کند و کاو در بودجه 85
بودجه 85 عملیاتی است، اما...
آفتاب‌‌نیوز : 
بر اساس این شیوه، اعتبارات بر اساس نیاز دستگاهها و فعالیت های عملی آنها تخصیص می یابد. این موضوع در بند «ر» تبصره «1» قانون بودجه 1382 و بند «ز» تبصره «1» قانون بودجه 1382 تکرار شد. ولی به رغم تاکیدات قانونی، تغییر قابل توجهی در شیوه بودجه ریزی دولت خاتمی اتفاق نیفتاده و تمام تغییرات صرفا به تغییر طبقه بندی اقلام درآمدی و هزینه ای خلاصه شد.
اکنون، دولت احمدی نژاد، مصوبه مجلس را برای نخستین بار به اجرا در آورده است اگر چه برخی معتقدند که همین بودجه نیز تا این که عملیاتی به حساب بیاید، خیلی فاصله دارد. حساب بیاید، خیلی فاصله دارد.
بودجه ریزی عملیاتی نوعی سیستم برنامه ریزی و ارزیابی است که بر رابطه بودجه هزینه شده و نتایج مورد انتظار تاکید می کند. در بودجه ریزی عملیاتی، بخش های مختلف اداری و اجرایی بر اساس استانداردهای مشخصی تحت عنوان شاخص های عملکرد پاسخگو هستند و مدیران در تعیین بهترین شیوه نیل به نتایج از اختیار عمل بیش تری برخوردارند.
در این نوع بودجه ریزی به مهمترین بخش قضیه تخصیص بودجه بر اساس کارایی و عملکرد است که برای تشخیص این عملکرد نیاز به شاخص های درست و مطابق واقعیات است که این شاخص ها بر اساس اطلاعات و آمارهای دقیق ساخته می شوند. در اصل برای هر فعالیتی، حجم کار، میزان اثر بخشی، کارایی، تخصیص منابع و شاخص عملکرد تعیین می شود و منابع بر اساس نتایج تخصیص می یابد.
با این حال برای این شیوه که الزاماتی دارد علاوه بر داشتن شاخص های مناسب می بایستی تعریف روشن مسولیت ها و تعیین برنامه زمانی تعریف نوع همکاری ها در چارچوی اهداف اصلی، توجه به ظرفیت و محیط سازمانی، تدارک منابع مالی و پرسنل کافی، پاسخگویی در برابر نتایج با تعیین اهداف عملکرد، کنترل فرایند پیشرفت، تدوین راهنمایی برای برنامه های عملیاتی، مالی و بودجه ای به صورت دقیق تدوین و مشخص شود. در عین حال در این سیستم حوزه آزادی مدیران و اجازه آنها برای ریسک بیشتر افزایش پیدا می کند. بنابراین داشتن یک فرایند کنترلی مناسب و بالابردن هزینه های تخطی مدیران و مهمتر از همه، اعتماد به مدیران ارشد لازم و ضروری به نظر می رسد.
با در نظر گرفتن مسائل فوق و مهمتر از همه نبود اطلاعات شفاف و قابل اعتماد به منظور شفاف سازی و درست کردن شاخص های مناسب سنجش عملکرد، بعید به نظر می رسد که در کوتاه مدت یا حداقل در سال 85 این شیوه بودجه ریزی از موفقیت لازم برخوردار باشد چرا که در سالیان گذشته نیز پیش نیازهای پیاده سازی این شیوه، مهیا نشده و بدون اصلاحات سیستمی گام نهادن در این مسیر از دورنمای خوبی برخوردار نمی باشد.
اگر چه اصلاحات بودجه ای بهر حال باید از سالی شروع می شد ولی باید توجه داشت که بدون مهیا کردن زیرساخت های لازم، «بودجه عملیاتی» تنها در حد شعار باقی خواهد ماند. و این همان چیزی است که کمتر کسی از آن خبر داد؛ کمتر کسی می داند که احمدی نژاد چه برنامه ای را برای آماده کردن زیرساخت ها تدارک دیده است.
بر اساس این شیوه، اعتبارات بر اساس نیاز دستگاهها و فعالیت های عملی آنها تخصیص می یابد. این موضوع در بند «ر» تبصره «1» قانون بودجه 1382 و بند «ز» تبصره «1» قانون بودجه 1382 تکرار شد. ولی به رغم تاکیدات قانونی، تغییر قابل توجهی در شیوه بودجه ریزی دولت خاتمی اتفاق نیفتاده و تمام تغییرات صرفا به تغییر طبقه بندی اقلام درآمدی و هزینه ای خلاصه شد. اکنون، دولت احمدی نژاد، مصوبه مجلس را برای نخستین بار به اجرا در آورده است اگر چه برخی معتقدند که همین بودجه نیز تا این که عملیاتی به حساب بیاید، خیلی فاصله دارد. حساب بیاید، خیلی فاصله دارد.
بودجه ریزی عملیاتی نوعی سیستم برنامه ریزی و ارزیابی است که بر رابطه بودجه هزینه شده و نتایج مورد انتظار تاکید می کند. در بودجه ریزی عملیاتی، بخش های مختلف اداری و اجرایی بر اساس استانداردهای مشخصی تحت عنوان شاخص های عملکرد پاسخگو هستند و مدیران در تعیین بهترین شیوه نیل به نتایج از اختیار عمل بیش تری برخوردارند.
در این نوع بودجه ریزی به مهمترین بخش قضیه تخصیص بودجه بر اساس کارایی و عملکرد است که برای تشخیص این عملکرد نیاز به شاخص های درست و مطابق واقعیات است که این شاخص ها بر اساس اطلاعات و آمارهای دقیق ساخته می شوند. در اصل برای هر فعالیتی، حجم کار، میزان اثر بخشی، کارایی، تخصیص منابع و شاخص عملکرد تعیین می شود و منابع بر اساس نتایج تخصیص می یابد.
با این حال برای این شیوه که الزاماتی دارد علاوه بر داشتن شاخص های مناسب می بایستی تعریف روشن مسولیت ها و تعیین برنامه زمانی تعریف نوع همکاری ها در چارچوی اهداف اصلی، توجه به ظرفیت و محیط سازمانی، تدارک منابع مالی و پرسنل کافی، پاسخگویی در برابر نتایج با تعیین اهداف عملکرد، کنترل فرایند پیشرفت، تدوین راهنمایی برای برنامه های عملیاتی، مالی و بودجه ای به صورت دقیق تدوین و مشخص شود. در عین حال در این سیستم حوزه آزادی مدیران و اجازه آنها برای ریسک بیشتر افزایش پیدا می کند. بنابراین داشتن یک فرایند کنترلی مناسب و بالابردن هزینه های تخطی مدیران و مهمتر از همه، اعتماد به مدیران ارشد لازم و ضروری به نظر می رسد.
با در نظر گرفتن مسائل فوق و مهمتر از همه نبود اطلاعات شفاف و قابل اعتماد به منظور شفاف سازی و درست کردن شاخص های مناسب سنجش عملکرد، بعید به نظر می رسد که در کوتاه مدت یا حداقل در سال 85 این شیوه بودجه ریزی از موفقیت لازم برخوردار باشد چرا که در سالیان گذشته نیز پیش نیازهای پیاده سازی این شیوه، مهیا نشده و بدون اصلاحات سیستمی گام نهادن در این مسیر از دورنمای خوبی برخوردار نمی باشد.
اگر چه اصلاحات بودجه ای بهر حال باید از سالی شروع می شد ولی باید توجه داشت که بدون مهیا کردن زیرساخت های لازم، «بودجه عملیاتی» تنها در حد شعار باقی خواهد ماند. و این همان چیزی است که کمتر کسی از آن خبر داد؛ کمتر کسی می داند که احمدی نژاد چه برنامه ای را برای آماده کردن زیرساخت ها تدارک دیده است.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید