آفتابنیوز : غلامرضا باقری مقدم با اشاره به سفر چندی پیش محمدجواد ظریف به کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز گفت: همسایگان حلقه اول اولویت سیاست خارجی هر کشوری است و هم به لحاظ ژئوپولتیکی و هم به لحاظ ژئوکونومیکی مورد توجه هستند و قابل اغماض نیستند.
او ادامه داد: این سفر که برای دکتر ظریف طراحی شد، در ادامه سفرهای ایشان برای تعمیق همکاری های نزدیک و پیوندهای بین ایران و این کشورها صورت پذیرفت.
مدیرکل کشورهای مشترک المنافع با اشاره به حضور هیاتی اقتصادی در این سفر اظهار داشت: با توجه به اعلام سال جدید به عنوان سال اقتصاد مقاومتی تولید و اشتغال، دکتر ظریف ترجیح دادند در این سفر هیاتی از بخش خصوصی و دولتی ایشان را همراهی کنند و در راستای ایفای نقش وزارت خارجه در عملیاتی کردن شعار سال جاری، بازی کنند.
تفاهم با بانکهای مرکزی ترکمنستان، گرجستان و قرقیزستان
باقری مقدم درخصوص نتایج این سفر تصریح کرد: خوشبختانه در این سفر با توجه به همایشهایی که در هر سه کشور برگزار شد و ارتباطات نزدیکی که بین تجار همراه با کشورهای ترکمنستان، گرجستان و قرقیزستان، ایجاد شد؛ سرمایه های جدیدی برای توسعه همکاریهای تجاری و اقتصادی ایجاد و در عرصه بانکی تفاهمات خوبی میان نماینده بانک مرکزی کشورمان با بانکهای مرکزی این سه کشور حاصل شد.
او با بیان اینکه تا روابط بانکی عادی نشود و مشکلات و موانع همکاری های بانکی از میان برداشته نشود، تلاش های ما برای رسیدن به حجم مطلوب تجاری میان کشورمان با سایر کشورهای نتیجه بخش نخواهد بود، خاطرنشان کرد: اولویت همکاری های ما، حذف موانع بانکی و عادی سازی روابط بانکی بین ایران و این کشورها قرار گرفت.
این دیپلمات عالیرتبه افزود: خوشبختانه یادداشت تفاهمی در گرجستان آماده کردیم و یکی هم در ترکمنستان و همچنین در قرقیزستان نیز سندی آماده شد که ان شالله بزودی بین مقامات بانک مرکزی دو کشور به امضا خواهد رسید.
توافق بر تبادل زندانیان در ترکمنستان و گرجستان
باقری مقدم با یادآوری ابعاد دیگر این سفر ابراز داشت: این سفر از نظر اجتماعی نیز دارای اهمیت بود. در این سفر در دو کشور ترکمنستان و گرجستان که ما تعدادی ایرانی زندانی داشتهایم، در گفت و گوها قرار شد که زندانیان بر اساس قراردادهای مورد توافق و امضا شده میان دو کشور تبادل شوند و هر کدام به ادامه محکومیت خودشان در کشورهای خودشان ادامه دهند.
او ادامه داد: در این باره، در ترکمنستان به جمع بندی روشن رسیدیم و به صورت مرحلهای مقرر شد که ما اقدامات لازم را برای آزادی و تبادلات زندانیان به عمل آوریم. در گرجستان نیز رئیس جمهور این کشور در پاسخ به درخواست ظریف برای مبادله زندانیان قول مثبت دادهاند و دستور فراهم آوردن مقدمات کار را به همکارانشان دادند.
مدیرکل کشورهای مشترک المنافع با اشاره به فضای پسا برجام در عرصه سیاست خارجی بیان کرد: با توجه به شرایط مساعدی که پس از برجام در کشور ما حاصل شده و فضای مناسب همکاری های بین المللی فراهم آمده است، اشتیاق کشورها در این عرصه با کشورمان فراوان شده و در این سفر نیز دیدیم همایشهای اقتصادی که پیشنهاد برگزاری آن را دادیم مورد استقبال این کشورها قرار گرفت و به صورت جدی شرکتهای بزرگشان و مقامات دولتی اقتصادی شان برای تحکیم همکاریهای اقتصادی و توسعه همکاری های تجاری بین دو کشور فعالانه وارد عمل شدند.
ایجاد و تعمیق رابطه با همسایگان، اولویت سیاست خارجی ایران است
باقری مقدم در پاسخ به سوالی درباره دلایل انتخاب این سه کشور برای این دور از سفر های آسیای میانه ظریف عنوان کرد: بهصورت اصولی، ایجاد و تعمیق رابطه با همسایگان، اولویت سیاست خارجی ایران است و در هر سفر، چند کشور در برنامه قرار میگیرد یا مقامی از این کشورها به ایران دعوت میشوند. بعضی از این سفرها به صورت رفت و آمد صورت میگیرد و البته این اولین بار نیست که ظریف به بعضی کشورهای منطقه سفر میکند و در آینده نیز سفرهایی خواهند داشت؛ چنانچه تاجیکستان نیز آقای ظریف را دعوت کرده و در حال برنامهریزی برای آن سفر هستیم، ازبکستان نیز از ایران دعوت کرده و امیدواریم در برنامههای دکتر گنجانده شود و این سفر به معنای غفلت از سایر کشورها نیست و بر اساس برنامه ایران و زمان مناسب کشورهای مقصد این سفرها انجام میشود.
سفر مقامات عالیرتبه گرجستان و قرقیزستان به تهران
او در پاسخ به سوال خبرگزاری ایلنا درباره زمان سفر نخست وزیر گرجستان و رئیس پارلمان قرقیزستان یادآور شد: هر دوی این سفرها در هفته آینده انجام خواهد شد. نخست وزیر گرجستان اوایل هفته و رئیس پارلمان قرقیزستان اواسط هفته به ایران سفر میکنند.
تسهیلات برای سفر گردشگران ایرانی به قرقیزستان
مدیرکل کشورهای مشترک وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایلنا درباره لغو ویزا بین ایران و قرقیزستان گفت: در سفری که رئیس جمهور به این کشور داشتند، گفت وگوهایی را در این زمینه داشتند. تسهیلاتی برای سفر گردشگران ایرانی به قرقیزستان فراهم آمده و از بسیاری مدارک و مبادی که پیش از این متقاضی باید طی می کرد، صرف نظر شده است؛ از جمله دیگر لزومی به ارائه دعوتنامه از کشور مقصد ندارند و همین که به سفارت کشور مذکور مراجعه کند طی سه تا پنج روز ویزای او صادر میشود و میتواند بین پانزده روز تا یک ماه در کشور میزبان اقامت داشته باشد.
باقری مقدم درباره مذاکرات ترانزیت و حمل و نقل جاده ای اظهار داشت: آقای تقی زاده معاون وزیر راه و شهرسازی همراه هیات بودند و مذاکرات خوبی را با ظرف ترکمنی انجام دادند و به دیدگاه روشنی درباره تسهیل این روند رسیدند. مذاکرات ادامه دارد و در آینده نزدیک در این راستا گشایشی انجام شود.
او اضافه کرد: بسیاری از زندانیان ایرانی در ترکمنستان همین رانندگان هستند که امیدواریم با تفاهم صورت گرفته تعدادی از این افراد به کشور باز گردند. اما پیشرفت خوبی که در رابطه با کامیونداران و حمل و نقل جادهای صورت گرفت، در قرقیزستان انجام گرفت. پیش از این، وقتی رانندگان ایرانی در قرقیزستان ویزا میگرفتند یک بار در سال و هر بار برای یک ماه میتوانستند ویزا بگیرند و این برای ترانزیت ما مشکل ایجاد کرده بود و مشکل دریافت ویزا و پرداخت مبالغ زیاد باعث انتقاد رانندگان شده بود که در این سفر قرار شد که در آینده بسیار نزدیکی طی یادداشتی اعلام کنند هر شش ماه یکبار ویزا صادر شود و ویزاها کثیر الورود باشد تا مشکلی برای رانندگان ایرانی پیش نیاید.
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره کریدورهای ترانزیتی تصریح کرد: در سفر گرجستان موضوع کریدور خلیج فارس به دریای سیاه مورد مذاکره قرار گرفت. این کریدور یک راه بین المللی هست که ایران، حوزه خلیج فارس، کشورهای حوزه دریای سیاه از آن بهره مند میشوند. کشورهای حوزه دریای سیاه شامل اوکراین، بلغارستان، رومانی و یونان میشود. البته یونان، دریای اژه است. این کشورها علاقه مند هستند که به حوزه خلیج فارس و شبه قاره دسترسی داشته باشند. ما نیز علاقه مندیم که از طریق دریای سیاه به بالکان و شرق و مرکز اروپا دسترسی داشته باشیم.
باقری مقدم ادامه داد: در این راستا گفت وگوهای مقدماتی، چند دور بین مقامات ذیربط این کشورها صورت گرفته است؛ کار گام به گام در حال پیش رفتن است و امیدواریم که به زودی مذاکرات به نتیجه برسد و مسیر جدیدی برای ترانزیت کالا و خدمات ایجاد شود تا هم موجب نزدیکی بیشتر کشورها و هم همبستگی منافع بیشتر کشورها به یکدیگر، تثبیت صلح و ثبات منطقه ای شود.
او درباره آخرین رایزنی در این سفر در رابطه با موضوع انرژی خاطرنشان کرد: در قرقیزستان هم موضوع ترانزیت ریلی بین چین، قرقیزستان، ترکمنستان و ایران مورد مذاکره قرار گرفت و ما از این مسیر هم استقبال میکنیم. این مسیر هم دسترسی ما را به غرب چین آسان میکند. غرب چین هم یک حوزه بسیار وسیع است و در این مسیر همکاری های ترانزیتی ما هم با آسیای مرکزی و هم با غرب چین توسعه پیدا می کند.
مدیرکل کشورهای مشترک المنافع با بیان اینکه در موضوع گاز، ما هم در گرجستان و هم در ترکمنستان گفت وگوهایی داشتیم، ابراز داشت: گرجستان در گذشته محموله گازی را از ما خریداری کرده بودند اما حمل نمی کردند و مشکلاتی داشتند و تفاهم انجام شده را اجرا نمی کردند. در این سفر مذاکره انجام شد؛ خوشبختانه از وزارت نفت هم که در هیات همراه ما بود با همتایان خود در گرجستان به تفاهم رسیدند که حداکثر تا یک ماه آینده آن تفاهم را هم عملیاتی کنند و انشاالله با اجرا شدن آن فاز جدیدی از همکاری های تجاری اقتصادی بین ایران و گرجستان افتتاح خواهد شد.
اختلاف نظر ایران و ترکمنستان در میزان و کیفیت گاز
باقری مقدم افزود: همچنین همین مذاکرات را ما در ترکمنستان هم داشتیم. میدانید که در ترکمنستان، شرکت گاز ما با شرکت گاز ترکمنستان بر سر میزان دریافتی گاز و کیفیت آن تفاوت نظر دارند و بر این اساس همکاری های گازی ما کاهش پیدا کرده است اما شرکتهای ما در حال مذاکره برای رفع و حل و فصل این مشکل هستند اما در سواپ گاز همچنان همکاری های ما ادامه دارد و نه تنها دو شرکت ما الآن در حال انجام این کار هستند بلکه چند کشور دیگر هم اظهار علاقه کرده اند که میزان سواپ را با ترکمنستان افزایش دهند که مورد استقبال طرف ترکمنی قرار گرفته و امیدواریم که مذاکرات ایشان به نتیجه مثبت برسد.
این دیپلمات عالی رتبه کشورمان در خصوص موافقنامه چابهار و شرکت کشورهای مشترک المنافع در این توافق هم بیان کرد: چابهار حوزه مسئولیت من نیست و از جزییات آن خبر ندارم اما به طور اصولی خبر دارم که کشورهای آسیای مرکزی بسیار علاقه مند به دسترسی آسان به خلیج فارس و دریای عمان هستند. به این دلیل که این کشورها محصور در خشکی هستند و به آبهای آزاد دسترسی ندارند، مسیر جنوبی ایران مسیر بسیار مناسبی برای رفع این مشکل آنهاست و لذا بسیار اظهار علاقه میکنند که هم در بندرعباس و هم در بندر چابهار ترمینال های ترانزیتی و باری داشته و دسترسی هایی داشته باشند که بتوانند از امکانات این دو بندر ما برای تسهیل روابط تجاری خود با شبه قاره و آسیای مرکزی استفاده کنند.
باقری مقدم با بیان اینکه حلقه همسایگان به لحاظ امنیتی، اقتصادی و فرهنگی و تاریخی برای ما بسیار اهمیت دارد، یادآور شد: ما به طور دائم در پی تحکیم روابط با این منطقه هستیم چون منطقه ما منطقه جدیدالبلادهای است و با مشکلاتی مواجه است که دائما نیاز به مراقبت دارد و نیاز دارد که رفت و آمدی صورت بگیرد و به تثبیت صلح و ثبات منطقه کمک کنیم. مثلا تروریسم یکی از نقاط مشترک همکاری های ایران با این منطقه است. این منطقه یکی از اهداف تروریستی گروههای افراط گرا اعلام شده و این کشورها از این بابت نگرانی دارند.
او تاکید کرد: ایران که تجربیات خوبی در زمینه مبارزه با تروریسم دارد،در کنار کشورهای منطقه حضور دارد و آماده است تجربیات خود را در اختیار این کشورها قرار دهد و در یک مکانیسم جمعی به مقابله با افراط گرایی و تروریسم بپردازد.
استفاده ابزاری از تروریسم خطرناک است
مدیرکل کشورهای مشترک المنافع وزارت خارجه با انتقاد از برخی کشورها عنوان کرد: متأسفانه بعضی کشورها نگاه کوتاه مدتی دارند و از تروریسم به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده میکنند که این بسیار خطرناک است و مطمئنا دامن خود آن کشورها را خواهد گرفت هر چند که آنها به اتکای دلارها اظهار نگرانی چندانی در این رابطه نمیکنند اما این مار در آستین پروراندن است و دیر یا زود اگر این سیاست را اصلاح نکنند و به این خطای راهبردی خود نپردازند حتما آثار زیانبار آن را تجربه خواهند کرد.
ایلنا