آفتابنیوز : هاتف جلیلزاده*- سایت تحلیلی «المانیتور» با انتشار گزارشی درباره بازخورد اکران فیلم حضرت محمد (ص) در کشور ترکیه اشاره کرده و نوسته است که نظرات متفاوتی در اینباره در میان ترکها بیان شدهاند.
المانیتور مینویسد: «محمد رسول الله، ساخته مجید مجیدی کارگردان ایرانی از ۲۸ اکتبر در ترکیه اکران شده است. تنها ۲۶۱ بلیت از ۳۷۶ بلیت در هفته اول فروخته شد. این فیلم بازتاب گستردهای در داخل ترکیه داشته است. فیلم روایت دوران کودکی پیامبر اسلام است. نظرات در میان اسلامگرایان ترک اما متفاوت بوده است. برخی از اسلامگرایان ترکیه معتقدند که این فیلم زندگی پیامبر (ص) را با سبک هالیوودی و غربی به تصویر کشیده و به همینخاطر منتقد آن است. «خیرالدین کاراکان» یک مقام مذهبی مورد احترام در محافل محافظهکاران و اسلامگرایان در ترکیه اما این فیلم را تایید کرده است و گفته که سال پیش آن را مشاهده کرده است. برخی دیگر از محافظهکاران نیز از انتقادات و هجمهها علیه مجیدی انتقاد کردهاند. «نهال بنگیسو» در «هابرترک» مینویسد: «من عاشق این فیلم نبودم اما آن را دوست داشتم». «اوزلم البایراک» در «ینی شفق» نوشته است: «اجازه دهید دیگر تا این اندازه بیرحمانه علیه کارگردان فیلم موضعگیری نکنیم.»
المانیتور اشاره میکند برخی منتقدان ترک مدعی شدهاند که به نوعی این فیلم تبلیغاتی و در راستای ترویج تشیع بوده است و از زاویه دید شیعیان به حضرت محمد (ص) نگریسته است. برای مثال، «یوسف کاپلان» در «ینی شفق» روزنامه نزدیک به دولت ترکیه علیه فیلم مجیدی نوشته است و مدعی شده هدف فیلم ارائه روایت شیعیان از پیامبر اسلام (ص) است و نمیتواند باب بحث را برای گفتوگوی ادیان باز کند.»
کاپلان همچنین گفته است که مجیدی حق نداشته که به شیوهای هالیوودی پیامبر اسلام و زندگی ایشان را به تصویر بکشد. او معتقد است که خطرناکتر از همه مشروعیت بخشیدن به «پیکرنگاری» شبیه به روایت مسیحیان در این فیلم بوده است. «اسکندر پالا» نیز لحن مشابهی را در اینباره در پیش گرفته است. او گفته است که دولت ایران کمکهای مالی برای ساخت این فیلم را ارائه کرده است و این فیلم را بخشی از تبلیغات ایران برای به زعم او مبارزه فرقهای در جریان در سوریه و منطقه دانسته است. پالا میگوید: «متاسفانه اکنون ایران در جنگ های فرهنگی پیروز شده است.»
با این حال، بودهاند نویسندگان محافظهکاری که نظر مثبتتری نسبت به این فیلم داشتهاند. برای مثال، «علاالدین کاراجا» میگوید که این فیلم تبلیغاتی نبوده است. او میگوید: «این طبیعی است که مجیدی روایت شیعیان را بیان کند او یک شیعه است و نمیتواند به طور کامل احساسات شیعه خود را کنار گذاشته باشد.»
«هلال کاپلان» سرمقالهنیوس روزنامه صباح هم ابراز امیدواری کرده است که مسلمانان سنی نیز ترغیب شوند و این انگیزه را پیدا کنند تا فیلمی درباره پیامبر (ص) تولید کنند.
المانیتور اشاره میکند که موضوع بحثبرانگیز اصلی درباره فیلم مجیدی به تصویر کشیدهشدن چهره پیامبر مکرم اسلام (ص) بوده است و در اینباره مینویسد: «کارگردان ماهرانه چهره ایشان را هرگز نشان نداده است. حساسیتها بهقدری بود که حتی صدای پیامبر (ص) در نسخه ترکی فیلم حذف شده و بهجای آن برای جلوگیری از ایجاد حساسیت زیرنویس قرار داده شده است. روزنامه «ملی گازت» ارگان حزب اسلامگرای فضیلت در مطلبی به قلم «جواد اکسیت» دینشناس مینویسد که در میان فقهای اهل سنت هیچ فردی نبوده که بگوید میتوان هر نوع به تصویرکشیدن تصاویری منتسب به حضرت محمد (ص) را توجیه کرد.
المانیتور اشاره میکند که اداره امور مذهبی ترکیه از سوی اسلامگرایان خشمگین با این انتقاد کوتاه شده است که چرا فیلم مجیدی را محکوم نکرده است. این اداره با انتشار بیانیهای اشاره کرده است که در بخشی از این فیلم حقایق تاریخی درباره دوران اولیه زندگی پیامبر (ص) بیان شدهاند اما برخی از صحنهها نیز دور از حقیقت بودهاند.
*عضو انجمن نویسندگان و منتقدان سینمایی ایران