ناگفته‌هایی درباره سایت‌های شرط‌بندی
کانال‌های مختلف تلگرام و پیج‌های متعدد در اینستاگرام به محل مناسبی برای تبلیغ و فعالیت گردانندگان این سایت‌ها تبدیل شده است. پیج‌هایی که با تصویر و جملاتی فریبنده درخصوص ترفندهای پیش‌بینی و سریع پولدارشدن باز می‌شوند و با هر کلیک روی آنها انبوهی از ارقام وسوسه‌انگیز برای شرط‌بندی روی صفحه گوشی یا مانیتور نقش می‌بندد تا یک نفر دیگر را به این چرخه اعتیادآور جذب کند. تقریبا محتوای همه سایت‌های شرط‌بندی به همین صورت است. سایت‌هایی که کار شرط‌بندی و قمار را راحت کرده است. آن‌قدر آسان که هرکسی می‌تواند در هر بازی که به آن علاقه دارد و با هر میزان پولی شرط‌بندی کند. حداقل قیمت بعضی از این سایت‌ها برای واردشدن به بازی به ٢٠هزار تومان هم می‌رسد. ارقامی که با ترفندهایی فریبنده چون افزایش ضریب شرط‌بندی خیلی‌ها را برای قمار تشویق می‌کند.
گردش مالی برخی از این سایت‌ها به میلیاردها تومان می‌رسد. همین چند روز پیش بود که گردانندگان ٦ سایت قمار در آذربایجان‌شرقی با گردش مالی بیش از ١٦٠ میلیارد تومان شناسایی و دستگیر شدند. این باند قماربازی اینترنتی در زمینه شرط‌بندی فوتبال و بازی پوکر فعالیت داشتند. طی چند سال گذشته فعالیت این سایت‌ها روزبه‌روز بیشتر شده است. گردانندگان این سایت‌ها هم رقم‌های کلانی را به جیب زده‌اند و حتی کلاهبرداری‌های زیادی انجام شده است. هرچند براساس قوانین موجود هرگونه فعالیتی درخصوص قمار و شرط‌بندی جرم محسوب شده و گردانندگان این سایت مجرم شناخته می‌شوند. با این وجود با یک سرچ ساده در اینترنت به صدها سایت برمی‌خوریم که به نحوی در این زمینه فعالیت می‌کنند. پلیس درصدد برخورد با گردانندگان این سایت‌ها و فیلترکردن آنهاست. اما به گفته کاربران این پایگاه‌های شرط‌بندی، فیلترشدن و برخورد پلیس چندان تاثیری در کاهش فعالیت آنها ندارد.
ادمین‌های پوکر با درآمدهای میلیاردی
رضا یکی از افرادی است که سال‌ها پوکربازی می‌کند. او که فارغ‌التحصیل مهندسی عمران و ساکن تهران است، درباره نحوه فعالیت این سایت‌ها به «شهروند» می‌گوید: «هر سایتی در اصطلاح یک میز دارد. این میزها به پولی که با آن وارد بازی می‌شوی، بستگی دارد. میزهای سنگین بالای یک‌میلیون تومان است، اما میزهای ٥٠ و حتی ٢٠هزار تومانی هم وجود دارد. وقتی وارد بازی می‌شوی، یک نفر هم به صورت اینترنتی پول بچه‌ها را جمع می‌کند. پس از پایان هر دور از بازی، پول‌ها به آخر هفته به حساب برنده واریز می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «من چند سال است که این بازی را انجام می‌دهم و تاکنون هیچ مشکلی برای دریافت یا پرداخت پول نداشتم. البته منظورم برد و باخت نیست. من هم برد داشتم و هم باخت. من الان یک‌سال است که در میزهای تقریبا سنگین بازی می‌کنم ولی مشکل مالی برایم پیش نیامده است. البته من وضع مالی مناسبی دارم، ولی برای آنها که سرمایه یا زندگی مناسبی از نظر مالی ندارند، این بازی سم است.» او درباره نحوه و دلیل ورودش به این سایت‌ها هم توضیح می‌دهد: «بیش از ١٠سال پوکربازی کردم. اوایل با دوستانم دورهم جمع می‌شدیم و تفریحی بازی می‌کردم. برد و باخت زیادی برایمان اهمیت نداشت تا اینکه چندبار سر پول بازی کردیم. خیلی لذت‌بخش بود، هیجان خاصی داشت که من تا قبل از آن تجربه نکرده بودم. بعد از آن هم که سایت‌ها یکی پس از دیگری آمد. این سایت‌ها کار را خیلی راحت کرد. من دانشجوی قزوین بودم و نمی‌توانستم با دوستانم رودررو بازی کنم، به همین دلیل به سمت این سایت‌ها رفتم. این بازی مثل همه شرط‌بندی‌ها هم برد دارد و هم باخت. اگر بخواهم دقیق حساب کنم، در این مدت باختم بیشتر از برد بوده است. اصلا قمارباز یعنی بازنده، هیچ‌کسی در شرط‌بندی برنده نیست. فقط صاحبان این سایت‌ها هستند که پول خوبی به جیب می‌زنند، این را همه می‌دانند. من و خیلی از دوستانم فقط به خاطر هیجان بازی می‌کنیم. البته خیلی‌ها را می‌شناسم که دار و‌ندارشان را روی این بازی گذاشتند و زندگی‌شان نابود شد.»
او درباره درآمد و سود گردانندگان سایت‌های پوکر هم توضیح می‌دهد: «پول‌هایی كه بچه‌ها در هر دست‌بازی كه چند دقیقه بیشتر طول نمی‌كشد؛ وسط می‌گذارند ٢درصد از آن به صورت خودكار كم می‌شود و به حساب ادمین سایت می‌رود و در میزهای سنگین كه پول وسط بعضی اوقات به بیش از ٥٠میلیون تومان هم می‌رسد. ادمین بالای یك‌میلیون تومان پول به جیب می‌زند و این فقط یكی از میزهای سایت و فقط برای چند ثانیه است. من چندبار حدودی حساب كردم، پولی كه ادمین در یك‌ساعت از تمام میزها دریافت می‌كند، خیلی عدد عجیب و غریبی می‌شود.»
او درباره اینکه چطور این سایت‌ها با حجم بالای فعالیت و گردش مالی از سوی پلیس فیلتر نمی‌شود، هم می‌گوید: «طی این چند سال اخیر، میزی که من با آن بازی می‌کنم، بیش از ٣٠بار فیلتر شده است، اما هربار بلافاصله ادمین سایت در كانال تلگرام و صفحه اینستاگرام آدرس جدید سایت را وارد می‌کند و همه بلافاصله دوباره بازی‌شان را از سر می‌گیرند. فیلترکردن سایت برای ما که عاشق این بازی هستیم، یک شوخی است.»
بازی و ریاضی برای کلاهبرداری
پدرام حسابدار جوان یک شرکت خصوصی است، همه اوقات فراغتش را در سایت‌های شرط‌بندی فوتبال سپری می‌کند: «٤ سال است که درسم تمام شده و به کمک پدرم در شرکت خصوصی به‌عنوان حسابدار مشغول به کار شدم. درآمدم بد نیست. من خانه پدرم هستم و مخارج چندانی ندارم، اما علاقه‌ام به شرط‌بندی و پیش‌بینی فوتبال من را به سمت این سایت‌ها کشاند. نه اینکه پول برد‌و‌باختش برایم بی‌اهمیت باشد، اما بیشتر پیش‌بینی دقیق نتایج و حوادث بازی برای من جذابیت دارد. شاید باورکردنی نباشد، اما در بعضی از سایت بر روی ضربات کرنر و یا کرنر و حتی تعداد خطا‌ها در یک بازی فوتبال هم شرط‌بندی می‌شود. رقم‌های کلانی هم جا‌به‌جا می‌شود.»
او درباره نحوه فعالیت سایت‌های شرط‌بندی فوتبال هم توضیح می‌دهد: «عده‌ای در سایت‌های خارج از کشور تعدادی کارشناس استخدام کرده‌اند که برای بازی‌های مختلف درصد برد و باخت تیم‌ها را مشخص می‌کنند با توجه به پیش‌بینی این کارشناسان درصدهای مختلفی برای کاربران تعیین می‌شود. برای مثال تیم مطرحی مثل مادرید در برابر تیم ضعیفی مثل اوساسونا شانس زیادی برای برد دارد. به همین دلیل کسی که روی برد اوساسونا شرط ببندد، چند برابر پولش را برنده می‌شود اما این رقم برای کسی که پیروزی محتمل مادرید را پیش‌بینی کرده رقم بسیار ناچیزی است. این درصد را سایت مشخص می‌کند و انتخاب با کاربر است.»
پدرام درباره برد و باخت‌های خودش هم می‌گوید: «تقریبا من یر به یر شدم، بازی فینال جام باشگاه‌های اروپا من را تا مراحل بالا آورد. تا قبل از آن يك میلیون تومان ضرر کرده بودم. البته این کار دست آخر همش ضرر است. برنده واقعی خود سایت است که با این درصدها جوری بازی می‌کند که در درازمدت سود اصلی به خودش می‌رسد. تقریبا یک‌سوم از پولی که در این سایت‌ها جا‌به‌جا می‌شود را سایت‌ها به جیب می‌زنند.»
سرعت سایبر جلوتر از تشریفات قانونی
با این همه براساس قوانین کشور قمار به هر نحوی جرم تلقی شده و مطابق قانون باید با همه افرادی که به نحوی در شکل‌گیری و ایجاد شرایط قمار دخیل هستند برخورد قضائی صورت گیرد؛ اما چرا برخوردهای صورت‌گرفته تاکنون در پیشگیری و کاهش وقوع این جرايم موثر نبوده است. این پرسشی است که مهدی فضلی، کارشناس جرايم حوزه فناوری اطلاعات و آي‌تی این گونه به آن پاسخ می‌دهد: «از لحاظ قانونی قمار به هر شکلی به جز موارد معدودی که شرع مقدس مشخص کرده جرم است؛ اما برخورد با این پدیده در بستر فضای سایبری با توجه به ماهیت این فضا نیاز به بازنگری در برخی قوانین و تعیین تکلیف مراجع رسیدگی‌کننده دارد. در حال حاضر تنها مرجع رسمی در این حوزه کمیته تعیین مصادیق مجرمانه رایانه‌ای است. پلیس فتا به‌عنوان ضابط قضائی نمی‌تواند به صورت مستقل اقدامی انجام دهد و مطابق قانون هرگونه اقدامی از سوی این مرجع انتظامی نیاز به دستور قضائی دارد. البته چند وقتی است که همکاری خوبی بین پلیس فتا و کمیته مصادیق جرايم رایانه‌ای شکل گرفته اما این همکاری به تنهایی کافی نیست. نکته اصلی ایجاد مکانیزم همخوان با شرایط فضای سایبری است، تا کنترل‌های فضای مجازی بهتر و دقیق‌تر انجام شود.»
این حقوقدان ادامه می‌دهد: «فضای سایبر یعنی سرعت و گستردگی، از این طرف کمیته مصادیق مجرمانه تشریفات زمانبری دارد؛ البته این موضوع در اشکال دیگری هم بروز می‌کند. برای مثال وقتی از حساب شما پول برداشت می‌شود، کلانتری نمی‌تواند بدون دستور قضائی اقدامی انجام دهد، صدور دستور قضائی هم زمان‌بر است؛ اما اینترنت یعنی سرعت. همین موضوع به نحوی دیگر در برخورد با این سایت‌ها هم صدق می‌کند. پس ما نیاز به ایجاد سازوکار سریع‌تری داریم.»
فضلی درباره برخورد قضائی با سایت‌های شرط‌بندی و بازدارندگی احکام صادر‌شده هم توضیح می‌دهد: «قانون همه افراد دخیل در قمار را مجرم می‌داند. احکامی که برای این قبیل جرايم صادر شده از نوع تعزیری است؛ یعنی دست قاضی برای صدور حداکثر یا حداقل محکومیت باز است. برخی از قوانین موجود در این خصوص بیشتر ناظر به شرایط فیزیکی گذشته است؛ یعنی همان قمارخانه‌های سابق، البته مرجع قضائی می‌تواند این قوانین را با شرایط حال حاضر تفسیر کند؛ یعنی می‌توان همان قوانین مربوط به قمارخانه‌های قدیم را به برخورد با سایت‌های شرط‌بندی تفسیر کرد.»
