آفتابنیوز : به گزارش آفتاب، قبل از آغاز جلسه، «کیوان صمیمی» مدیرعامل کانون زندانیان سیاسی قبل از انقلاب اعلام کرد که جلسات گفت و شنود از این هفته به شکل مرتب برگزار خواهد شد و به این جهت نشست هفته بعد با حضور «مرتضی نبوی»، مدیرمسئول روزنامه رسالت و عضو شورای مرکزی جامعه اسلامی مهندسین تشکیل خواهد شد.
در ادامه «عزت الله سحابی» ضمن بیان این مطلب که این دغدغه همواره با ما بوده که ایرانیان چه موقع می توانند به وحدت ملی برسند اظهار داشت: «دو راه برای دستیابی به وحدت ملی وجود دارد یا اینکه با فشار یک دولت خودکامه دیکتاتور و از بالا به دنبال وحدت ملی رفت که این مدل معمولا به فروپاشی نظام های سیاسی و یا جنگ داخلی ختم گشته و راه دوم این است که با همدلی و پایبندی به یک عامل مشترک و عینی به وحدت ملی دست یابیم.»
وی افزود: «در یک جامعه نمی توان به وحدت رسید مگر آنکه بر سر یک موضوع عینی که در بین تک تک افراد جامعه مشترک است به تفاهم رسید ولی نمی شود به خاطر وحدت مردم را مجبور کرد که علایق خود را نادیده بگیرند.»
رئیس شورای فعالان ملی – مذهبی تصریح کرد: «تجربه نشان داده که مسائل ایدئولوژیک، مذهبی و یا ذهنی نمی توانند عامل وحدت ملی باشند. حتی اسلام هم به خاطر قرائت های بی شماری که از آن وجود دارد نمی تواند در این راستا مورد استفاده قرار بگیرد همانطور که در پس از انقلاب می بینم بسیاری از کسانی که اعدام، زندانی یا کشته شدند مسلمان بودند. اما عاملی که در بین تمام جامعه اعم از مسؤولان، مذهبی ها یا غیر مذهبی ها و شیعه و سنی مشترک است ایرانی بودن است.»
سحابی با ذکر این موضوع که «سابقه رعایت حقوق بشر، کارگران و زنان در ایران به دوران داریوش بازمی گردد»، تصریح کرد: «ما در یک مسیر تاریخی انواع و اقسام حکومت ها و جنبش های اجتماعی را تجربه کرده ایم و اکنون ثابت شده است که هرگاه دو موئلفه ایرانیت و اسلامیت در کنار هم قرار گرفته اند به شکوفایی ایران ختم شده است. ولی باید این واقعیت را پذیرفت که حکومت اسلامی در ایران باعث شده که متاسفانه بسیاری از مردم و جوانان از دین گریزان شوند.»
این فعال سیاسی با ذکر یک جریان تاریخی بیان داشت: «هنگامی که حزب توده در مجلس چهاردهم شورای ملی دارای پایگاه قابل توجهی بود، با این استدلال که نفت جنوب را به بریتانیا داده ایم پس باید نفت شمال را هم به شوروی بدهیم، رسما مصالح ایدئولوژیک را به منافع ملی ترجیح داد. این واقعه نشان دهنده این موضوع است که ما نباید به علت اختلاف عقیده به منافع ملی ضربه بزنیم».
سحابی در بخش دیگری از سخنانش و در پاسخ به سؤالی راجع به سیاست های هسته ای ایران گفت: «ما از قبل از انقلاب هزینه های زیادی صرف دستیابی به انرژی هسته ای کرده ایم که اکثر آن هم تلف شده است، هر چند که به علت تربیت نیروهای متخصص و دانشمند و با در نظر گرفتن هزینه های انجام شده، عقل حکم می کند که راه خود را ادامه دهیم ولی از سوی دیگر دنیایی هم وجود دارد که نمی خواهد و نمی گذارد ایران رشد کند.»
وی افزود: «همانگونه که در قرن 19 انگلستان بزرگترین ضربه ها را به کشور ایران زد، اکنون آمریکا به بزرگترین مانع در برابر پیشرفت ایرانیان تبدیل شده است.»
سحابی ادامه داد:«ما باید هزینه – فایده اقدامات خود را در نظر بگیریم و به جای در افتادن با دنیا با ادامه دادن به تعلیق غنی سازی اورانیوم، اعتماد مجدد جهان را نسبت به فعالیت های هسته ای خود به دست بیاوریم. والا اگر آمریکا بخواهد جلوی پیشرفت هسته ای ما را بگیرد می تواند با بمباران مراکز هسته ای ما به هدف خود دست یابد ولی ما نباید اجازه بدهیم که کار به اینجا برسد.»
درگیری لفظی مهندس سحابی با اعضای فداییان اسلام
رئیس شورای فعالان ملی – مذهبی در ادامه جلسه در پاسخ به این پرسش که «اخیرا جریانی با این ادعا که ملی شدن صنعت نفت ایران نه به واسطه دکتر مصدق و نهضت ملی ایران بلکه توسط جمعیت فدائیان اسلام و نواب صفوی صورت گرفت؟»گفت: «فدائیان اسلام نقشی کلیدی در همراهی با نهضت ملی و کمک به دکتر مصدق در ملی شدن نفت داشتند، حراست از صندوق های رأی نیز توسط فدائیان انجام می شد. اما اینکه به علت علاقه یا وابستگی نسب به شخص یا گروهی بخواهیم حقایق تاریخی را نفی کنیم صحیح نیست، ایده ملی شدن صنعت نفت ایران اولین بار توسط شهید دکتر حسین فاطمی مطرح شد و سرانجام به رهبری دکتر مصدق به ثمر نشست.»
به گزارش آفتاب، پس از طرح این سؤال، «محمد مهدی عبدخدایی» دبیر کل سازمان فدائیان اسلام که در جلسه حاضر بود، با صدای بلند دکتر محمد مصدق را به عنوان تنها نماینده مخالف با پیشنهاد رحیمیان از نمایندگان مجلس شورای ملی دانست که با لغو قرارداد 1933 مخالفت کرد.
سحابی در پاسخ گفت: «پیشنهاد رحیمیان این بود که قراردادی که بین دولت ایران و یک شرکت انگلیسی بسته شده بود یک جانبه لغو شود اما استدلال دکتر مصدق این بود که اگر این قرارداد یک جانبه از طرف ایران لغو شود در مجامع بین المللی به ضرر ایران تمام خواهد شد اما اگر ایران صنعت نفت را ملی کند طبق منشور ملل متفق حق ملت ما هست و جوامع خارجی نمی توانند با آن مخالفت کنند و خود آقای رحیمیان هم با استدلال دکتر مصدق قانع شد.»
عبدخدایی به سحابی گفت: «این که شما می گویید باید در زمینه انرژی هسته ای با جهان کنار بیاییم باعث ذلت است و ما باید در این قضیه ایثار کنیم.»
سحابی در پاسخ گفت: «ایثار کردن باید با حداقلی از عقل و منطق هم سازگار باشد اگر با ایثار کردن ما، موشک های آمریکایی تمام تأسیسات هسته ای و نفتی ما را نابود کنند و ایران را برای همیشه از حق داشتن انرژی هسته ای محروم کنند، این که دیگر ایثار نیست.»
گفتنی است پاسخ سحابی باعث عصبانیت عبدخدایی گردید و وی خواستار پاسخ دادن به سحابی شد که مجری جلسه اعلام کرد: «وقت وی برای طرح سؤال تمام شده است و اینجا هم جلسه مناظره نیست.»
عبدخدایی هم با صدای بلند گفت: «من دیگر در جلسات شما شرکت نمی کنم.» وی سپس به اتفاق خسروشاهی دیگر عضو فدائیان اسلام و در میان محافظان خود محل جلسه را ترک کردند.