آفتابنیوز : «احمد سرخوش»، سرپرست هیات گمانهزنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه تمب «بحره» در جنوب شهرستان لار با اشاره به این که بیشتر فعالیتهای باستانشناسی در مرودشت و فارس شمالی انجام شده است، گفت: در مناطق جنوبی فارس پژوهشهای محدودی تا امروز انجام شده و به همین دلیل درک درستی از وضعیت باستانشناسی این منطقه وجود ندارد.
سرپرست هیات گمانهزنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه تمب «بحره» افزود: به دلیل پژوهشهای کم در این مناطق شاهد گسترش فعالیتهای عمرانی، توسعه راه، کشاورزی و به دنبال آنها از بین رفتن منطقه هستیم.
او در ادامه به کشف آثار باستانی در سال ۹۲ در منطقه «بیرم» اشاره کرد و گفت: ظرفیت باستانشناسی این دشت بسیار زیاد است و پنج محوطهی روباز پارینه سنگی به دست آمد که بیشتر مربوط به پارینه سنگی میانی هستند و شواهد بسیار محدودی نیز از دوره نوسنگی وجود داشت.
وی با تاکید بر اهمیت محوطه تمب «بحره» و لزوم نجاتبخشی آن گفت: اگر چه در پرونده ثبتی تمب بحره به عنوان محوطه دوره تاریخی (ساسانی و اسلامی) ثبت شده بود اما بررسیها نشان داد، تمب بحره دارای فرهنگهای پیش از تاریخی مانند هزاره پنجم، به ویژه دوره «باکون میانی» است.
او با اشاره به لزوم تعیین عرصه به دلیل وضعیت نابسامان این محوطه به دلیل توسعههای عمرانی شهر گفت: هدف نخست در طرحهای تعیین عرصه و حریم مشخص کردن عرصه و حرایم محوطه در پیوند با شاخصههای محیطی و عوامل آسیبرسان است، از سوی دیگر با آسیبشناسی محوطه و مستندسازیهای صورت گرفته مانند تهیه نقشه توپوگرافی و جانمایی گمانههای آزمایشی روی آن، مشخص کردن حریم ساختوسازهای شهری و مسیر راههای شهر و روستایی سعی شده پیشنهادهایی برای جلوگیری از آسیب بیشتر به محوطه مطرح شود و با پیشنهاد حریم و پس از تصویب آن از تعدی بیشتر به محوطه پیشگیری شود.
تخریب عمرانی، طبیعی و انسانی در محوطه
سرخوش به کشف مواد فرهنگی مانند سفالهای دورههای باکون، کفتری و دوره تاریخی اشاره کرد و گفت: با توجه به آثار و بررسیهای انجام شده به نظر میرسد دورههای شاخص محوطه مربوط به دوره باکونی میانی و لپویی است.
او افزود: در این محوطه سفالهایی متعلق به نیمه دوم هزاره سوم داریم که مربوط به فارس نیستند بلکه به دلایل مختلف مانند شکلگیری تجارت دریایی در امتداد سواحل شمالی خلیج فارس رشد میکنند.
سرپرست هیات گمانه زنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه تمب بحره در ادامه با تشریح اقدامات انجام شده، گفت: در نخستین گام عکسهای هوایی قدیمی منطقه با وضعیت فعلی مقایسه و مشخص شد با افزایش جمعیت تغییرات بنیادی در زیست بوم اتفاق افتاده است.
او این محوطه تاریخی را یکی از مناطق مهم و با ارزش در جنوب استان فارس دانست و گفت: علاوه بر سفالهای دوره باکون میانی، سفالهایی نیز در سطح محوطه شناسایی شد که بومی فارس نبود و متلعق به مناطق جنوب شرقی بودند و در منطقه میناب در تمب مارون هم مشابه این سفال به دست آمده است.
وی با اشاره به آسیب شناسی محوطه نیز گفت: جاده به طور کامل این محوطه را بریده و دکلهای چراغ برق و تلفن از روی عرصه محوطه رد شدهاند.
این باستان شناس همچنین به ساختوسازهای پیرامون محوطه به خاطر واگذاری زمینها اشاره کرد و گفت: محوطه توسط فضای تجاری محاصره شده و بخشی از عرصه محوطه و دامنه تپه هم تبدیل به محل زباله ها و نخاله های شده است.
سرخوش با ابراز تاسف از حفاریهای غیرمجاز هشدار داد که در این محوطه مهم همه تخریبها اعم از عمرانی، انسانی و طبیعی در حال انجام است.
به گزارش ایسنا، به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، او در ادامه ضمن تشریح مراحل گمانه زنی، بررسی پیمایشی و تهیه نقشه توپوگرافی گفت: در پایان ترسیم خطوط عرصه و حرایم و پیشنهاد ضوابط تصویب و حریم درجه یک و دو مشخص شد.
آموزش باستان شناسی به دانش آموزان
وی در ادامه از آموزش باستان شناسی به دانش آموزان ۱۲ مدرسه در محوطه خبر داد و گفت: یکی از اهداف این پروژه آگاهی بخشی و آشنایی دانش آموزان با فعالیتهای باستان شناسی و افزایش حساسیت آنها نسبت به لزوم مراقبت و حفظ محوطه ها و آثار تاریخی بود
به گفتهی وی در محلی خارج از عرصه همراه دانش آموزان گمانه زنی و کاوش کرده و آنها را با روش و ابزار و فعالیت های باستان شناسی آشنا کردیم.
مردم خرده سفالهای این محوطه تاریخی را جمع میکنند
سرخوش همچنین از جمع آوری خرده سفال های سطح محوطه های تاریخی توسط مردم محلی در مناطق جنوبی استان فارس، بخش های غربی استان هرمزگان و شرق استان بوشهر خبر داد.
به گفته این باستان شناس، زنان سفال فروش این خرده سفالها را برای فروش جمع آوری می کنند. این خرده سفال ها بعد از آسیاب و خمیر شدن، در ساخت ساج (وسیله ای برای پخت نان در تنور) استفاده میشود.
او با اشاره به این که در این روند، خرده سفالهای تاریخی از بین میروند، در توضیح یکی دیگر از پیامدهای این موضوع گفت: ساجهای سفالی معاصر بعد از تخریب و از بین رفتن ممکن است با خرده سفالهای قدیمی اشتباه شوند، بنابراین باستانشناسها باید نسبت به این موضوع بسیار حساس باشند چون ممکن است در دورههای مختلف زمانی در گذشته نیز اتفاق های مشابهی روی داده باشد.