روده بخش مهمي از دستگاه گوارش را
تشكيل مي‌دهد و وضعيت‌هاي مختلفي مي‌تواند موجب بروز اختلال در آن شود.
بعضي از اين وضعيت‌ها بيماري‌هاي التهاب روده مثل كوليت اولسراتيو، بيماري
كرون، بيماري ديورتيكولي، سندرم روده تحريك‌پذير و سرطان روده بزرگ است.
درمان اين مشكلات شامل ايجاد اصلاحات در رژيم‌غذايي و سبك‌زندگي، دارو و
جراحي است. سرطان روده بزرگ يكي از جدي‌ترين بيماري‌هاي روده و سومين سرطان
متداول و كشنده است.
عوامل خطرزاي سرطان روده سن
(بعد از ۵۰ سالگي احتمال بروز آن بالاتر مي‌رود)، نژاد (سياه‌پوستان
بالاترين درصد ابتلا به آن را دارند)، سابقه خانوادگي، پليپ‌هاي قبلي،
بيماري التهاب روده، سيگار و مصرف بالاي الكل است. دكتر جوشوا ملسون، متخصص
بيماري‌هاي معده و روده از دانشگاه راش مي‌گويد، «همچنين رابطه قوي بين
چاقي و ابتلا به سرطان روده وجود دارد.» براساس موسسه ملي سرطان، ارتباط
بين چاقي و افزايش احتمال ابتلا به سرطان روده مي‌تواند به عوامل مختلفي
مثل بالا رفتن سطح انسولين در خون، وضعيتي كه معمولا در افراد چاق پيش
مي‌آيد، مربوط باشد. بالا رفتن انسولين و وضعيت‌هاي مرتبط مثل مقاومت
انسولين مي‌تواند ايجاد برخي تومورهاي خاص ازجمله روده را بالا ببرد. انجمن
سرطان آمريكا گزارش مي‌دهد كه رابطه بين رژيم‌غذايي، وزن، ورزش و سرطان
روده بزرگ، ارتباطي قوي است. درواقع، بين ۵۰ تا ۷۵ درصد از سرطان‌هاي روده
بزرگ را مي‌توان با ايجاد اصلاحات در سبك زندگي و سالم غذا خوردن پيشگيري
كرد. دكتر هيتر راسوماسن، متخصص تغذيه در دانشگاه راش مي‌گويد، «كمتر از ۱۰
درصد از سرطان‌هاي روده ارثي هستند و اين يعني تا حد زيادي به سبك زندگي
افراد بستگي دارد. درنتيجه داشتن تغذيه خوب و سالم تاثير بسزايي در داشتن
روده سالم دارد.»
بايدها و نبايدهاي تغذيه
رژيم‌هاي غذايي كه در آن از ميزان بالايي سبزيجات، ميوه‌ها و غلات كامل و ميزان كمي گوشت‌هاي فراوري‌شده استفاده مي‌شود، احتمال بروز سرطان روده را پايين مي‌آورد. براي تقويت سلامت روده‌ها به اين توصيه‌هاي غذايي عمل كنيد:
مصرف گوشت قرمز را محدود كنيد و از گوشت‌هاي فراوري‌شده نيز به هيچ عنوان استفاده نكنيد. براساس انجمن سرطان آمريكا، خطر سرطان روده با مصرف ۱۰۰ گرم گوشت قرمز (معادل يك همبرگر كوچك) يا ۵۰ گرم گوشت‌هاي فراوري‌شده مثل سوسيس، بيكن، كالباس و‌هات‌داگ (معادل يك عدد‌هات‌داگ ۲۰-۱۵ درصد افزايش مي‌يابد. دكتر راسوماسن مي‌گويد، «البته مي‌توانيد مقدار كمي گوشت‌قرمز استفاده كنيد - به اندازه دو وعده غذايي ۱۰۰ گرمي در هفته. اما بهتر است مصرف گوشت‌هاي فراوري‌شده را به كل محدود كرده و هرازگاهي به عنوان مزه مصرف كنيد زيرا آنها حاوي تركيبات ديگري مثل نگهدارنده‌ها هستند كه مي‌توانند موجب بروز سرطان شوند.»
مصرف قند را محدود كنيد. تحقيقات نشان داده‌اند كه افراد مبتلا به كوليت اوسراتيو و بيماري كرون معمولا رژيم‌هاي غذايي پرقند و كم‌فيبر دارند. بااينكه قند مستقيما با پيشرفت سرطان روده در ارتباط نيست اما غذاهاي با ميزان قند بالا معمولا كالري بالايي دارند و مي‌توانند موجب افزايش وزن و چاقي شوند.
مصرف فيبر را افزايش دهيد. داشتن يك رژيم‌غذايي پرفيبر براي سلامت عمومي روده‌ها بسيار خوب است. دكتر راسوماسن مي‌گويد، «آمريكايي‌ها به‌طور متوسط ۱۳ گرم در روز فيبر مصرف مي‌كنند اما اين ميزان بايد ۲۵ تا ۳۵ گرم در روز باشد.» بهترين راه براي اضافه كردن فيبر به رژيم‌غذايي از طريق خوردن ميوه‌ها و سبزيجات پرفيبر مثل گلابي، سيب، موز، پرتقال، كنگرفرنگي پخته، بروكلي و ذرت است. غلات كامل نيز منابع بسيار خوبي از فيبر هستند. فيبر با كمك به گوارش غذا و جلوگيري از يبوست نيز به سلامت روده‌ها كمك مي‌كند. اين مساله احتمال ابتلا به بواسير را نيز كاهش مي‌دهد.
شير بنوشيد. تحقيقات جديد نشان مي‌دهد كه كلسيم و ويتامين D با كاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در ارتباط است. اما انجمن سرطان در آمريكا توصيه نمي‌كند كه مصرف كلسيم خود را به بالاتر از ميزان توصيه شده ببريد، زيرا اگر كلسيم مصرفي روزانه به بالاتر از ۲۰۰۰ ميلي‌گرم در روز برسد، احتمال افزايش خطر ابتلا به سرطان پروستات وجود دارد. درعوض مطمئن شويد كه ميزان توصيه‌شده كلسيم را در روز مصرف مي‌كنيد: برحسب سن، از ۱۰۰ تا ۱۳۰۰ ميلي‌گرم در روز. ساير منابع كلسيم عبارتند از: سبزيجات برگدار مثل اسفناج.
غلات و حبوبات را هوشمندانه انتخاب كنيد. غلات كامل موادغذايي هستند كه همه قسمت‌هاي مهم را در خود نگه داشته و جزو موادغذايي طبيعي هستند. همه افراد بزرگسال مي‌بايست نيمي از غلات و حبوبات مصرفي خود مثل جو و گندم را در سه تا پنج وعده‌غذايي به شكل غلات كامل استفاده كنند. بعضي غلات كامل آماده مثل جو، آرد گندم كامل و برنج قهوه‌اي نسبت به انواع تصفيه‌شده‌شان مثل آرد‌سفيد و برنج سفيد، حاوي ويتامين‌ها، موادمعدني، فيبر، اسيدهاي چرب لازم، آنتي‌اكسيدان‌ها و تركيبات طبيعي گياهي مفيد براي روده بيشتري هستند.
با اينكه تغذيه درست مي‌تواند به سلامت روده‌هايتان كمك كند اما بهترين راه براي جلوگيري از ابتلا به سرطان روده، آزمايش است. كلونوسكوپي آزمايشي ساختاري از روده است كه به پزشكان كمك مي‌كند روده را به‌طور كامل بررسي كرده و از سرطان روده جلوگيري كنند. دكتر ملسون مي‌گويد، «كلونوسكوپي خطر ابتلا به سرطان روده را پايين مي‌آورد زيرا با انجام آن مي‌توان پليپ‌هاي پيش از سرطاني را تشخيص داده و برداشت. اين آزمايش درمقايسه با ساير آزمايشات بسيار خاص است زيرا مي‌توان با آن به دنبال رشد پيش‌سرطاني و برداشتن آن حين آزمايش بود كه در نهايت احتمال بروز سرطان را در فرد كاهش مي‌دهد.» سرطان روده بزرگ اگر زود تشخيص داده شود تا ۹۵ درصد قابل درمان است. دكتر ملسون مي‌گويد، «سرطان روده مشكلي بسيار درمان‌پذير است. آزمايشي براي آن وجود دارد كه بااينكه پيچيده نيست اما براي پيشگيري و تشخيص زودهنگام سرطان بسيار موثر است.»
