچنان يك سرويس لوكس محسوب مي‌شود كه كاربران تنها در كاربردهاي محدودي كه عمدتا جنبه سرگرمي دارند از آن استفاده مي‌كنند. يكي از دلايل، قطعا بحث هزينه آن در مقايسه با سرويس SMS است. به همين منظور ارائه‌كنندگان خدمات تلاش بسياري براي كاهش قيمت اين سرويس انجام داده‌اند. با اين وجود بعيد به نظر مي‌رسد كه حتي با كاهش قيمت اين سرويس بتواند جاي SMS را در ارتباط‌هاي روزمره بگيرد.
در نتيجه ارائه‌كنندگان خدمات MMS با درك و قبول اينكه MMS در تبادل‌هاي نفر به نفر (Person to Person) هنوز قادر به جلب نظر كاربران نيست، روي ارائه سرويس‌هاي ارزش‌افزوده از طريق MMS تمركز كرده‌اند.

با توجه به تنوع فرمت‌هاي اطلاعاتي كه از طريق MMS تبادل مي‌شوند پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهند كه اين زمينه، زمينه مناسبي براي رشد و بلوغ MMS محسوب مي‌شود. در آينده بيشتر در مورد خدمات ارزش‌افزوده MMS و وضعيت فعلي آنها در دنيا خواهيم گفت.
ساير سرويس‌هايي كه نام برده شدند در موقعيتي قرار ندارند كه به عنوان يكي از رقباي اصلي مطرح بوده و اميد زيادي به موفقيتي بزرگ داشته باشند. در نتيجه بايد منتظر ماند و در ماه‌ها و سال‌هاي پيش رو رقابت MMS و SMS را براي كسب محبوبيت بيشتر در ميان كاربران مشاهده كرد.
بازدید از صفحه اول
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره
عضویت در خبرنامه
نظر شما
پرطرفدار ترین عناوین