آفتابنیوز : فایننشال تایمز با اشاره به این مسأله به نقل از مقامات آمریکایی می نویسد که آمریکا به دنبال یافتن راه های سازنده برای رفع نگرانی های چین، ژاپن و هند در زمینه انرژی است. این سه کشور از خریداران اصلی نفت ایران محسوب می شوند.
آمریکا سعی دارد با ایجاد چارچوب عملی انرژی این کشورها را متقاعد کند که سرمایه گذاری های خود در بخش انرژی ایران را متوقف کنند و با شوک ناشی از توقف صادرات نفت (ایران) کنار بیایند.
در عین حال کارشناسان در مورد اینکه بتوان چنین کاری را انجام داد تردید دارند، علاوه بر اینکه آمریکا برای انجام این کار با مخالفت نیز روبروست ایران در سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) مقام دوم را در تولید نفت دارد و با کشورهایی مثل چین، ژاپن و هند معاملات بزرگ انرژی انجام می دهد.
چین در تشریح نگرانی های خود خدشه وارد شدن به سه اصل را عامل تضعیف کننده سیاست انرژی خود می داند:عدم دخالت در امور داخلی دیگران، عدم تکثیر هسته ای و عرضه مطمئن انرژی از خاورمیانه.
در همین راستا چین در مقابل درخواست آمریکا برای اجتناب از سرمایه گذاری در ایران گفته است که از تلاش های دیپلماتیک در حل بحران هسته ای ایران حمایت می کند تا عرضه نفت با مشکل روبرو نشود.
آمریکا نیز برای انزوای بیشتر ایران به چین، ژاپن، همینطور هند و پاکستان اعلام کرده است که ایران نمی تواند به عنوان یک تامین کننده انرژی قابل اطمینان برای آنها عمل کند.
در عین حال کارشناسان اقتصادی معتقدند که بزرگ ترین خطر صنعت نفت دولت آمریکا است و به دنبال نابودی صنعت نفت عراق پس از حمله آمریکا و تحریم های طولانی مدت این کشور که بخش انرژی ایران را تحت تأثیر قرار داده، کشورهایی مثل چین نیز بر خطر دولت بوش برای بازار نفت واقف شده اند.
به همین دلیل چین در جایی سرمایه گذاری می کند که آمریکا حضور نداشته باشد، مثلا در ایران، برمه، ازبکستان و احتمالا ونزوئلا. فرید محمدی، اقتصاد دان و عضو مشاوران انرژی PFC معتقد است که چینی ها می ترسند که در زمان درگیری یا حتی وقوع جنگ سرد، آمریکا در عرضه نفت چین دخالت کند. وی معتقد است که آمریکا به سختی می تواند چین را به تجدیدنظر در سیاست های انرژی اش ترغیب کند.
جیمز پلاک (James placke) کارشناس موسسه تحقیقات انرژی کمبریج نیز در مورد توانایی آمریکا برای ایجاد چارچوب انرژی بدون وجود ایران تردید دارد. وی می گوید: اگر ایران به هر دلیلی صادرات خود را کاهش دهد یا متوقف کند، دنیا در مدت زمان کوتاهی دچار دردسر خواهد شد. برای جبران نفت ایران می توان از ذخائر نفت آژانس بین المللی انرژی (IEA) استفاده کرد. کلودمندیل (Claude Mandil) ، مدیر اجرایی IEA اخیرا اعلام کرده است که اگر ایران صادرات نفت خود را متوقف کند، ذخائر آژانس برای یک گرفتاری 18 ماهه کافی خواهد بود.
وی می افزاید کشورهای مذاکره کننده با ایران می توانند از این مسأله به عنوان ابزاری برای دست یابی به توافقی با این کشور استفاده کنند.
در عین حال کارشناسان معتقدند که اگر ایران بازار نفت خود را ببندد، قیمت نفت تا بشکه ای 100 دلار هم بالا خواهد رفت.
آمریکا از ژاپن نیز می خواهد که سرمایه گذاری خود در میدان نفتی آزادگان را عملی نکند. جان بولتون سفیر آمریکا در سازمان ملل در گفتوگو با کیودو،خبرگزاری ژاپن گفته است که ایران از گاز و نفت خود به شکل ماهرانه به عنوان سلاح در مقابل کشورهایی مثل هند، چین و ... استفاده می کند. وی با اشاره به اینکه آمریکا نگرانی های ژاپن در بخش انرژی را درک می کند گفته است که با این حال فکر می کنیم بهتر است که با یکدیگر در جهت عدم تکثیر هسته ای همکاری کنیم.
هند و پاکستان نیز مورد توجه آمریکا هستند. هر چند جرج بوش در سفیر اخیر خود به این دو کشور این مسأله را مطرح نکرد، ولی کاخ سفید پیش از آن مخالفت آشکار خود با احداث خط لوله «صلح» که از ایران و از طریق پاکستان به هند می رود را اعلام کرده بود. آمریکا از هند می خواهد نیازهای انرژی خود را از طریق قزاقستان و ترکمنستان و یا با استفاده از انرژی هسته ای تأمین کند.
قرارداد هسته ای هند و پاکستان که به هند اجازه می دهد تکنولوژی هسته ای خود را با کمک آمریکا تقویت کند، این فرصت را در اختیار این کشور با مصرف بالای انرژی قرار می دهد.