پس لرزه های انتخاب ترامپ و تداوم دوپارگی در جامعه آمریکا

آفتاب‌‌نیوز : در جریان تبلیغات طولانی مدت انتخابات، نخست جدالی سخت میان طرفداران برنی سندرز و هیلاری کلینتون شکل گرفت و بموازات آن پایگاه جمهوریخواهان شاهد رویاوریی حامیان ترامپ و طرفداران رقبای درون حزبی وی بود.
این فضا به مرور به یک دو قطبی شدید میان حامیان کلینتون و طرفداران ترامپ تبدیل شد. با وجود پایان ایام انتخابات، این فضای دو قطبی از جامعه رخت نبسته و به تعبیر روزنامه واشنگتن پست، از هنگام روی کار آمدن ترامپ، 'با دو آمریکا روبرو هستیم'.
به باور بسیاری از ناظران، شخصیت نامتعارف رئیس جمهوری آمریکا و سیاست های بسیار جنجال برانگیز وی نه تنها از پایان دادن به دوگانگی روزهای انتخابات ناتوان مانده است، بلکه برنامه های وی حتی به سمت تشدید شکاف های اجتماعی حرکت خواهد کرد.

* شوک پیروزی ترامپ
در ماه نوامبر گذشته، خبر پیروزی ترامپ در حالی منتشر شد که از هفته ها پیشتر، رسانه های آمریکا و نظرسنجی ها هم کلام از فاصله زیاد هیلاری کلینتون با ترامپ و قطعی بودن پیروزی نخستین زن رئیس جمهوری آمریکا سخن می گفتند. خبر پیروزی ترامپ در این فضای تبلیغاتی، شوک بزرگی برای خیلی از مردم بود. در روزهای بعد، اخبار واکنش هایی به مانند گریه در اماکن عمومی، تلاش برای مهاجرت از این کشور یا حتی جدایی زوج ها غیرمعمول نبود.
درست همان روزی که نتیجه انتخابات آمریکا مشخص شد، سی ان ان گزارش داد که وزارت مهاجرت کانادا با یک افزایش ناگهانی درخواست اقامت از سوی شهروندان آمریکا روبرو شده است.
نیویورک تایمز در گزارشی درباره زوج هایی نوشت که بحث بر سر ترامپ، سال ها زندگی مشترک آن ها را به جدایی رسانده است. یک استاد تاریخ در دانشگاه ماساچوست به یاد می آورد که روز پس از اعلام نتایج، برخی از دانشجویانش سر کلاس درس می گریستند.
یک زن فارغ التحصیل رشته روزنامه نگاری دانشگاه کلمبیا در نیویورک می گوید که هیچگاه تصور نمی کرد روزی رئیس جمهوری سر کار بیاید که بدتر از جرج بوش پسر باشد. وی به خبرنگار ایرنا گفت که برخی دوستانش چنان از نتیجه انتخابات عصبانی هستند که فکر می کنند تا زمانی که ترامپ سر کار است، باید در اندیشه زندگی در کشوری دیگر باشند.
تداوم این حالت شوک و خشم را کماکان می توان در تجمع های اعتراض آمیزی که هر هفته از سوی زنان، روشنفکران، اقلیت ها و مهاجران در گوشه و کنار آمریکا برگزار می شود دید.

* تداوم فضای دوقطبی
اما چرا هفت هفته پس از آغاز به کار رئیس جمهوری جدید، هنوز شوک انتخابات و فضای دودستگی ناشی از آن رنگ نباخته است؟ برخی مخالفان رئیس جمهوری آمریکا، وی را مقصر این وضع می دانند. چند روز پیش نشریه پولتیکو در تحلیلی ترامپ را متهم کرد که آنقدر که برای جلب نظر مساعد ولادیمیر پوتین، همتای روسش تلاش کرده برای 74 میلیون آمریکایی که به هیلاری کلینتون رای دادند تلاش نمی کند.
گون مور یک نماینده دموکرات از ایالت ویسکانسین می گوید هر بار که ترامپ دهان باز می کند، سخنانش جز چندپاره کردن مردم چیزی ندارد. جاکین کسترو، نماینده دموکرات از تگزاس هم گفته است که رئیس جمهوری از ایجاد ارتباط با گروه های مختلف اجتماعی ناکام مانده است.
در مقابل طرفداران رئیس جمهوری آمریکا این اتهامات را سیاسی و ساخته و پرداخته رسانه ها دانسته می گویند ترامپ انتخاب شده تا شکاف های موجود در جامعه آمریکا را ترمیم کند. آنها به نوشته خود ترامپ در توییتر اشاره می کنند که آمریکا را دوباره یکپارچه و متحد می کند.
شان اسپایسر سخنگوی کاخ سفید، رسانه ها و نه رئیس جمهوری را مسوول تفرقه در جامعه معرفی می کند و می گوید آنها علیه رئیس جمهوری سیاه نمایی می کنند.
با این حال ناظران سیاسی با اشاره به مجموعه ای از مواضع و سیاست های رئیس جمهوری آمریکا می گویند که مخاطب اساسی سیاست گذاری های ترامپ پایگاه اجتماعی اوست. وی در درجه اول می خواهد ثابت کند به آنچه وعده داده قاطعانه پایبند مانده است.
اصرار به دیوار کشیدن در مرز مکزیک، اعلام سیاست مهاجرتی که ورود شهروندان هفت و سپس شش کشور عمدتا مسلمان را به خاک آمریکا ممنوع کرد، خصوصی سازی نظام آموزش پرورش و سخنان نامتعارف علیه هم پیمانان آمریکا از جمله این سیاست هاست که در چند هفته اخیر جنجال برانگیر بوده است.
این فهرست البته ادامه دار است و از جمله زیر سوال بردن سیاست های زیست محیطی دولت اوباما برای جلوگیری از افزایش دمای کره زمین و تلاش برای لغو بیمه درمانی اوباما که فشار جدی به بسیاری از افراد کم در آمد وارد خواهد کرد، از جمله مسائل حساسیت برانگیز در داخل این کشور به شمار می رود.

* شکاف های اجتماعی و پدیده ترامپ
در سال های گذشته اختلاف طبقاتی، فاصله نژادی بویژه تبعیض علیه سیاهپوستان و اختلاف بر سر مجموعه ای از مسائل قانونی و فرهنگی مانند حق حمل سلاح، سقط جنین یا ازدواج همجنس گرایان، مهمترین شکاف های سیاسی و اجتماعی جامعه آمریکا بر شمرده شده اند.
به باور ناظران انتخابات ریاست جمهوری اخیر و شعارهای ترامپ این شکاف ها را بیش از پیش تشدید کرده است که بطورمثال در تضاد شهرهای بزرگ و مناطق روستایی نمود یافت.
بر اساس یک نقشه انتخاباتی که روزنامه نیویورک تایمز منتشر کرده است، شکاف میان ساکنان شهرهای بزرگ و ساکنان شهرهای کوچک و مناطق روستایی در انتخابات نوامبر چشمگیر بوده است.
بر اساس این گزارش شهرهای بزرگ آمریکا در نوار ساحلی شرق و غرب این کشور به کلینتون رای داده اند و رای ترامپ عمدتا از شهرهای کوچکتر و روستاهای داخل آمریکا برآمده است.
این فاصله همچنین میان قشر دارای تحصیلات دانشگاهی و قشری که تحصیلات زیر دیپلم دارد قابل توجه است. نظرسنجی ها حکایت از آن دارد که در مقایسه با کلینتون، قشر تحصیل کرده رای پایینی به ترامپ داده است.
لس آنجلس تایمز فاصله رای این دو قشر را در تاریخ انتخاباتی آمریکا بی سابقه دانسته است. در یک جمع بندی کلی طبقه متوسط شهرنشین، تحصیل کردگان و گروه های اقلیت به مانند رنگین پوستان و مسلمانان به عنوان بزرگترین گروه های اجتماعی مخالف رئیس جمهوری کنونی آمریکا به شمار می روند و به گفته ناظران به نظر نمی رسد ترامپ برنامه ای برای جذب این طبقات و گروه های اجتماعی داشته باشد.
مارک فدرستون جامعه شناس در دانشگاه کیل در مقاله ای در 'سوسیالوجیکال ریویو'، پیروزی ترامپ را در ارتباط با نابرابری اقتصادی در جامعه سرمایه داری آمریکا ارزیابی کرده و نوشته است، رای او از طبقاتی برآمده است که از سیاست های اقتصادی دولت های گذشته آسیب دیده بودند.
تدا اسکاچپول جامعه شناس سیاسی برجسته آمریکایی نیز بر این نکته تاکید دارد. به گفته وی، ترامپ بخوبی با طبقه کارگر سفید پوست آمریکایی و مطالبات آنها ارتباط برقرار کرد و توانست رای آن ها را که عمیقا از سیاست های اقتصادی دولت های گذشته ناخرسند بودند، به دست آورد. بویژه شعارهایی به مانند حمایت از تولید داخلی، ایجاد اشتغال در آمریکا و جلوگیری از انتقال کارخانه های آمریکایی به کشورهایی به مانند چین و مکزیک، برای این طبقه جذابیت داشت.
وی افزود، از این منظر، پدیده ترامپ را باید بیشتر نتیجه شکاف های اجتماعی در جامعه آمریکا دانست تا ایجاد کننده آن؛ اما در این نکته تردیدی نیست که سیاست های وی در جهت تشدید شکاف های اجتماعی حرکت خواهد کرد.
به گفته تدا اسکاچپول، پیش بینی می شود که ترامپ در اجرای برنامه هایش با ناکامی روبرو شود و در این صورت وی تلاش خواهد کرد که مقصر این ناکامی ها را مخالفان سیاسیش، اقلیت ها و مهاجران اعلام کند.
این استاد دانشگاه هاروارد هشدار داد که در نتیجه ممکن است آمریکا شاهد گسترش خشونت های نژادی و تکرار رخدادهایی به مانند آتش زدن مساجد و کنیسه های یهودیان در گوشه و کنار کشور باشد.