آفتابنیوز : وي افزود: «هزاران تن از فارغالتحصيلان اين دانشكده در شاخهها و شعبههاي علوم منشاء آثاري بودند و تا بعد از انقلاب نيز بسياري از مديران ارشد نظام از جمله دانشآموختگان اين دانشكده بودند. دانشكده فني از كانونهاي جوشان علمآموزي و روشنگري در دانشگاهها بود و زماني كه آزاديخواهي، استقلالطلبي و هويتجويي در بين دانشجويانمان تجلي يافت، دانشجويان و استادان دانشكده فني در اين عرصه داراي جايگاه ممتازي بودند.»
خاتمي با طرح اين سوالات كه تكنولوژي چيست؟ و نسبت جامعه ما با اين پديده شگفتانگيز چيست؟ تصريح كرد: «ترديدي نداريم كه اين فناوري همه شئون زندگي انسان را در بر گرفته و زندگي فردي و اجتماعي انسان امروز مبتني بر تكنولوژي است و با ورود به هوا و فضا گستردهتر ميشود و با ريزفناوري و زيست فناوري تا ژرفترين شئون زندگي انسان نفوذ ميكند. با بسط تكنولوژي، فرهنگ، ادب، سياست، روابط و ارتباطات شكلديگري مييابد و با تكنولوژي ارتباطات ميزان تاثيرگذاري انسان بر انسان ديگر و تصرف در شئون معنوي عاطفي و عقلاني شكلي غيرقابل مقايسهاي با گذشته پيدا ميكند.»
خاتمي همچنين با طرح اين سوال كه تكنولوژي چيست و چه تاثيري در دنياي مدرن دارد؟ اظهار داشت: «بشر به خاطر ويژگي ذاتياش همواره اهل آفرينش و فرآوري بوده است و از طبيعت امور تازهاي فرا ميآورد. تكنولوژي نيز يعني فراآوري نيروهاي نهفته در طبيعت. تكنولوژي همزاد آدمي است اما تكنولوژي امروز ماهيتاً و در حوزه تاثير با گذشته تفاوت اساسي دارد.»
وي ادامه داد: «امروز يكي از محصولات تكنولوژي، توليد انبوه و جمعي است؛ بهطوري كه رابطه ميان توليدكننده و توليدشده منقطع ميشود. هيچ محصولي به تنهايي متعلق به يك توليدكننده نيست و هيچ توليدكنندهاي نيست كه به تنهايي محصولي را به وجود آورد. انفكاك ميان توليد و توليدكننده به وجود آمده و حالت خلاقيت در توليد مدرن از بين رفته است.»
خاتمي با اشاره به اينكه در جامعه مدرن به چند امر اصرار ميشود، خاطرنشان كرد: «انسان دائما ميكوشد ميزان آگاهي خود را توسعه دهد. اصرار انسان امروز بر كنترل و تسخير طبيعت و مهار، كنترل و تسخير طبيعت براي غايت مشخص، سودآوري براي بشر است.»
اين انديشمند معاصر ادامه داد: «با اين خصوصيات، انسان صاحب تكنولوژي به فراآوري طبيعت قانع نيست و ميكوشد طبيعت را تحت فرمان خود درآورد و فراآوري به تحت فرمانآوري طبيعت مبدل ميشود.»
خاتمي با بيان اينكه در دنياي تكنولوژيك، جهان چيزي جز ماده خام و چيزي كه بايد شناخته، تسخير و در مسير سود درآيد نيست، ادامه داد: «همه چيز ابزاري است و نگاه انسان به طبيعت نگاهي ابزاري براي به كنترل درآوردن آن و در جهت بهرهگيري از سود به معناي خاص جامعهشناسي و فرهنگي است.»
وي افزود: «به ظاهر، انسان توليدكننده است و توليدشده محصولات تكنولوژي؛ البته تكنولوژي كالاي توليدشده نيست بلكه يك پديده انساني، اجتماعي و تاريخي است كه حاصل آن كالاست.»
رييس جمهور سابق ایران تصريح كرد: «در اين شرايط، انسان توليدكننده و كالا توليدشده است و واسطه اين دو تكنيك است؛ اما بر خلاف ظاهر جهان، شرايط به گونهاي شده كه آدمي نيز به بخشي از جهان طبيعت كه بايد شناخته و فرا فرمان آورده شود مبدل ميشود. اين نظر يكي از مشهورترين فيلسوفها و رايجترين فلسفههاي غرب درباره تكنولوژي است و متعلق به افرادي است كه نميخواهم نامشان را ببرم، چون در كشور ما انسانها با فرشته شناخته ميشوند يا شيطان و صاحبان اين نظريات گاه در جامعه ما از شيطانها پستتر ميشوند.»
خاتمي با اعتقاد به اينكه زندگي فردي و اجتماعي بدون تكنولوژي امكانپذير نيست، خاطرنشان كرد: «آيا راهي وجود دارد تا در جهاني كه چارهاي جز گرفتن تكنولوژي ندارد و تكنولوژي در همه شئون زندگي مردم رسوخ كرده، انسان بتواند هم از تكنولوژي برخوردار باشد و هم از چنگال خونبار تكنولوژي كه عالم و آدم را ابزار كرده و در واقع استيلاي تكنولوژيك بر انسان يافته رهايي يابد؟ اگر راهي بيابيم، نظريهاي كه درباره تكنولوژي گفتهشد بايد اصلاح شود.»
وي با بيان اينكه تمايل بشر به تسخير طبيعت به نفع خود امر جديدي نيست، تصريح كرد: «اين طور نيست كه انسان گذشته قانع بوده و بشر مدرن چنين نيست، بلكه انسان هميشه ميل به تسخير داشته است. انسان امروز ديد خود را گسترش ميدهد و با نيروهاي نهفته طبيعت آشنا ميشود و آنها را تسخير ميكند. در دنياي امروز با بحث تكنولوژي، تسخير و استيلاي انسان شكل بيشتري مييابد.»
به گزارش ايسنا خاتمي با اشاره به وجود استبداد در همه دورانها، اظهار داشت: «تكنولوژي، استعمار نويني آفريده و در دنياي مدرن تكنولوژي و نظامات فكري امتداد وجود انسان است. حفظ استيلاطلبي آسانتر از گذشته گسترش مييابد. راه نجات، گريز از تكنولوژي نيست. اگر ما بگريزيم او ما را رها نميكند. اما در دنياي امروز هر كشوري براي استقلال خود بايد توليد كند و توليد اضافه را با ديگران مبادله كند. براي جلوگيري از بروز زورگويي ميتوان تكنولوژي را توام با زندگي انساني داشت.»
رييس موسسه بينالمللي گفتوگوي تمدنها و فرهنگها ابراز عقيده كرد كه بايد به ريشههاي اصيل فرهنگها و انديشههايي كه تحت سيطره تكنولوژي هويت خود را از دست ندادهاند رجوع كرد و راهي جز اين براي مهار ديو درون انسان نيست.
رييس جمهور سابق كشورمان تاكيد كرد: «بازگشت به ريشههاي اصيل به معناي بازگشت به گذشته و به معناي مقدس كردن سنتهايي كه در يك زمان انسان به نام دين و فرهنگ داشته نيست؛ چراكه سنتها وانديشههاي ديني و غير ديني، خود، امور انساني هستند و براي رجوع به ريشههاي اصيل ضمن رجوع به سنت، دين و اصالتهاي ديني و فرهنگ براي مهار كردن ديو درون انسان نياز دائم به نوسازي سنت، فكر و انديشه ديني داريم تا بتوانيم به پرسش و نياز بشر امروز با رجوع به اصلها پاسخ گوييم.»
خاتمي معتقد است دين و فرهنگي كه عبارت باشد از انديشه پيشينيان را با ارجاع به منابع ديني و فرهنگي خود گرفتهايم امروز پاسخگوي اين نيازها نيست و نه تنها نميتوانيم با آن از چنگال تكنولوژي رهايي يابيم بلكه غرق در سيلي خواهيم شد كه جاري است و دين و فرهنگ را نيز با خود غرق خواهد كرد.
وي با اشاره به اينكه تكنولوژي جبري به زندگي امروز انسان است، تاكيد كرد: «بايد تكنولوژي را به چنگ آوريم اما بايد با مهار حس سيري ناپذير انسان بتوانيم از اينكه جهان به ابزاري تحت فرمان تكنولوژي تبديل شود رهايي يابيم و راهي به سوي آينده باز كنيم.»