ترانزیت کالا از چابهار تا هلسینکی تحقق می یابد

آفتاب‌‌نیوز : روزنامه ایران در گزارشی که روز چهارشنبه(امروز) انتشار یافته به نتایج نشست باکو و سرعت بخشی به ایجاد کریدور شمال - جنوب پرداخته است که مشروح آن را در ادامه می خوانیم:
این کریدور که از سال ها پیش در خصوص راه اندازی آن مذاکرات و توافق های زیادی صورت گرفته بود، بر اثراعمال تحریم های شدید بین المللی علیه ایران، چندان مورد توجه قرار نگرفت و اکنون با کلنگ زنی طرح پل مشترک ریلی میان آستارای ایران و آستارای آذربایجان و همچنین توافق های صورت گرفته در خصوص سرمایه گذاری آذربایجان در قطعه رشت – آستارای ایران، مرحله جدیدی را تجربه می کند.

پس از آغاز رسمی روند ساخت این پل مشترک که بر اساس گفته های مدیرعامل راه آهن پنج ماه تا افتتاح آن باقی مانده است، باکو اعلام کرد آمادگی آن را دارد که در قطعه رشت – آستارای ایران که تنها بخش باقی مانده از کریدور جنوب به شمال ریلی است،سرمایه گذاری کند و حتی خط اعتباری 500 میلیون دلاری برای آن باز کند.

از سوی دیگر خط ریلی قزوین – رشت هم با سرمایه گذاری های انجام شده تا پایان سال به بهره برداری خواهد رسید و تنها گسستگی مسیر کریدور شمال – جنوب که قزوین – رشت - آستارا محسوب می شود بر طرف خواهد شد. محوری که عملیاتی شدن آن، فاصله هند تا هلسینکی را 2000 کیلومتر کاهش خواهد داد و ترانزیت کالا میان اروپا، اسکاندیناوی و روسیه به حوزه خلیج فارس، اقیانوس هند و جنوب شرقی آسیا برقرار خواهد کرد.

یک بعد دیگر این مسیر نیز به ظرفیت های اسکله ای و بارگیری بنادر جنوب ایران بر می گردد که اخیراً با سفر نخست وزیر هند به ایران و توافق برای سرمایه گذاری هند در بندر چابهار روند آن تسریع شده است. همچنین هند از طریق چابهار می تواند به خط ترانزیتی دیگری در شرق ایران که به سمت افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی می رود دسترسی داشته باشد.

تهران و باکو در جریان سفر رئیس جمهوری کشورمان شش سند همکاری امضا کردند که در سرفصل یکی از آنها به طور خاص به این خط ریلی اشاره شده است. دکتر روحانی با تأکید بر اینکه موضوع ترانزیت و کریدور شمال- جنوب از موضوع های اساسی میان دو کشور وکشورهای منطقه است، گفت: نخستین بخش این کریدور با افتتاح و اتصال راه آهن آستارا – آستارا و پایانه ای که در ایران ساخته می شود، آغاز خواهد شد و گام دوم، اتصال راه آهن آستارا به رشت خواهد بود که دو کشور با مشارکت هم در این راستا سرمایه گذاری خواهند کرد.

این کریدور ارتباط ترانزیتی کشورهای شمال اروپا، اسکاندیناوی و روسیه را از طریق ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس، حوزه اقیانوس هند و جنوب شرقی آسیا برقرار می سازد. این کریدور حمل و نقل که بخش مهمی از آن از خاک ایران می گذرد در حال حاضر کوتاه ترین، کم هزینه ترین و سریع ترین مسیر ترانزیت کالا بین آسیا و اروپا به شمار می رود. کریدور یاد شده در حال حاضر از بندر بمبئی در حوزه اقیانوس هند آغاز و از طریق دریا به بندرعباس در جنوب ایران متصل می شود.
در داخل خاک ایران کالاهای ترانزیتی از طریق حمل و نقل جاده ای یا ریلی به بنادر شمالی کشور انتقال یافته و از مسیر دریای خزر به بنادر آستراخان و لاگان روسیه حمل می شوند. هزینه حمل کالاهای ترانزیتی از طریق کریدور شمال- جنوب تا 30درصد نسبت به سایر مسیرهای سنتی ارزان تر است. به علاوه آنکه این کریدور تقاطع های متعددی با کریدورهای موجود میان کشورهای آسیای میانه و اروپا از جمله «تراسکا» و «آلتید» دارد که این تقاطع ها به توزیع متوازن بار در سطح منطقه کمک زیادی می کند.

از طرف دیگر عملیاتی شدن تمام ظرفیت های ترانزیتی این مسیر موجب خواهد شد که در آمد ایران از این ترانزیت سالانه به 10 میلیارد دلار برسد ضمن اینکه دسترسی ایران به بازار اروپا را از طریق اتصال راه آهن به هلسینکی تسریع خواهد بخشید.
درعین حال توافق های سه کشور ایران، روسیه و آذربایجان در خصوص تسریع خط ترانزیت ریلی بین سه کشور که مهم ترین بخش کریدور شمال – جنوب محسوب می شود، توجه رسانه های بین المللی را نیز به خود جلب کرده است.

در این زمینه بلومبرگ گزارش داد که ماکسیم سوکولوف، وزیر حمل و نقل روسیه در مصاحبه ای اظهار کرد: اگر خط راه آهن به ایران ساخته شود، می تواند سهمی از باری که از طریق کانال سوئز حمل می شود را تصرف کند. وی در ادامه افزود: برنامه ها برای ساخت راه آهن ممکن است تا سال آینده تکمیل شوند.

الهام علی اف، رئیس جمهوری جمهوری آذربایجان پیشنهاد کرده است به فاینانس کریدور حمل و نقل شمال-جنوب که یکی از مهم ترین طرح های متصل کننده اروپا و آسیا توصیف شده است، کمک کند. روحانی پیش از این اظهار کرده بود جمهوری آذربایجان برای فراهم کردن نیمی از فاینانس مورد نیاز برای گسترش شبکه ریلی ایران به این کشور موافقت کرده است.
جمهوری آذربایجان که با ایران و روسیه مرز مشترک دارد، در تلاش است در موقعیت یک کانون حمل و نقل بزرگ قرار بگیرد. سومین تولیدکننده بزرگ نفت اتحادجماهیر شوروی سابق از درآمد نفتی خود برای ساخت بزرگترین بندر دریای خزر استفاده می کند و همچنین در فاینانس ساخت یک خط راه آهن که از طریق آذربایجان، گرجستان و ترکیه، آسیای مرکزی را به اروپا متصل می کند، مشارکت دارد.

به گفته یوری یوشاکوف، دستیار رئیس جمهوری روسیه، کریدور شمال-جنوب نسبت به مسیرهای کنونی از جمله مسیری که تا کانال سوئز ادامه دارد، مزیت هایی دارد. انتظار می رود پیگیری این طرح که از سال 2008 تحت مذاکره بوده است پس از مذاکرات رؤسای جمهوری سه کشور، شتاب بیشتری پیدا کند.