دكتر نفيسي: آمريكا به ايران حمله نمي كند
در مصاحبه قبلی شما به 12 مانع در زمینه عدم حمله نظامی آمریکا به ایران صحبت کرده بودید. در شرایط فعلی کدام یک از این موانع از سر راه آمریکا برداشته شده است؟
همان طور که پیش از این گفتم، اقدام نظامی علیه ایران جزو گزینه های آمریکا نیست، اگرچه با تغییر رئیس جمهور در ایران و شیوه تندی که آقاي احمدی نژاد در پیش گرفته سطح تنش در روابط بین ایران و آمریکا افزایش یافته است.
البته از زمان مصاحبه قبلی تا کنون، آمریکا و اروپا؛ اتحاد و هماهنگی بیشتری در موضع گیری هایشان علیه ایران نشان داده اند.
به این ترتیب اگر آمریکا و اروپا تصمیم به اقدامی نظامی بگیرند، این همسویی می تواند به آمریکا در ترغیب ناتو به درگیر شدن در این مسأله کمک کند. اما باز هم تأکید می کنم که اروپا در حال حاضر به وارد شدن در چنین اقدامی تمایل ندارد.
آیا جامعه ایرانی در آمریکا با حمله نظامی به ایران موافق است یا خیر؟
جامعه ایرانیان مقیم آمریکا بسیار متنوع است. اندكي از آنها ایرانیان تبعید شده ای هستند که اغلب با اقدام نظامی علیه ایران صرفنظر از تبعاتی که می تواند داشته باشد، موافقند. البته دسته دیگری هم وجود دارد که با هرگونه اقدام نظامی در مورد ایران مخالفند و نگران تبعات آن هستند، حتی اگر این افراد خودشان مخالف جمهوری اسلامی باشند؛این افراد وضعیت عراق را به عنوان نمونه آشکاری می دانند که پیامدهای حمله آمریکا به این کشور را نشان می دهد.
از جمله نمایندگان این گروه می توان به تعداد قابل توجه اندیشمندان و روشنفکران ایرانی خارج از کشور اشاره کرد که بیانیه ای را در مخالفت با جنگ علیه ایران امضا کرده اند .
حمله نظامی یا تحریم های اقتصادی – سیاسی نسبت به ایران تا چه حد جدی است؟
همان طور که گفتم، تعرض به ایران حتی جزو گزینه های بلند مدت آمریکا نیز نیست. البته باید اضافه کنم که در روابط بین المللی مسائل، همواره منطقی و عقلانی پیش نمی رود، و نیروهای بسیاری تاثیر می گذارند که ممکن است همه پیش بینی های منطقی را نقش بر آب کند.
اما در حال حاضر آمریکا به شدت در حال امتحان کردن تمام گزینه های دیگر است. از جمله شایعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه آمریکا قصد دارد شیخ نشین های حاشیه خلیج فارس را با موشکها و تسلیحات پیشرفته، تجهیز کند تا بتوانند «از خودشان در مقابل ایران دفاع کنند.»
همچنین این احتمال وجود دارد که آمریکا با استقرار در تنگه هرمز به کنترل کشتی ها در این منطقه بپردازد تا از ورود هرگونه کالایی که به فناوری هسته ای مربوط می شود جلوگیری کند.
سایر اقدامات آمریکا می تواند شامل ممانعت از سفرهای خارجی مقامات ایرانی، مسدود کردن دارایی های آنها در کشورهای خارجی، و تحریم صدور کالاهای مربوط به فناوری هسته ای و صنایع نفتی به ایران باشد.
برانگیختن اختلافات قومی بین گروههای مختلف قومی در ایران به ویژه اهل تسنن، از دیگر گزینه های ممکن است. البته تحلیلگران آمریکایی معتقدند که مردم ایران از معدود مردم خاورمیانه هستند که طرفدار آمریکا به شمار می روند.
بنابراین آمریکایی ها تلاش می کنند اقدامی را در پیش بگیرند که دولت ایران را تحت فشار بگذارند بدون اینکه آسیبی به مردم ایران وارد شود. همین مسأله انتخاب یک استراتژی علیه ایران را دشوارتر می کند.
انعکاس نامه آقاي احمدی نژاد را چگونه ارزیابی می کنید؟
این نامه به شیوه ای غیر معمول نوشته شده بود و هیچ هدف خاصی را دنبال نمی کرد. آیا قصد آن آغاز گفت‌وگو با آمریکا بود؟ اگر اینطور باشد، شما نمی توانید روابط خود را پس از 27 سال دشمنی با سرزنش کردن طرف مقابل بهبود ببخشید.
با اين حال بسیاری از سیاستمداران و مقامات آمریکایی معتقدند که بوش باید به این نامه پاسخ دهد.
نامه ای با همین محتویات می توانست توسط افراد متخصص و با نگاهی دیپلماتیک نوشته شود.
آیا آمریکا وارد مذاکرات با ایران خواهد شد؟
اظهار نظر در این مورد دشوار است، زیرا در جهان دیپلماسی هر چیزی ممکن است. البته همان طور که پیشتر گفتم روابط دو کشور در سطحی بحرانی است و بسیاری در امريكا معتقدند که احمدی نژاد قصد رویارویی با آمریکا را دارد.
گروههای جنجال برانگیز دولت آمریکا اکنون یکه تاز میدان شده اند و می گویند: «ما تمام مدت می دانستیم که ایرانیان غیر منطقی هستند.» یا «ما فریب خاتمی را نخورده و تغییرات دموکراتیک در ایران را باور نکردیم. تغییر تنها راه حل است.» (من مشابه چنین بحث هایی را از اعضای « انیستیتو یا ینتر پرایز آمریکا » American Enterprise Institute که محافظه کارترین و با نفوذترین منابع فکری واشنگتن هستند، زیاد شنیده ام).
به هر حال مواضع رييس جمهور ايران اين گروه را تقويت كرده است.
