آیا اقتصاد ایران درمسیرمیرا شدن قرار دارد

خبرگزاری خبرآنلاین در یادداشتی آورده است:واقعیت این است که همانطور که پیش تر در تحلیل های مختلفی بیان شده است نرخ رشد اقتصادی ایران در سال ١٣٩٥ نرخ رشدی برون زا و سیاسی بود و واکنشی بود به برداشته شدن تحریم های هسته ای بویژه تحریم های نفتی و تلاش در جهت استفاده از ظرفیت های خالی اقتصاد ایران .

آفتاب‌‌نیوز :

سیامک قاسمی در یادداشت خود در خبرگزاری خبر آنلاین آورده است:اقتصاد ایران در حالی سال ١٣٩٥ را با نرخ رشد قابل توجه نزدیک به ٧ درصد پشت سر می گذارد که اکثر پیش بینی ها درباره نرخ رشد اقتصاد ایران برای سال ١٣٩٦، نرخ رشد اقتصاد کشور در سال آینده به نسبت به امسال را کاهنده پیش بینی می کنند و مراکز مختلف پیش بینی از جمله موسسه بامداد نرخ رشد اقتصادی سال آینده را بین ٣.٨ تا ٥ درصد پیش بینی کرده اند.

اما سوال اساسی در این باره این است که چرا ایران نرخ رشد اقتصادی پایدار را تجربه نمی کند و چرا کماکان در یک اقتصاد نوسانی و واکنشی گرفتار هستیم ؟

بررسی ها نشان می دهد با آنکه اقتصاد ایران در سال آینده یک شیفت در موتور نرخ رشد اقتصادی از بخش نفتی به بخش غیرنفتی خواهد داشت اما کماکان نرخ رشد اقتصادی ایران ناشی از تلاش در جهت پرکردن ظرفیت های خالی ایجاد شده در سالهای گذشته است و به همین دلیل است که به مرور و با پر شدن این ظرفیت های خالی، می توان نرخ رشد اقتصاد ایران را در سالهای ١٣٩٦ و ١٣٩٧ را کاهشی پیش بینی کرد .

شاهد قوی اقتصادی برای این ادعا نیز نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در طی نه ماه امسال است که در حالی که کشور ٧.٢ درصد نرخ رشد را تجربه کرده است ، نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت در کشور منفی ٤ درصد بوده است .

به بیان ساده اقتصاد ایران در حالی نرخ رشد بالای ٧ درصد را در سال ١٣٩٥ تجربه کرده است که نرخ رشد سرمایه گذاری در کشور منفی ٤ درصد بوده است و این نکته پراهمیت بیانگر این نکته است که با پر شد ظرفیت های خالی اقتصاد ایران در صورت شکل نگرفتن موج گسترده سرمایه گذاری داخلی و عمدتا خارجی در طی سالهای آینده، دوباره شاهد کاهش تدریجی نرخ رشد و میرا شدن اقتصاد ایران خواهیم بود .

درباره مهمترین موانع سرمایه گذاری های گسترده در کشور می توان گفت که اصولا سرمایه گذاری ها از ٤ طریق در کشور ایجاد می شود که هر ٤ طریق سرمایه گذاری کلان اقتصادی در ایران در شرایط فعلی با موانع جدی رو به رو هستند :

سرمایه گذاری خانوار : آمارها نشان می دهد که درآمد حقیقی - تورم در رفته -خانوارهای ایرانی از سال ١٣٨٦ به بعد مرتبا کاهش یافته است و این امر در مرتبه بعد منجر به کاهش پس اندازهای خانوار ایران شده است . کاهش مرتب پس اندازهای خانوار، امکان انباشت پس انداز کل و افزایش سرمایه گذاری ها از این طریق را سلب کرده است .

سرمایه گذاری های دولتی : کاهش شدید قیمت جهانی نفت و بزرگ شدن هزینه های جاری کشور و ساختار بیمار بودجه نویسی دولتها در سالهای گذشته و کسری بودجه های گسترده ، چندین سال است که توان دولت در ایجاد موج تازه سرمایه گذاری را کاسته است . کاهش شدید درآمدهای نفتی دولت و بدهی سنگین دولت به بخش های مختلف اقتصاد ایران و هزینه های بالای دولت ، عملا دولت را از گزینه های ممکن برای ایجاد موج تازه سرمایه گذاری در کشور خارج کرده است .

سرمایه گذاری خارجی : واقعیت این است که پارادایم سیاسی حاکم بر کشور بصورت بنیادین با سرمایه گذاری خارجی در تضاد است . اصولا اگر کشوری به دنبال جذب سرمایه گذاری خارجی و بویژه سرمایه گذاری مستقیم خارجی باشد، مدل تعاملش با جهان باید به گونه دیگری باشد . نمی شد شما نظم حاکم بر اقتصاد و سیاست جهان را قبول نداشته باشید و با جهان و منطقه خود در تنش باشید و همزمان امید به جذب سرمایه گذاری قابل قبول و واقعی و نه شعاری خارجی داشته باشید .

سرمایه گذاری بانک ها : بحران شبکه بانکی که ریشه در نارسایی پارادایم حکمرانی اقتصادی کشور دارد، دیگر توانی برای ایجاد موج سرمایه گذاری تازه در اقتصاد ندارد و در اقتصادی که نزدیک به ٩٠ درصد تامین مالی بنگاه های آن از طریق شبکه بانکی تامین می شود، شبکه بانکی بیمار به جای ایجاد موج سرمایه گذاری تازه ، تنها می تواند همانند سیاهچاله ای همه اقتصاد را با خود به زیر بکشد.

در پایان می توان گفت در صورت عدم تغییر پارادایم حکمرانی سیاسی و اقتصادی کشور در طی سالهای آینده، علیرغم انتخاب هر رییس جمهوری در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده و با وجود رشد اقتصادی بالای سال ١٣٩٥، اقتصاد ایران در مسیر کاهشی و میرا شدن قرار دارد و این واقعیت تلخی است که دیگر تغییر و برنامه های اصلاح اقتصادی نمی تواند از میرا شدن اقتصاد ایران جلوگیری کند و اقتصاد ایران برای رسیدن به رشد اقتصادی پایدار در طی سالهای آینده، در سطح حکمرانی نیاز به یک تحول و پارادایم شیفت و تغییر نگاه بنیادین به جهان و اقتصاد دارد.

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/001oYx