بازی پرمخاطره با کارت نفت

آفتاب‌‌نیوز : برخی تحلیلگران از این نگرانند که ایران ،در صورت افزایش فشارها  می تواند صادرات نفت خود را قطع کند و یا حتی با استفاده از کنترل خود بر تنگه هرمز در جریان انتقال نفت دیگر تولید کنندگان خلیج فارس اختلال ایجاد کند. 

به اعتقاد کارشناسان ظرفیت زیادی برای این کار موجود است چنانکه رهبری ایران هم به چنین احتمالی اشاره کرده و گفته که در صورت خطای امریکا، جریان انرژی در منطقه به خطر می افتد. 

اما تا زمانی که بازار در وضعیت فعلی به سر می برد، تهران هم قطعا بهای بالایی برای نفت خام خود دریافت می کند.
با این حال بهای نفت که در حال نزدیک شدن به رکورد بی سابقه ای بود هفته گذشته به سبب واکنش نسبتا مساعد ایران به بسته پیشنهادی اروپا اندکی کاهش یافت. 

به گفته یکی از کارشناسان انرژی امریکا، ایران روزانه 4/2 میلیون بشکه نفت صادر می کند و در سال جاری حدود 50 میلیارد دلار از این صادرات درآمد خواهد داشت. 

تقاضا برای بشکه های ایران 
صادرات نفت ایران تنها 3 درصد از تشنگی نفتی جهان را سیراب می کند ولی با تقاضای روز افزون نفت خام در اقتصادهای رو به رشد هند و چین، نیاز به بشکه های ایران بیشتر احساس می شود. 

ایران همچنین در مجاورت تنگه حیاتی هرمز، یکی از مهمترین آبراههای جهان قرار دارد و تانکرهای نفتی هر روز با حمل 15 میلیون بشکه نفت یعنی تقریبا یک پنجم منابع نفتی جهان از این آبراه گذر می کنند. 

به گفته یکی از مقامات امریکایی در شرایطی که توازن میان عرضه و تقاضا بسیار پر مخاطره شده است، خرابکاری های جزئی یا شورش های منطقه ای می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای بر بهای نفت داشته باشد. 

هوستون کرونیکل با اشاره به اینکه تحلیلگران در حال بررسی تمامی سناریوهای موجود هستند، می نویسد که قطع نفت همانطور که صدام حسین، حاکم سابق عراق مکررا انجام می داد، تصمیمی ناخوشایند برای ایران خواهد بود زیرا به گزارش مدیریت اطلاعات انرژی امریکا عمده درآمد ایران از صادرات و تقریبا نیمی از بودجه دولت این کشور طریق صادرات نفت تامین می شود و اگر ایران این اقدام را انجام دهد، اقتصاد این کشور به سرعت دچار مشکل می شود. 

در همین حال وزیر نفت ایران که نمی خواهد مشتریان نفت ایران را به رقبای خود واگذار کند، علنا اعلام کرده که هیچ تغییری در عرضه نفت ایجاد نخواهد شد. 

ارزیابی مواجهه
این روزنامه امریکایی به نقل از رئیس بخش تحقیقات انرژی امریکا می نویسد که اگر مواجهه دو کشور ادامه یابد، ایران ممکن است صادرات خود را کاهش دهد ولی آن را کاملا متوقف نخواهد کرد. تهران سپس می تواند بخشی از درآمد نفتی خود را که به این شکل از دست می رود، از طریق افزایش بهای جهانی نفت جبران کند. 

با این حال ایران هم ظرفیت های نظامی خود را دارد و مثلا می تواند در صورت قطع صادرات خود، تنگه هرمز را ببیندد تا مانع از صادر شدن تولیدات سایر کشورها شود. 

به این ترتیب ایران ،هر چند در کوتاه مدت، می تواند در عرضه نفت اختلال ایجاد کند ولی در عین حال برخی به این موضوع اشاره می کنند که اگر ایران حمل و نقل تانکرهای نفتی را متوقف کند، عربستان سعودی حق دارد که آنرا نشانه مواجهه میان دو کشور محسوب کند. 

ژاپن ؛بزرگترین مصرف کننده نفت ایران 
بنا به گزارش کمیته اقتصادی کنگره آمریکا، این کشور به علت تحریم های طولانی مدتی که علیه تهران دارد، هیچ نفتی را مستقیما از ایران وارد نمی کند ولی ژاپن بزرگترین مصرف کننده نفت ایران است. 

هوستون کرونیکل در این رابطه می نویسد : موضوع ایران به طور قطع موضوع اصلی گفتگوهای ژاپن – آمریکا در طول سفر 29 ژوئن جونیجیرو کویزومی نخست وزیر ژاپن به واشنگتن خواهد بود .

نخست وزیر ژاپن در واشنگتن با جرج بوش دیدار کرده و پس از آن  در ماه جولای، در نشست سران هشت کشور صنعتی در روسیه شرکت می کند. 

آمریکا و سایر کشورهای صنعتی حدود 4/1 میلیارد بشکه نفت برای مقابله با بحران احتمالی ناشی از ایران ذخیره کرده اند که در سخن برای جبران قطع صادرات ایران به مدت یک سال و نیم کافی خواهد بود و هیچ دلیل واقعی برای  نگرانی وجود ندارد. 

آمریکا به تنهایی 689 میلیون بشکه نفت در ذخایر نفتی استراتژیک خود دارد و به گفته ساموئل بادمن وزیر انرژی این کشور، آمریکا می تواند تا مدتی این موضوع را رفع و رجوع کند. 

واردات حیاتی بنزین 
به نوشته این روزنامه آمریکایی، کشورهای غربی با قطعصادرات بنزین به ایران، می توانند بر این کشور فشار آورند زیرا ایران به رغم برخورداری از ذخائر  عظیم نفتی ، دومین وارد کننده بنزین در جهان است .

بر اساس گزارش سازمان اطلاعات انرژی آمریکا،ایران در  سال گذشته حدود 4 میلیارد دلار صرف خرید سوخت از کشورهای دیگر کرد. 

بخشی از دلیل این موضوع این است که ایران یارانه بالایی را به خرید بنزین اختصاص داده است و پرداخت 80 تومان به ازای هر لیتر بنزین سبب شده که استفاده بی ملاحظه از ‌آن صورت گیرد. 

در واقع بسیاری از بنزین ایران به خارج از این کشور قاچاق می شود و در بازار سیاه به بهایی بالاتر به فروش می رسد. 
اما دولت ایران در حال حذف عادت مصرف بنزین ارزان است و تحت سیاستی جدید مصرف کنندگان ایرانی تنها می توانند بخشی از بنزین مصرفی خود را با بهای یارانه ای خریداری کنند و خریدی بیش از این میزان مشمول پرداخت بهایی بالاتر می شود. 

در نتیجه برخی استدلال می کنند که هرگونه اقدامی برای قطع واردات بنزین ایران، عمدتا بی تاثیر خواهد بود. 

تعرض ؛مایه افزایش قیمت 
هرگونه تعرض به ایران  به طور قطع و یقین بهای نفت را به بشکه ای 10 تا 15 دلار بالاتر از سطح فعلی می رساند و به گفته برخی بهای نفت حتی به 90 دلار و بالاتر از آن هم خواهد رسید. 

کشورهای صنعتی با استفاده از ذخایر استراتژیک خود می توانند قیمت نفت  را دوباره به حالت قبلی در آورند و در صورتی که دیگر نگرانی از تعرض غرب علیه ایران وجود نداشته باشد، بهای نفت دوباره به پایین تر از بشکه ای 60 دلار می رسد.