مراکز قدرت در جهان (1)

اما فروپاشی شوروی ابهاماتی را در نوع و ماهیت نظام بین الملل مطرح ساخت: از این پس ما شاهد شکل گیری قطب های اقتصادی قدرتمند در‌ آسیا همچون چین، ژاپن و هندوستان و در اروپا مانند آلمان، فرانسه و ایتالیا از یک سو و منفی بودن طراز بازرگانی امریکا با این کشورها و رشد بدهی دولت امریکا از سوی دیگر در یک مقطع زمانی پس از فروپاشی شوروی بودیم که همگی به نوعی نشانگر رقابت اقتصادی این کشورها با ایالات متحده در عرصه جهانی بود. اما نکته مهم آن است که این وضعیت هرگز به معنی از دست دادن جایگاه و مقام درجه اول امریکا در صحنه بین الملل تلقی نمی گردد زیرا اولا امریکا توانست بعد از حادثه یازدهم سپتامبر روند یکجانبه گرایی خود را به دنیا با قدرت نظامی ثابت کند و ثانیا شواهد نیز از آن حکایت دارد که امریکا بیش از کشورهای دیگر توانایی ایفای نقش جهانی را داراست و به لحاظ منابع طبیعی و استرتژیکی، سرمایه، دانش فنی و بهره برداری از فرصت های جدید، نسبت به کشورهای دیگر از مزیت نسبی برخوردار است تولید ناخالص داخلی ان شش هزار میلیارد دلار در سال است. علاوه بر این 23 درصد تولید ناخالص ملی جهان را در اختیار دارد و 48 درصد صادرات صنعتی کشورهای جهان سوم را جذب بازارهای داخلی خود کرده است. از این منظر هیچ قدرت بزرگی مانند امریکا قدرت های شگرف نظامی، اقتصادی، فنی، فرهنگی و سیاسی ندارد و به نظر می رسد که هیچ رقیبی در برابر ان وجود نداشته باشد. اقتصاد امریکا بین سال های 90 تا 98 حدود 27 درصد رشد کرد که تقریبا دو برابر رشد اقتصادی اتحادیه اروپا ( با 15 درصد) و سه برابر ژاپن ( با 9 درصد) است. با اینکه اروپا و ژاپن تلاش فراوانی در بازسازی اقتصادی خود کردند، اما این امریکا بود که بر موج « اقتصاد نوین» سوار شد و به بهره برداری روز افزون دست یافت. ضمنا قابل ذکر است که کاهش مخارج تسلیحاتی و دفاعی امریکا پس از جنگ سرد در مقایسه با سایر قدرت های بزرگ آهسته تر پذیرفت در نتیجه این کشور در پایان دهه 90 قابلیت های نظامی نسبتا قدرتمندی داشت. در واقع طی سال های اخیر امریکا پژوهش های تحقیق و توسعه نظامی را تقریبا منحصر به خود کرده و حدود 80 درصد کل مخارج تحقیقات نظامی دنیا در این کشور صرف می شود. بنابراین در بعد نظامی امریکا کماکان برتری خود را نسبت به دیگر کشورهای دنیا حفظ کرده و حتی آن را افزایش داده است. به عنوان مثال بودجه نظامی امریکا برای سال 2003 حدود 383 میلیارد دلار تصویب شد در طول سال های قبل از آن نیز امریکا حدود 40 تا 50 درصد کل هزینه های نظامی دنیا را به خود اختصاص داده بود.
تحت این شرایط، اروپا جرات رویارویی با ایالات متحده را ندارد لذا در بسیاری از تحولات دنیا در سال های اخیر با امریکا همراه شده است. روسیه نیز به نظر می رسد هنوز درگیر مسائل داخلی خود باشد. ژاپن علیرغم این که به عنوان قدرت دوم اقتصادی جهان مطرح است به علت رکود اقتصادی و وابستگی امنیتی توان رقابت کلی با امریکا را ندارد.»
ادامه دارد.

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/000AJA