سازه ساسانی فارس شناخته نشده، ویران شد!

آتشکده آذرجو نام بنایی به جامانده از دوره ساسانیان است که به رغم اصالت و حتی ثبت در فهرست ملی به تلی از خاک تبدیل شده و تنها قسمتی از دیوارهای این بنای مستطیل شکل باقی مانده است!

آفتاب‌‌نیوز :

«خبرجنوب» نوشت: این بنای تاریخی که کاربری آتشکده داشته و به دلیل وجود ستون ها و مسقف بودن بنا به چهار طاقی معروف است هم اینک حال و روز خوبی ندارد، بنایی که یکی از جاذبه های تاریخی -فرهنگی شهرستان داراب محسوب می شود اما هنوز شناخته نشده به ویرانه ای تبدیل شده است.

چهارطاقی های فارس از سازه های ارزشمند باستانی به شمار می آیند که قدمتشان به دوره ساسانی می رسد و از دیدگاه باستان شناسی، تاریخ اجتماعی و سیاسی، پژوهش های تاریخی، شناخت آیین و دین مردمان گذشته و شرایط زیست آنان از ارزش ویژه ای برخورداست. اما این سازه ها نه تنها به درستی نگهداری نمی شوند، بلکه بیشتر آنان روزگار ناخوشی را سپری می کنند .

یکی از این چهارطاقی ها که در شهرستان داراب جای گرفته و در بدترین شرایط حفاظتی به سر می برد به آتشکده آذرجو معروف است .

آتشکده ای که به دلیل آسیب های جدی به تلی از خاک تبدیل شده است و از بنایی که روزگاری محلی برای مراسم خاص مذهبی مردم فارس و مکان زندگی بوده در حال حاضر به ویرانه ای متروک بدل شده و آن طور که یکی از فعالین حوزه میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان داراب می گوید:ساختار کلی این بنای تاریخی کاملا از بین رفته و به دلیل بی توجهی ها این اثر ملی سال هاست به حال خود رها شده و متروک مانده است.

محمد باقر مهاجر در گفت وگو با خبرنگار ما با بیان اینکه آتشکده آذرجو در گوشه ای به حال خود رها شده است می گوید: با اینکه مجموعه چهارطاقی آذرجو یکی از برجسته ترین چهارطاقی های ساسانی در فارس است اما امروزه از این میراث ملی تنها تَلی از خاک برجای مانده است.

به گفته وی چهارطاقی یا آتشکده آذرجو مانند بسیاری دیگر از سازه های هم عصرش در کنار رودخانه ای بزگ ساخته شده که مردم محلی آن را «اُغلان قِز» (پسر و دختر) می نامند اما وجه تسميه آن به نام آذرجوی به دلیل وجود آتش (که به آن آذر می گویند )در این بنا و رود روان پر آب در کنار این سازه تاریخی، است.

مهاجر ادامه می دهد: در حال حاضر از رود کناری و استخری که در نزدیکی این بنا وجود داشته خبری نیست .

این فعال حوزه میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان داراب ادامه می دهد:ساسانیان آتشکده ها را در کنار رودخانه می ساختند و این آتشکده نیز درکنار رودخانه ای واقع شده که هم اینک خشکیده است. در نزدیکی این بنا بقایایی از سازه های متعددی دیده می شود که قسمت های عمده آن در دل خاک مدفون شده است.

وی در ادامه می افزاید:آتشکده آذر جو در فاصله یک کیلومتری از روستای کرسیا واقع شده است و به دلیل آنکه مسیر و جاده ای مناسب ندارد بازدیدکننده ای هم نداشته و ناشناخته باقی مانده است .

این استاد دانشگاه اضافه می کند:با اینکه آتشکده می توانست به یکی از جاذبه های گردشگری منطقه داراب و حتی جنوب کشور تبدیل شود اما به دلیل بی توجهی ها ، متروکه شده و در آستانه نابودی کامل است.

وی می گوید: تاکنون این بنای تاریخی که نزدیک به 10سال است در فهرست ملی به ثبت رسیده، مرمت نشده و حتی حفاظت مناسبی هم نمی شود، فاقد حریم است و همچنان در معرض آسیب های طبیعی است به طوری که سقف گنبدی بنا که از نظر معماری حایز اهمیت بوده و جزو نخستین گنبدهای ایرانی محسوب می شده به کلی از بین رفته و در درون سازه فرو ریخته است.

مهاجر در ادامه این گفت وگو خواستار توجه بیشتر مسئولان نسبت به حفظ این نوع آثار سنگی در فارس به خصوص در شهرستان ها می شود و می گوید:چنانچه بی توجهی به چنین آثار تاریخی در شهرستان ها ادامه یابد به طور حتم آثار به طور کامل تخریب و نابود می شوند و تنها شماره ملی آن ها در فهرست میراث تاریخی کشور باقی خواهد ماند.

بنا بر این گزارش آتشکده آذرجو در 12 کیلومتری جنوب غربی داراب جای گرفته است.

مصالح به کار رفته در این سازه از سنگ و گچ بوده و نمای آن با آجرهایی مربع شکل تزیین شده است. این چهارطاقي در سده گذشته دارای گنبد بوده که امروزه به درون آن فرو ریخته است.

سقف گنبدی شکل آتشکده آجری بوده و با بلندایی نزدیک 12 متر بر بالای سکوی مربع شکلی از سنگ و گچ برپا شده بوده است.

در درون آتشکده در گذشته چهارطاقی به بلندای کمابیش 15 متر ساخته شده که هم اینک از بین رفته است. این آتشکده تا سده چهارم هجری قمری آباد بوده و در کنار چشمه ای طبیعی جای داشته است. آتشکده آذرجو در خردادماه 1385 با شماره 15602 در فهرست ملی به ثبت رسیده است.

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/001f1U