آفتابنیوز : از سال 1393 تا کنون بیش از 170 کتابخانه عمومی در کشور توسط خیرین ساخته یا دست کم، انتفاع آنها به قصد خیر و نذر واگذار شده
است.
وقتی آمار بیش از 500 هزار جلد کتاب اهدایی توسط مردم به کتابخانه های کشور را در سال گذشته به این رقم می افزاییم، این مساله به ذهن متبادر می شود که دوباره وقف و نذر در امور فرهنگی بویژه در حوزه کتاب که ریشه در سنت های دیرین مردم این سرزمین اسلامی دارد در حال احیا و گسترش است.
نذر کردن شاید در روزهای عادی سال رواج داشته باشد اما بالطبع در مناسبت های خاص نظیر اعیاد و سوگواره های مذهبی رونق بیشتری دارد؛ از جمله این نذورات، نذر کتاب است که چندسالی است در ایام محرم فراگیر شده است.
به گزارش ایرنا،معاون توسعه نهاد کتابخانه های عمومی کشور در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: مدتی است که نذر کتاب، نسبت به نذورات دیگر بیشتر شده و برخی ناشران به صورت خودجوش در این ایام محرم و صفر موضوع وقف یا نذر کتاب را بطور جدی دنبال می کنند.
محمد اللهیاری فومنی می افزاید: نمایندگان تعدادی از ناشران در بین دسته های عزاداری، مداحان و مردم کتاب هایی با موضوع های مذهبی و اغلب عاشورایی توزیع می کنند.
وی تصریح می کند: نذر غذا جای خود را در ریشه های فرهنگی کشور دارد اما از طرفی، کتاب، ماندگاری بیشتری دارد و این شاخه نذر هم در سال های اخیر رشد خوبی داشته، تا جایی که بین اقلام نذری مثل پیراهن مشکی، شمع و ... مخاطبان و علاقه مندان خود را پیدا کرده است.
موید گفته های معاون نهاد کتابخانه ها، آمار موجود درباره یکی از این جریان های فرهنگی است که نشان می دهد، طی ۱۲ مرحله اجرای طرح نذر کتاب از سال ۱۳۸۸ تا اردیبهشت ۱۳۹۵ توسط این جریان فرهنگی، بیش از ۶۲ هزار جلد کتاب نذری(با سرانه قیمت پشت جلد حداقل 120 هزارریال) به ارزش ریالی حدود ۷٫۵ میلیارد ریال بین مردم توزیع شده است.
علیرضا قزوه شاعر مذهبی و آیینی نیز پیشتر در گفت وگویی تاکید کرده بود: «نذر کتاب می تواند فرهنگ ما را نجات دهد. علاوه بر ایام خاص، بهتر است در زمانی که کسی فوت می کند و ختمی برای او برگزار می شود به جای صرف هزینه ها و خرید گل های زیادی که یک شبه پرپر می شوند در همان فضای دلخواه متوفی، کتابهایی را خریداری کرده و نذر کنیم شاید این کتابها بتوانند زندگی مردم را نجات دهند».
رضا حاجی آبادی مدیر یک انتشارات و مجری طرح «نذر کتاب» نیز معتقد است: هنگامی که می گوییم کتابی نذر شده است به این صورت نیست که مثل قیمه و قرمه فقط برای یک نفر باشد، بلکه آن کسی که کتاب را به شکل نذری و رایگان دریافت می کند باید بعد از اینکه کتاب را مطالعه کرد و اگر نقد و نظری راجع به کتاب داشت و روی آن نوشت، کتاب را به شخص دیگری بدهد.
متولی طرح نذر کتاب مثال جالب توجهی بیان می کند: بارها دیده ایم که در مترو و اتوبوس وقتی یک نفر کتاب می خواند کسی که در کنار او نشسته است نگاه می کند ببیند که او چه کتابی می خواند و به اصطلاح سرک می کشد، این فرد می تواند کتاب نذری را بعد از اینکه تمام کرد به فرد کناری خود بدهد و بگوید که نذری است و نظر خود را هم بگوید تا آن شخص هم از کتاب و هم از نظر او استفاده کند و این چرخه ادامه پیدا کند تا حداقل پنج نفر کتاب را بخوانند.
حاجی آبادی مضاف بر امتیاز زیست محیطی این نذر، یک مزیت بزرگتر برای آن قائل است و می گوید: ناآگاهی دلیل اصلی وقوع حادثه عاشورا است. اگر مردم سال ۶۱ هجری قمری امام زمان خود که امام حسین(ع) بود را می شناختند هیچ گاه حادثه عاشورا بوجود نمی آمد. در نتیجه می توان گفت که امام حسین(ع) را نه کوفیان کشتند، نه شمر و نه یزید؛ بلکه ناآگاهی و جهل مردم، ایشان را به شهادت رساند. در حالیکه همین مردم چهار سال بعد به انتقام خون امام حسین(ع) با قیام مختار همراه شدند.
وی تصریح می کند: اینها همان مردم بودند و از یک فضای دیگر و مکان دیگر نیامده بودند و تنها دلیلی که باعث تغییر رفتار و تفکر این افراد شد در واقع آگاهی آنها نسبت به مسائل بود و آگاهی بخشی یکی از اصلی ترین ثمره های نذر کتاب است.
به نظر می رسد با اینکه قبل از راه اندازی و ساماندهی چنین طرح هایی، مردم به صورت خودجوش به نیت نذر، به اهدای کتاب اقدام می کرده اند، اما نهاد عمومی کتابخانه ها و کتابخوانی کشور، مشوق هایی را هم برای تسریع در این امر و فرهنگسازی در این زمینه طراحی کرده است.
به عنوان نمونه در همه استان ها «انجمن خیرین کتابخانه ساز» تشکیل شده و تسهیلات از قبیل واگذاری زمین، نامگذاری کتابخانه به نام خیرین و حتی راه اندازی جشنواره ای در این حوزه، برای تقدیر از خیرین برتر کتاب و الگوسازی در این زمینه پیش بینی شده است.
اللهیاری فومنی در این باره می گوید: «کتابخانه های عمومی کشور به اعتبار اینکه در اساسنامه، عمومی و غیر دولتی هستند جدا از بودجه مصوب دولتی، به کمک های خیریه نیاز دارند. 2300 کتابخانه عمومی در کشور وجود دارد که از این بین یکهزار کتابخانه به صورت مشارکتی اداره می شوند و متولی آنها افراد یا سازمانهای غیردولتی هستند.»
به هر روی موضوع «نذر کتاب» از شعار و تشریف گذشته و به یک فرآیند ارزشی جدی در بین مردم تبدیل شده است؛ اینکه خیرین زیادی که در سالهای نه چندان دور تنها مدرسه سازی و مسجدسازی را مصادیق نذر و قف تلقی می کردند به کتابخانه سازی روی آورده اند یا اینکه فرهنگ نذر کتاب در قالب انسجام یافته ای تا شعاع دورترین روستاهای ایران رفته است و خود روستاییان هم گیرنده و هم بخشنده کتاب هستند، بر این مهم، صحه می گذارد.
باید دست به کار شد؛ در ایامی که متعلق به پیشوایی است که هدف از قیام و شهادتش را اقامه معرفت و آگاهی می خواند، افرادی که تمکن مالی خوبی دارند نیت کتابخانه سازی کنند و افرادی که بضاعت مالی کمتری دارند کتاب اهدا کنند.