نوروز، ايام فراغت و گردشگري

آفتاب‌‌نیوز : جهانگردي پديده اي كهن است كه از ديرباز در جوامع انساني وجود داشته و بربنياد عامل اساسي سفر و جابه هايي قرار دارد و دگرگوني هاي آن تابع تغييرات مختلفي از قبيل دگرگوني هايي ناشي از انگيزه سفر و وسيله حمل و نقل مي باشد، سرشت انسان نيز با سفر و آشنايي با سرزمين هاي دور دست و ساكنان آن در آميخته است. آدمي چنان آفريده شده و چنان هستي گرفته است كه بايد به سفر برود، انسان از دير باز براي رهايي از تنهايي و سختي و نيز وابستگي هاي محلي و عادت و آداب و رسوم يكنواخت و مكرر زندگي خود دست به سفر مي زده است، در ميان انگيزه هاي مختلف سفر نياز رواني بيش از همه برانگيزاننده امواج توده هاي انساني در امر مسافرت و جابجايي است. حسن كنجكاوي بشر و كشف حقايق تازه جهانگردي دو واژه اي است كه از پيوند خوردن سفر بافرهنگ حكايت دارد و در زمان و مكاني گسترده تحقيق مي يابد اگر فرهنگ را جستجو نكند جهانگردي ديگر معنا پيدا نمي كند و سفرهاي خالي از برداشت هاي فرهنگي به سرگردان بودن بيشتر شباهت دارد. در زبان فارسي اصطلاح ديگري براي سفر در پيوند با فرهنگ عنوان شده است. كه عبارت از سير آفاق و انفس است و معناي آن نيز همان پيوند سفر با فرهنگ است.
سير در آفاق و انفس از مباحث شناختي انسان در دين ميبن اسلام است و خداوند ظرف وجودي انسان رابه اسباب و ابزاري مجهز فرموده تا به تناسب فهم و منطق خود از طريق انديشه و حواس ظاهري و با نگرش بر چگونگي خلقت و تاريخ گذشتگان و آثار بجاي مانده از آنها حقايق را دريافته و درمقابل خالق هستي تسليم و بنده اي شكر گزار باشد. قرآن كريم نيز درباره سفر تاكيدهاي فراواني دارد و آن را وسيله اي براي دريافت هاي جديد و عبرت گرفتن از آثار پيشينيان مي داند. براي توسعه گردشگري و امر مسافرت حتما" مي بايست به مسئله فرهنگ توجه خاصي مبذول داشت. منظور از فرهنگ پديده هاي معنوي هنري و علمي است كه شناخت آنها در پيشرفت اقوام و اجتماعات مختلف اثر به سرايي داشته و در عين حال وسيله بسيار موثري است براي جلب توجه جهانگرداني كه علاقمندند آثار و فرهنگ هر قومي را از نزديك مشاهده نمايند. يقينا" براي ما ايرني ها عيد نوروز با ابعاد فرهنگي گسترده خود و اداب و رسوم متنوع مربوط به آن از بهترين جاذبه هاي جهانگردي به شمار مي ايد كه مي تواند گردشگران زيادي را از نقاط مختلف جهان به سوي خود جلب كند. قدر مسلم تنها از راه آشنا شدن فرهنگ ها با يكديگر است كه دشمني ها به دوستي مبدل مي شود، اين هنر بزرگ ار جهانگردي يعني از مسافرت و گردشگري به دست مي آيد انسانها نمايندگان فرهنگ هاي گوناگون اند، تماس رو در روي اين نمايندگان تماس رو در روي فرهنگ هاست و از اين تماس رو در رو است كه غناي فرهنگي پديد مي آيد.
برگزاري جشن هاي نوروزي كه از ويژگي هاي اين سرزمين است در هر منطقه اي از كشور داراي ابعاد متنوعي است كه يكي از يباترين جلوه هاي آن سفر و گردشگري است انجام مراسم نوروز يكي از برجستهترين سنت هاي باستاني ايران است كه در نقاط مختلف كشور مورد توجع، تحقيق و بررسي قرار گرفته است. تكرار نوروز كوششي براي مهار كردن لحظه ها است، لحظه هاي پاكي و راستي، قانون ازلي و ابدي آفرينش يعني قانون راستي و تكرار و بازگشت نوروز براي نگهباني از آن قانون است. آشتي و دوستي و مهرباني اين لحظه ها را نگه مي دارند و سياهي كينه و قهر و دشمني اهريمني را به دور مي ريزند. نام اين تلاش در فرهنگ ديرپاي ايراني ( خانه تكاني ) است. تنها خانه اي كه در ان زندگي مي كنيم . رنگ و صفا نمي گيرد و تنها از خشت و گل گند زدايي نمي كنند بلكه خانه دل را در زلال راستي و پاكي مي شويند و آن را به نور مهر و صفا صيقل مي دهند. دل جايگاه يزدان است، خانه خداست و اين خانه بايد پاك تر باشد.
آنچه كه تحت عنوان مراسم و جشن هاي نوروزي در گوشه و كنار اين سرزمين پهناور برگزار مي شود، مي تواند به عنوان جاذبه هاي فرهنگي به مسافرين و گردشگران داخلي و توريست هاي خارجي معرفي و عرضه گردد. با اين اميد كه دست اندركاران سازمان ميراث فرهنگي كشور و پژوهشكده مردم شناسي بتوانند به بررسي و شناسايي اينگونه جاذبه ها بپردازند تا زمينه عرضه آنها به گردشگران داخلي و خارجي در ايام نوروز و ديگر فصول توريستي سال فراهم آيد. آن دسته از ويژگي هاي نوروز كه مي تواند منجر به امر مسافرت شود شامل مواردي است كه به اختصار به آنها اشاره مي شود:
اعتقادبه ديدار اماكن متبركه و زيارتگاهها، بسياري از مسافران نوروزي را به سمت خود جلب مي كنند اين دسته از مسافرين، زيارت بارگاه پيشوايان مذهبي و اولياء خدا رابه هنگام تحويل سال زمينه ساز تكامل روحي و معنوي خود دانسته وبه اين وسيله از خداي خود هدايت به سوي رستگاري رامي طلبند. باز شدن دايره خويشاوندي در نتيجه تغييرات اجتماعي در دهه هاي اخير موجب شده است كه بسياري از جوانان همسرانشان را از خانواده هاي غير اهل ديار خود انتخاب نمايند و اين امر موجب ديد وبازديدهاي بين خويشاوندان سببي جديد مي شود و خود، انگيزه ديگري براي سفرهاي نوروزي است. بازگشت به زادگاه در ايام نوروز در بين بسياري از مهاجريني كه در جستجوي كار به شهرهاي بزرگ آمده و اسكان يافته اند بسيار رايج و متداول است و همه ساله با شروع فصل بهار و فرا رسيدن نوروز اينگونه افراد براي گذراندن اوقات فراغت خود و استفاده از تعطيلات و ديدار خويشاوندان اقدام به سفر مي نمايند كه همين سفرها به نوبه خود شاخه اي از گردشگري داخلي محسوب مي شود. مردم ايران بر اساس باورها و اعتقاداتشان كه ريشه در فرهنگ و مذهب آنها دارد، بر اين باورند كه بايد وقت تحويل سال را در كنار خانواده خود بگذرانند و به ديد و باز ديد دوستان و آشنايان بپردازند، بدين لحاظ در تعطيلات نوروز بخش عظيمي از مسافران و گردشگران را همين گروه تشكيل مي دهند و تعداد وسائط نقليه اي كه براي سفر به شهرها، روستاها و مناطق مختلف كشور مورد استفاده قرار مي گيرند به چندين برابر افزايش مي يابد، به همين جهت نوروز به عنوان يك عنصر فرهنگي نقش قاطع خود را توسعه صنعت گردشگري ايفا مي كند.
نوروز و جاذبه هاي گردشگري
جاذبه هاي گردشگري اعم از جاذبه هاي تاريخي، فرهنگي، مذهبي و جاذبه هاي طبيعي مورد علاقه گردشگراني است كه در ايام نوروز به نقاط مختلف كشور سفر مي كنند.
سرزمين ايران به دليل قدمت تاريخي و تكاپوي مستمر اجتماعي و فرهنگي خود جاذبههاي متنوعي را داراست كه مي تواند طيف وسيعي از توقعات و نظرات گردشگران را تامين نمايد، هر جهانگردي كه به ايران سفر مي كند مي تواند با توجه به اهداف ذوق و برنامه هاي خود در ايران ديدني هاي مورد نظر خود را باز يابد. نبايد فراموش كرد كه بهترين راه شناخت سرزمين و مردم هر كشوري آشنايي با مردم كوچه و بازار و برقراري ارتباط مستقيم با آنان است. خانواده هاي ايراني اصولا" مهمان نواز و گشاده روي هستند. بازمينه مختصر آشنايي مي توان به درون خانواده ايراني راه يافت و از چگونگي زندگي، معيشت، طرز تفكر و بينش اجتماعي آنان و بسياري ديگر از خصوصياتي كه در نوشته ها نگنجد آگاه شد. در اين ميان، نوروز و آيين ها و رسم هاي مربوط به آن ميزان قابل توجهي ابعاد گوناگون جاذبه هاي فرهنگي و طبيعي ايران را در بر دارد و مي تواند پاسخگوي بسيار از خواسته هاي جهانگردان باشد.
مراسم نوروزي جهانگردان را با ژرفاي فرهنگ ايراني اشنا مي كند. و پيام دوستي مردمان اين سرزمين را با ذهن و خاطره آنها به سرزمين ديگري مي فرستند.