آفتابنیوز : روزنامه ایران در ضمیمه خود به مناسبت هفته دولت نوشت: با سیدرضا صالحی امیری در سازمان اسناد و کتابخانه ملی قرار گفت و گو داشتیم؛ اما ترافیک صبحگاهی تهران فرصت گفت و گوی حضوری را گرفت و وی به سؤالات «ایران» درباره کارنامه سه ساله دولت مکتوب پاسخ داد.
سؤالاتی که بیش از هر چیز درباره انتقادات مخالفان و حامیان دولت مطرح است.از جمله این ادعاهای حامیان که چرا دولت روحانی در دفاع از خود ضعیف ظاهر شده است؟ چرا بدنه دولت به اندازه رئیس جمهوری با صراحت از شرایط کشور سخن نمی گویند؟ چرا رئیس جمهوری در بیان پشت پرده تحرکات هر روزه مخالفان، به اندازه صراحتش شفافیت ندارد؟ پاسخ مشاور رئیس جمهوری و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی به این سؤالات را در زیر می خوانید:
** یکی از انتقادات از دولت یازدهم -که عمدتاً از سوی حامیان مطرح می شود- این است که دولت در دفاع از خود ضعیف ظاهر شده است. این طیف معتقدند مجموعه دولت نتوانسته همپای رئیس جمهوری و به صراحت ایشان از کارکرد دولت دفاع کند. تا چه میزان این انتقاد را وارد می دانید؟ چرا اعضای دولت به اندازه آقای روحانی در دفاع از عملکرد دولت صراحت ندارند؟
***یکی از مهم ترین ویژگی های دولت روحانی، کارآمد بودن آن است. این دولت متشکل ازمدیران با تجربه وکارآمد است که براساس عقلانیت وکارشناسی عمل می کنند؛ می توان ادعا کرد که دردولت، احساسات حاکم نیست وهمه تصمیمات با مطالعه ونظام کارشناسی صورت می گیرد. دولت امروز درمسیر حرکت خود در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و... بر مبنای مطالعات کارشناسی حرکت می کند.
آنچه درگذشته به کشورصدمه می زد، تصمیمات احساسی و لحظه ای بود. دولت روحانی از ابتدای فعالیت مبتنی براصل کارآمدی، استقرار نظام کارشناسی وعقلانیت عمل کرد. ضمن اینکه دولت آقای روحانی برآیند وتجربه مدیریتی همه دولت های بعد ازانقلاب را به کار گرفته است. یعنی درکابینه امروز تمامی اعضای کابینه بعد از انقلاب حضور دارند و در عین حال، دولت جناحی نیست. به بیان دیگر دولت آقای روحانی برآیند همه نحله ها و جریان های داخل نظام و ملی است و طبیعی است که گاهی در مواضع برخی از اعضای آن تفاوت هایی وجود داشته باشد. اما این تفاوتها به هیچ وجه به معنای ناهماهنگی نیست. البته بهتر است که دولت در مواردی مثل هجمه هایی که به دولت وارد می شود، با صدای واحدی از خود دفاع کند.
** آیا این نحوه پاسخگویی را متناسب با هجمه مخالفان و منتقدان دولت می دانید؟
*** این هم یکی از مظلومیت های دولت روحانی است که باید هر روز در مقابل هجمه ها و تخریب ها، انرژی خود را به جای تلاش در جهت پیشرفت و رسیدن به قله های توسعه، صرف رفع ابهامات ساختگی مخالفان کند. البته رویکرد اخلاقی در دولت و پرهیزازهر نوع بدرفتاری سیاسی و پایبندی به عنصری به نام اخلاق سیاسی یک اصل پذیرفته شده در دولت آقای روحانی است.
** یکی از انتقاداتی که به رئیس جمهوری وارد می شود این است که به اندازه صراحتشان، شفافیت ندارند. به اعتقاد ناظران رئیس جمهوری در مواجهه با مخالفانی که بی محابا فضاسازی می کنند، با تحفظ و ملاحظات متعدد سخن می گوید. در حالی که یکی از مطالبات عمومی مردم -که البته بحق نیز هست-این است که از پشت پرده تحرکات مخالفان علیه دولتی که به وی رأی داده اند، مطلع باشند. چقدر این انتقاد را درست و بجا می دانید؟ بویژه در سال پایانی دولت که تحرکات مخالفان شدت و حدت گرفته است؟
*** شخص آقای روحانی در این باره استراتژی مشخصی دارند. ایشان به هیچ وجه در دام رسانه های مخالف نمی افتند و نگاه ایشان مبتنی بر منافع ملی است. متأسفانه مخالفان به هیچ وجه منافع ملی و مصالح کشور را در نظر نمی گیرند.
** آقای روحانی در ایام تبلیغات شعارهایی در حوزه سیاست داخلی مطرح کردند. جذب نخبگان، تشکیل کابینه فراجناحی، تعامل با سایر قوا، حمایت از فعالیت احزاب و نهادهای غیردولتی؛ به اعتقاد شما دولت در سه سال گذشته تا چه میزان توانسته به برنامه های خود جامه عمل بپوشاند؟ بویژه که طیفی از اصولگرایان معتقدند دولت به جریان رقیب آنها تمایل بیشتری دارد؟
***مهم ترین دستاورد دولت روحانی درعرصه سیاسی ایجاد ثبات، آرامش، وفاق و نشاط ملی است. درنقطه مقابل این عملکرد در دولت قبل شاهد فضای هرج ومرج، انتقامجویی، انگ زنی، تخریب وافشا گری بودیم که این فضای منفی به یک امر دائمی تبدیل شده بود. امروز دولت مدافع آزادی فکر، بیان و قلم بر اساس موازین قانونی است. گرچه چالش هایی وجود دارد ولی همه بر این باورهستیم که دولت مدافع امنیت سیاسی جامعه است.
این دولت استراتژی خود را برافزایش سرمایه اجتماعی قرارداده وموتورمحرکه حرکت دولت به سمت قله های توسعه وپیشرفت، سرمایه اجتماعی است واگربخواهیم نمادهای به وجود آورنده این اعتماد وسرمایه اجتماعی را بیان کنیم، یکی ازعلائم رشد سرمایه اجتماعی در این دولت انتخابات است.
رفتارمردم در انتخابات به سمت وسوی تأیید سیاست های دولت بود واین رفتار مردم نشان می دهد همچنان پایگاه سرمایه اجتماعی دولت قوی است. ما در سه سال گذشته آشتی اصحاب فرهنگ، نخبگان و دانشجویان با دولت را شاهد بودیم. من بر این باورم رابطه قهری که نخبگان، فرهیختگان و اصحاب قلم، هنرمندان و روشنفکران با دولت گذشته داشتند در دولت روحانی به آشتی ملی تبدیل شد.
جدا از نقد هایی که ممکن است وجود داشته باشد امروز شما هیچ نخبه ای را نمی بینید که باور نداشته باشد که ظهور دولت روحانی فرصتی جدید برای ملت ایران است، اما نوع تحلیل این پدیده ممکن است در ذهنیت افراد متفاوت باشد. برخی اعتقاد دارند دولت از این فرصت استفاده کافی نداشته ولی عده ای نیز معتقدند استفاده خوبی از این فرصت صورت گرفته است.
فراموش نکنیم امروز هنرمندان براحتی می توانند فیلم بسازند و اظهار نظر کرده و در جامعه حضور و ظهور داشته باشند و از سوی دیگر اصحاب دانشگاه می توانند میتینگ برگزار کنند دانشجویان می توانند تجمع و اعتراض داشته و مطبوعات نیز تا حدود زیادی می توانند به انتقاد بپردازند این موارد را مقایسه کنیم با گذشته ای که همه صاحبان قلم در حوزه مطبوعات و حوزه مجازی احساس ناامنی داشتند. امروز این امنیت ذهنی به وجود آمده است که دولت در برابر قلم قرار نگرفته و مدافع قلم و صاحبان قلم است.
دستاورد دیگر دولت در حوزه فرهنگ تقویت نهاد های فرهنگی، صنفی و مدنی است به این معنا که دولت به نهاد های صنفی و مدنی بها داده است. آقای دکتر روحانی در ابتدای نمایشگاه بین المللی کتاب جمله ای را اعلام کردند که ممیزی به صاحبان قلم و مطبوعات سپرده شود و این به معنی تقویت نهاد های مدنی است.
** یکی از اصلی ترین انتقادها به دولت، معضلات حوزه اقتصادی و معیشتی است. منتقدان معتقدند برخلاف شعار رئیس جمهوری مبنی بر اینکه «هم چرخ سانتریفیوژ بچرخد هم چرخ زندگی مردم» اوضاع معیشتی مردم از گذشته بدتر شده است. هر چند که آمار از کاهش نرخ تورم می گوید اما رکود باعث بروز مشکلات برای مردم شده است. دولت در سه سال گذشته چه تدابیری اندیشیده است و چرا این تدابیر به نتیجه مطلوب نرسیده است؟
*** نگاهی به وضعیت اقتصادی سال های گذشته و رکود حاکم بر کشور در سال های پایانی دولت قبل وخامت اوضاع را نشان می دهد و اگر شرایط قبلی ادامه می یافت وضعیت بسیار خطرناکی داشتیم. دولت در سه سال گذشته موفق شد غول تورم را مهار کند و تورم افسار گسیخته 43 درصدی را امروز به زیر 10 درصد برساند. منتها عوارض تحریم ها و مشکلات گذشته تا امروز ادامه یافته و البته آقای رئیس جمهوری هم در گفت و گوی تلویزیونی اخیر اعلام کردند که بسیار امیدوارند که امسال شاهد گشایش هایی باشیم. وانگهی به موضوع اقتصاد باید با دید کلی نگاه شود. دراین حوزه لازم است بررسی شود حرکت های جدی در گشایش اقتصادی صورت گرفته یا خیر. دربررسی این مورد یک نقطه مطلوب و آرمانی وجود دارد. بله ما به نقطه آرمانی نرسیدیم ولی دولت برای حل مسائل اقتصادی قدم هایی برداشته است نه اینکه دولت اقداماتی در این زمینه صورت نداده. آیا صادرات نفت امروزبه بالای دومیلیون بشکه در روز رسیده؟ آیا امروزدولت توانسته نرخ تورم را تک رقمی کند؟ آیا دولت جلوی ناامنی اقتصادی را گرفته؟ فراموش نکنیم در دولت قبل قیمت دلارهزارتومان دریک روز بالا و پایین می رفت. اما امروزهمه اعتراف دارند که دولت توانسته ثبات اقتصادی ایجاد کند.
ثبات اقتصادی دستاورد بزرگی است. به این معنا که فردی که بازاری است یا صاحب کارخانه است حداقل می تواند برای یک سال آینده خود برنامه ریزی کند.
** بزرگ ترین چالش دولت روحانی در سال پایانی را چه می دانید و راه گذر از این چالش چیست؟
*** بزرگترین چالش دولت را القای ناکارآمدی دولت به افکار عمومی از سوی مخالفان می دانم و برای مقابله با آن سرمایه گذاری جدی بر حوزه سرمایه اجتماعی یعنی ساماندهی اجتماعی برای اعتماد، رضایت و مشارکت اجتماعی را نخستین مسأله ای می دانم که باید برای آن تحرک داشت.
نکته دوم بحث پیگیری و حل مسائل بین المللی است. این نظام از مجموعه ای از تحریم های ظالمانه کشنده که باعث فشار جدی شده عبور کرده است. باید به نحوی عمل شود که آن طرح به نتیجه برسد چون ملت هزینه زیادی برای به ثمر رسیدن آن داده است.
نکته سوم وفاق و انسجام ملی است. هر جامعه ای که در آن انشقاق سیاسی، فرهنگی و اجتماعی گسترش پیدا کند و رهبران دینی و سیاسی اش با هم به طرف تقابل و حذف حرکت کنند، هر جامعه ای که احزاب سیاسی اش برای کسب قدرت سیاسی، رقیب را به هر قیمتی به ابتذال بکشند؛ در جامعه ای که رسانه ها برای تخریب دیگران از هر اتهامی استفاده کنند؛ در نظام سیاسی که اصالت به رقابت و انگ زنی و شایعه داده شود، هیچ کس روی خوش نخواهد دید؛ همگان خسارت خواهند دید و دولت هم زیان می بیند.
نکته کلیدی عبور از پیچ چالش های موجود برای رسیدن به یک نقطه روشن برای قله های توسعه، انسجام و وحدت ملی است که رهبر معظم انقلاب هم تذکر دادند که بحث وحدت دولت و ملت مهم است و بسیار نکته کلیدی است. این چیزی است که عده زیادی برای تخریب وحدت سرمایه گذاری کردند. به اعتقاد من مخالفان دولت به گفتمان رهبری هم اعتقاد ندارند که اگر معتقد بودند اینگونه بی محابا بر دولت نمی تاختند.
من معتقدم که مظلومیت دولت روحانی یک نوع شکاف ارتباطی با جامعه است. این همان ضعفی است که رقبای آقای روحانی بخوبی می دانند و سرمایه گذاری شدید روی رسانه کرده اند. دولت روحانی ابزار رسانه ای لازم برای گفتمان سازی و گفت و گوی ملی و گزارش ملی را در اختیار ندارد. اگر واقعاً در بین بیش از
50 شبکه رادیویی و تلویزیونی یک شبکه در اختیار دولت بود امروز شما نشاط و رضایتمندی بیشتری در بین مردم می دیدید. این شکاف و انقطاع ارتباطی دولت با مردم محصول عملکرد ناصواب شبکه های اجتماعی و رسانه های مخالف دولت است و جریان هایی که پشت پرده برای تقابل طراحی می کنند.
** با توجه به تحرکات زود هنگام شماری از رقبای احتمالی رئیس جمهوری در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، فضای انتخابات اردیبهشت 96 را چگونه ارزیابی می کنید؟
*** تجربه تاریخی مردم ایران طی سه دهه گذشته نشان داده که تقابل با رأی مردم نتیجه معکوس می دهد. ما درسال 94تداوم 92 را شاهد بودیم درسال 96 هم تداوم 92 و 94 را شاهد خواهیم بود لذا به اعتقاد من به هرمیزانی که عملیات روانی علیه شخص رئیس جمهوری و دولت افزایش می یابد به همان میزان مقبولیت دولت دربدنه اجتماعی افزایش پیدا می کند.
تجربه نشان می دهد به هر میزان تخریب و فشار به دولت افزوده می شود، عملاً در بعد اجتماعی محبوبیت دولت افزایش پیدا می کند. با وجود همه مشکلات اقتصادی، معیشتی و... در ذهنیت جامعه امید جدی وجود دارد که دولت روحانی بتواند مشکلات مردم را حل و فصل کند. این باور در مردم وجود ندارد که دیگران بتوانند ازچالش های موجود عبور کنند. آقای روحانی در ایجاد ثبات و آرامش و کاهش تنش ها موفق بوده است و این برخلاف خواسته کسانی است که زیست و نفع خود را در بحران و ایجاد شرایط بحرانی می دانند. کابوس عده ای، انتخاب مجدد روحانی با رأی بیشتر ملت است و از این رو از هیچ اقدامی فروگذار نمی کنند و مرز های اخلاقی را زیر پا می گذارند. در یک کلام عصبانیت مخالفان از روحانی نشان می دهد، دولت روحانی در سه سال گذشته در اداره کشور با وجود همه کاستی ها و مشکلات، موفق بوده است.