آفتابنیوز : جشن نيکوکاري صرفنظر از هدايايي که طي آن جمع آوري مي شود به لحاظ معنوي ، اجتماعي و فرهنگي داراي کارکردهاي ويژه اي است که از جمله آنها مي توان به گسترش و تقويت هرچه بيشتر فرهنگ احسان و انفاق، کمک به همنوع و انسجام اجتماعي اشاره کرد.
نوعدوستي وکمک به همنوع از ديدگاه آيين الهي و جهاني اسلام امري ذاتي و فطري است. در واقع خدامد متعال تمايل به کمک کردن به همنوعان را به صورت يک شناخت در قلب هر بشري الهام کرده است . بدين مفهوم که عمل نيکوکاري به صورت نور الهي در قلب و سرشت انسان وجود دارد.
ره نيکمردان آزاده گير چو استادهاي دست افتاده گير (سعدي)
در قرآن کريم خصوصيات «احسان» و «محسنين» چنين آمده است:
سوره بقره آيه 112 :
1-(حق اين است که هر کس روي دل به سوي خدا نهد و نيکوکار باشد پاداشش نزد پروردگارش [محفوظ] است ونه بيمي بر آنهاست و نه اندوهگين مي شوند)
اين آيه نشانگر آن است که :
2- «بهشت و پاداش خداوند و نيل به سعادت جاودان در انحصار هيچ طايفه اي نيست، بلکه از آن ِ کساني است که واجد دو شرط باشند؛ در مرحله اول تسليم محض در مقابل فرمان حق و ترک تبعيض در احکام الهي، چنان نباشد که هر دستوري که موافق منافعشان است بپذيرند و هر چه مخالف آن باشد پشت سر اندازند، آنها به طور کامل تسليم حق اند.
در مرحله بعد، آثار اين ايمان در عمل آنها به صورت انجام کار نيک منعکس مي گردد، آنها نيکوکارند، نسبت به همگان و در تمام برنامه ها. در حقيقت قرآن با اين بيان مسأله نژادپرستي و تعصب هاي نابجا را به طور کلي نفي مي کند و سعادت و خوشبختي را از انحصار طايفه خاصي بيرون مي آورد. ضمناً معيار رستگاري، ايمان و عمل صالح است.
با توجه به آموزه هاي قرآن، احسان نه تنها منحصر به طايفه، گروه و نژاد خاصي نيست بلکه در هر شرايط مالي و زماني مي توان به اين کار اهتمام ورزيد.
در سوره آل عمران آيه134 مي فرمايد:
«کساني که در راحت و رنج انفاق مي کنند و خشم خود را فرو مي خورند و از مردمان در مي گذرند؛ و خداوند نيکوکاران را دوست دارد.»
آنها با اين عمل ثابت مي کنند که روح کمک به ديگران و نيکوکاري در جان آنها نفوذ کرده است و به همين دليل تحت هر شرايطي اقدام به اين کار مي کنند، روشن است که انفاق در حال وسعت (مالي) به تنهايي نشانه نفوذ کامل صفت عالي سخاوت در اعماق روح انسان نيست، اما آنها که در همه حال، اقدام به کمک و بخشش مي کنند نشان مي دهند که اين صفت در آنها ريشه دارد. ممکن است گفته شود در حال تنگدستي چگونه مي توان انفاق کرد؟ پاسخ اين سوال روشن است. زيرا اولاً افراد تنگدست نيز به مقدار توانايي مي توانند در راه کمک به ديگران انفاق کنند، ثانياً انفاق منحصر به مال وثروت نيست، بلکه هر گونه موهبت خدا داده اي را شامل مي شود؛ خواه مال و ثروت باشد يا علم و دانش يا مواهب ديگر. به اين ترتيب خداوند مي خواهد روح گذشت و فداکاري و سخاوت را در نفوس مستمندان جاي دهد تا از رذائل اخلاقي فراواني که از «بخل» سر چشمه مي گيرد برکنار بمانند.
در سوره يونس آيه 26 : «براي نيکوکاران بهشت و نعمتي افزونتر هست ؛ و بر چهره آنان غبار [رنج] و خواري ننشيند ؛ اينان بهشتيانند و در آن جاودانند»
در پاره اي از روايات ائمه (عليهم السلام) نقل شده «زيادة» بر نعمت هاي دنيا تفسير شده است که خداوند علاوه بر پاداش جهان ديگر، نيکوکاران را از آن بهره مند مي سازند . سپس اضافه مي کند «نيکوکاران در آن روز چهره هاي درخشاني دارند و تاريکي و ذلت، صورت آنها را نمي پوشاند » ودر پايان آيه مي فرمايد : «اين گروه ياران بهشتند و جاودانه در آن خواهند ماند».
چه پيروزي از اين برتر که انسان احسان کند. آفريدگار و معبود و مولايش از او خوشنود شود و کارنامه قبولي او را امضاء کند. چه پيروزي از اين بالاتر که با اعمال محدودي در چند روز عمر فاني ، به مواهب بي پايان ابدي دست يابد.
سوره الرحمن آيه60 : «آيا جزاي نيکوکاري؛ جز نيکو کاري است؟»
آيا آنها که در دنيا کار نيک کرده اند جز پاداش نيک الهي انتظاري در باره آنها مي رود؟
در حديثي از امام صادق است که مي فرمايد : آيه اي در قرآن است که عموميت و شمول کامل دارد . راوي مي گويد : عرض کردم کدام آيه است ؟ فرمود خداوند متعال مي فرمايد : «هَل جَـزاءُالاِحسان الاّ الا ِحسان» که در باره کافر مومن ، نيکوکار و بدکار جاري مي شود « که پاسخ نيکي را بايد به نيکي داد» و هر کس به او نيکي شود بايد جبران کند ، و راه جبران اين نيست که به اندازه او نيکي کني، بلکه بايد بيش از آن باشد، زيرا اگر همانند آن باشد نيکي او برتر است چرا که او آغازگر بوده است.
بنا بر اين پاداش الهي در قيامت نيز بيش از عمل انسان در دنيا خواهد بود، طبق همان استدلالي که امام در حديث فوق فرموده است .
«راغب» در «مفردات» مي گويد : احسان چيزي برتر از عدالت است، زيرا عدالت آن است که انسان آنچه بر عهده اوست بدهد، وآنچه متعلق به اوست بگيرد، ولي احسان اين است که انسان بيش از آنچه وظيفه اوست انجام دهد و کمتر از آنچه حق اوست بگيرد .
احسان و انفاق، سازنده انسان و تقويت کننده روحيه از خود گذشتگي و مقدمه و مهيا کننده فضيلت ايثار در وي است، احساس تعاون، همياري و همگرايي را در او بر مي انگيزد که بسيار ارزشمند است و هر کس را ياراي مبادرت به آن نيست و عزمي قوي ، انگيزه اي خداخواهانه و انديشه اي حقيقت بين مي طلبد.
در ميان ما شيعيان، مولاي متقيان اميرالمومنين علي(ع) و خانواده گرامي ايشان، برترين اسوه احسان و ايثار هستند که با وجود روزه داري، قوت روزانه خويش را به مسکين و يتيم و اسير مي بخشند.
نتيجه اينکه ، احسان و ايثار، تعالي روح فاعل آن را نشان مي دهد. محسن و نيکوکار، کسي است که واجد کمالات اخلاقي است و در راه بسط عدالت نيز مي کوشد و به حسب شرايط اجتماعي، فراتر از وظيفه ديني و ميهني خويش پا در دايره ايثار و انفاق و امداد و احسان مي گذارد. اگر او معتقد به عدالت اجتماعي نبود، هرگز انگيزه همياري و نيکوکاري در وجودش پديد نمي آمد و فقط به رفاه و گذران زندگي خويش مي انديشيد.
بر تمامي محسنين و ايثارگران ايران درود مي فرستيم و هفته خجسته احسان و نيکوکاري را گرامي مي داريم .