بررسی جرم ریختن زباله در خیابان

آفتاب‌‌نیوز : در واقع رها کردن زباله در معابر و جوی‌ها در نظر بسیاری از افراد بی آنکه ننگی باشد، به عادتی چندین ساله تبدیل شده و هرگز هم فکر نمی‌کنند، فردا که دوباره به خیابان می‌آیند، چگونه خیابان و جوی‌ها پاک و بدون زباله است.

به گزارش آرمان، خرداد امسال رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ از اعمال قانون خودروهایی که سرنشینانشان اقدام به پرتاب زباله به سطح معابر و خیابان‌ها می‌کنند، خبر داد. تیمور حسینی، درباره خودروهایی که رانندگان یا سرنشینانشان اقدام به ریختن زباله به سطح معابر و بزرگراه‌ها می‌کنند، گفت: مطابق قانون اگر ماموران پلیس راهنمایی و رانندگی خودرویی را مشاهده کنند که از داخل آن زباله‌‌ای به بیرون ریخته می‌شود، آنان حق جریمه و اعمال قانون این خودرو را دارند. او با بیان اینکه این قانون طرح جدیدی نیست و مدت‌هاست که در پایتخت اجرا می‌شود، افزود:‌ البته تعداد خودروهایی که راننده یا سرنشینان آن اقدام به ریختن زباله به بیرون از خودرو می‌کنند، زیاد نیست و خوشبختانه اغلب افراد فرهنگ درستی در این زمینه دارند.رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ درباره مبلغ جریمه این خودروها نیز گفت: مبلغ جریمه در شهر تهران ۳۰۰ هزار ریال است و هر جا که ماموران ما با چنین موردی روبه‌رو شوند حتما نسبت به اعمال قانون متخلفان اقدام خواهند کرد. به گزارش ایسنا، حسینی با بیان اینکه پلیس حفاظت از محیط‌زیست و حفظ چهره آراسته شهر را وظیفه خود می‌داند، خاطر نشان کرد:‌ همانطور که خودروهای آلاینده، دودزا و فاقد معاینه فنی جریمه می‌شوند، خودروهایی که سرنشینانشان با ریختن زباله به سطح خیابان و معابر آن را آلوده کنند نیز جریمه خواهند شد.

 عادت چندین ساله ریختن زباله

لیوان، بشقاب و کاسه یک بار مصرف در کنار بطری‌های مصرف شده در بسیاری از روزها میهمان ناخوانده معابر و جوی‌ها شده که با وجود نظافت نوبت‌های مختلف کارگران و رفتگران خدمات شهری باز هم این زباله‌ها در شهر دیده می‌شود. همچنین بی توجهی برخی شهروندان نسبت به قراردادن زباله‌های خود تا قبل از ساعت ۲۱ در مخازن، بسته بندی نکردن زباله‌ها یا خالی کردن سطل‌های زباله خانگی در کنار مخازن، کار جمع‌آوری صحیح پسماندها را مشکل کرده و چهره شهر را نا زیبا می‌کنند. همچنین گروه دیگری از شهروندان با بی توجهی به زحمات شبانه روزی رفتگران اقدام به ریختن زباله‌های خود از داخل خودرو در معابر و فضای سبز می‌کنند. زشت شدن چهره شهر و هزینه‌های بسیار تحمیلی برای اصلاح آن یک طرف قضیه است و وقتی موضوع با بارش‌های باران و برف عجین می‌شود، آن وقت داستان‌هایی چون آب گرفتگی برای شهر ورق می‌خورد و دردسرهایش برای خود مردم باقی می‌ماند. در واقع رها کردن زباله در معابر و جوی‌ها در نظر بسیاری از افراد بی آنکه ننگی باشد، به عادتی چندین ساله تبدیل شده و هرگز هم فکر نمی‌کنند فردا که دوباره به خیابان می‌آیند، چگونه خیابان و جوی‌ها پاک و بدون زباله است. به عقیده کارشناسان، جمع‌آوری زباله در تهران و خدماتی که روزانه شهرداری تهران برای نظافت و رفت و روب به شهروندان تهرانی می‌پردازد قابل قیاس با هیچ شهر و کلانشهر دیگری نیست اما متاسفانه رعایت نشدن فرهنگ و حقوق شهروندی از سوی گروهی از مردم، هزینه‌های نگهداشت شهر را افزایش می‌دهد.

 بررسی جرم ریختن زباله در خیابان

جرایم علیه محیط‌زیست را می‌توان در هفت گروه دسته بندی کرد: جرایم مرتبط با تخریب یا خسارت به محیط‌زیست،جرایم مربوط به آلودگی آب،جرایم مربوط به آلودگی صوتی،جرایم مربوط به آلودگی هوا، جرایم مربوط به آلودگی خاک، جرایم مربوط به بهره برداری از منابع مواد شیمیایی یا کار با اشعه بدون اتخاذ تدابیر حفاظتی، جرایم مربوط به ریختن زباله. قانونگذار در ماده ۶۸۸قانون مجازات اسلامی اقدام ریختن زباله را جرم و برای آن مجازات تعیین کرده است. این ماده مقرر می‌دارد: «هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل ریختن مواد مسموم کننده در رودخانه‌ها، زباله در خیابان‌ها و کشتار غیر مجاز دام، ممنوع می‌باشد و مرتکبان چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات شدیدتری نباشند به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد.» همچنین ماده ۲۰ قانون طرز جلوگیری از بیماری آمیزشی و واگیردار، مصوب۱۱ خرداد ۱۳۲۰مقرر می‌دارد: «‌آلوده نمودن آب‌هایی که به مصرف شرب می‌رسد و ریختن زباله یا هر نوع کثافاتی در گذرهای عمومی ممنوع است، متخلفان از این ماده مطابق آیین‌نامه‌ای‌که بهداری تنظیم می‌نماید به کیفر خلافی محکوم می‌شوند.»

 تعداد دفعات جمع‌آوری زباله در تهران

طبق اعلام مسئولان شهرداری تهران، سرانه هر شهروند تهرانی برای هزینه نگهداشت شهر در سال ۱۵۰ هزار تومان است که این رقم، بودجه سنگینی از هزینه‌های شهری را شامل می‌شود. سال ۹۳ قائم مقام معاونت خدمات شهری شهرداری تهران در این‌باره گفت: «تعداد دفعات جمع‌آوری زباله در تهران دست‌کم چهار برابر بیش از کشورهای اروپایی است و اصلاح آن به فرهنگسازی و توجه بیشتر مردم به حقوقشان بستگی دارد. در حالی که این کار در برخی کشورهای اروپایی هفته‌ای دو بار و در برخی دیگر از کشورها هفته‌ای سه بار است، ولی در تهران روزانه حداقل دو بار زباله‌ها جمع‌آوری شده که هزینه‌های سنگینی بر شهر تحمیل می‌کند.» سید مناف‌هاشمی می‌افزاید: تعداد دفعات جمع‌آوری زباله در تهران دست‌کم چهار برابر بیش از کشورهای اروپایی است و اصلاح آن به فرهنگسازی و توجه بیشتر مردم به حقوقشان بستگی دارد. قائم مقام معاونت خدمات شهری شهرداری تهران از شناسایی شهروندان متخلفی که اقدام به ریختن زباله از درون خودروهایشان به سطح معابر و خیابان‌های شهر می‌کنند، با کمک دوربین‌های نظارت تصویری خبر داد و گفت: هماهنگی‌ها برای کسب مجوزهای لازم از سوی مراجع قضائی به منظور اجرا کردن قانون جریمه‌های سنگین و حبس‌های یک ساله برای شهروندان متخلف که اقدام به ریختن زباله در سطح خیابان‌ها و معابر می‌کنند در حال انجام است.

 شهر ما مانند خانه خودمان است

به اعتقاد کارشناسان مسائل شهری، در بحث زباله و نظافت شهر باید کمی رودربایستی را کنار گذاشت، چرا که مشکل دقیقا به رفتارهای فردی برمی‌گردد. بسیاری از مردم به فرهنگ والای خود مفتخرند اما لحظه ریختن زباله کنار ساحل، جوی آب، رودخانه، دریا و حتی در کوچه و خیابان محل زندگی، به تنها چیزی که فکر نمی‌کنند همین فرهنگ است. زیرا آنچه به وضوح بر همگان مشخص است این که ریختن زباله‌ها در پارک‌ها و فضای سبز شهر، مناظر ناخوشایندی را ایجاد می‌کند که در این زمینه باید برخورد جدی شود اما متاسفانه همگی ما این مهم را تنها وظیفه‌ای برای دیگران می‌دانیم و از سهم خود در این باره غافلیم. شهر ما مانند خانه خودمان است، همان گونه که برای پاکیزگی خانه‌های خود تلاش می‌کنیم باید برای حفظ تمیزی شهر نیز کوشا باشیم.اگر فرهنگ حفظ پاکیزگی محیط زندگی در بین افراد جامعه درونی شود و همه نسبت به رعایت آن پایبند باشند، دیگر نیازی به برخورد با این گونه افراد نیست. متاسفانه نبود فرهنگ صحیح و اطلاع رسانی دقیق در مورد حفظ محیط‌زیست موجب به وجود آمدن این گونه مشکلات و معضلات می‌شود. ریختن زباله در معابر و خیابان‌ها، سبب آلودگی محیط‌زیست و به وجود آمدن مشکلاتی برای افراد و ساکنان آن منطقه می‌گردد زیرا این عمل موجب جمع شدن حشرات موذی، موش و... می‌شود که این موارد به ضرر ما و جامعه است. در نتیجه دست یافتن به شهری پاکیزه مستلزم همکاری شهروندان با شهرداری‌ها و رعایت مسائل بهداشتی است.